Nhắc đến Ninh Bình hẳn nhiều người đã biết đến những địa điểm ngắm chim nổi tiếng như Thung Nham (xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư) hay Đầm Cút (xã Gia Hòa, huyện Gia Viễn) nhưng chắc chắn ít người biết về vườn chim ở thôn Mai Sơn, xã Gia Lạc, huyện Gia Viễn. Không giống những nơi khác, phải đến vào sáng sớm hoặc đợi đến chiều tối mới ngắm được chim. Ở vườn chim Gia Lạc, bất kể thời điểm nào mật độ chim ở đây cũng rất đông, hơn nữa cự ly để quan sát lại rất gần.
Vườn chim này vốn là một bãi lầy nằm trên sông Hoàng Long, vào mùa mưa, 4 phía đều bị bao vây bởi mặt nước, còn về mùa khô phần giáp với đê hữu sông cạn đi và có thể lội bộ ra. Cây cối trong vườn chim chủ yếu là bồ đề, bạch đàn, tre và các loại cây bụi... Chỉ vẻn vẹn 10 ha kể cả mặt nước, còn nếu tính riêng khu bãi bồi thì khoảng 2 ha nhưng ở đây có tới hàng nghìn, hàng vạn cá thể chim, đủ các loài khác nhau về trú ngụ.
Anh Hà Văn Lâm, người có công coi sóc, giữ gìn đầm chim cho biết: Trước đây khu vực này là thùng đào, thùng đấu bỏ hoang, năm 2006, anh đứng ra đấu thầu lại để cấy lúa. Thấy khu bãi bồi có nhiều loài chim cư ngụ nên anh giữ nguyên không cải tạo, trồng cấy gì, đồng thời ngày ngày bảo vệ, ngăn cấm không cho người dân đến săn bắn. Ngày qua ngày, cứ thế số lượng đàn chim cứ tăng dần lên.
Chim ở đây gồm nhiều loài từ vạc xám, vạc sao, cò trắng, cò bợ, le le, bìm bịp, vịt trời, chim tranh, dẻ quạt... nhưng cò vẫn chiếm số lượng đông đúc nhất. Ước tính có khoảng hàng nghìn, hàng vạn con. Vào lúc xế chiều, từ khắp các cánh đồng, cò bay về chao lượn đầy trên mặt nước và đậu trắng vườn cây. Còn vào mùa sinh sản, tầm tháng 3, tháng 4 hàng năm có tới vài ngàn tổ chim đẻ trứng, thậm chí một cây mà có cả chục cái tổ chim.
Anh Lâm cho biết thêm, những năm qua, thấy bãi chim "bắt mắt", không ít phường săn liều lĩnh đến quấy phá, săn bắn chim trong vườn nhưng đã được anh và người dân ở đây kịp thời phát hiện, ngăn chặn. Anh Lâm gọi bầy chim bằng cái tên rất thân thương "Giống quỷ". "Giống quỷ này rất tinh nhanh, chỉ cần có người hoặc con vật lạ vào vườn hay tiếng động mạnh giữa lòng sông là vỗ cánh rầm rập, bay vọt lên không trung, lượn về quanh nhà tôi kêu ầm ĩ. Ngay tức thì tôi lại ra kiểm tra, bảo vệ", anh Lâm nói.
Trao đổi với lãnh đạo UBND xã Gia Lạc, huyện Gia Viễn, được biết: Chính quyền xã từ lâu đã có chủ trương bảo vệ đầm chim, coi vườn chim như là một tài sản quý. Vận động các gia đình sống quanh đó cùng nhau bảo vệ vườn chim, không được săn bắn. Tuy nhiên, nhiều đối tượng vẫn thường xuyên đến quấy phá, do vậy rất cần ngành chuyên môn, tỉnh, huyện quan tâm hỗ trợ trong công tác bảo vệ, phát triển vườn chim.
Bải, ảnh: Nguyễn Lựu