Vì sao giá bưởi Diễn xuống thấp?
Thời gian qua, giống bưởi Diễn được nhiều người dân trong tỉnh lựa chọn thực hiện chuyển đổi cây trồng, cải tạo vườn tạp. Thực tế, cây bưởi Diễn đã từng chứng minh được giá trị kinh tế và hiệu quả trong sản xuất. Một sào bưởi Diễn đạt chất lượng cho giá trị lên đến 15 – 25 triệu đồng/năm, trong khi chi phí phân bón chưa đến 10%. Tuy nhiên, bưởi Diễn hiện nay đang có chiều hướng xuống giá, ảnh hưởng đến sản xuất và thu nhập của người dân.
Vườn bưởi của chị Hà Thị Tươi, tổ dân phố Du Long, phường Châu Giang (thị xã Duy Tiên) có diện tích gần 2 ha. Trong đó, 50% là giống bưởi Diễn đều đã hơn 20 năm tuổi, mỗi năm cho thu khoảng 20 nghìn quả. Đây là vườn bưởi cho chất lượng quả ngon, mẫu mã đẹp, đã được chứng nhận sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP. Tuy nhiên, năm nay chị Tươi xuất bán bưởi Diễn tại vườn với giá 18 – 20 nghìn đồng/quả, giảm 8 – 10 nghìn đồng/quả so với thời gian cao điểm cách đây 4 – 5 năm, giảm 2 – 3 nghìn đồng so với năm trước. Như vậy, với lượng sản phẩm lớn, giá hạ làm nguồn thu từ vườn bưởi Diễn của chị Tươi giảm đáng kể. Chị Tươi tâm sự: Bưởi Diễn hiện nay khá nhiều mức giá và đang có chiều hướng đi xuống. Người trồng chúng tôi luôn cố gắng chăm sóc để quả bưởi Diễn đạt cả chất lượng và mẫu mã với mong muốn giá bán ổn định hơn.
Anh Nguyễn Hữu Đức, Tổ dân phố số 2, phường Thanh Tuyền (TP Phủ Lý) có trên 20 cây bưởi Diễn trồng tại vườn nhà, tuổi cây đều hơn 15 năm. Chăm sóc vườn bưởi này anh Đức chủ yếu sử dụng phân hữu cơ, như: Phân chuồng hoai mục, đậu tương… Mỗi năm cho thu hoạch khoảng 2.500 – 3.000 quả bưởi đạt chất lượng, bảo đảm độ thanh, ngọt. Khoảng 2 – 3 năm về trước vườn bưởi của anh trước khi thu hoạch đều có khách đến tận vườn đặt mua từng cây, giá từ 1,5 – 1,8 triệu đồng/cây. Tuy nhiên, theo anh Đức, năm nay đã đến thời điểm cây bưởi Diễn cho thu hoạch quả, nhưng mới có một vài khách đến hỏi. Giá bán khả năng cũng thấp, trung bình chỉ ở mức 12 nghìn đồng/quả. Vì thế, vườn bưởi cho giá trị chỉ bằng khoảng 50% so với trước.
Không chỉ vườn bưởi của chị Tươi, anh Đức, nhiều vườn bưởi Diễn ở các địa phương khác giá bán đều xuống thấp. Nhất là những vườn người dân chăm sóc không đúng kỹ thuật, cây mới trồng được dưới 7 năm, chất lượng quả chưa ngon, giá chỉ đạt 5 – 8 nghìn đồng/quả, nhưng cũng rất ít người mua. Có những vườn bưởi Diễn quả bé chín rụng xuống gốc người dân cũng không thu hoạch vì khó bán. Chị Ngô Thị Giang, chủ cửa hàng nông sản Hà Giang, số 149 Nguyễn Viết Xuân (TP Phủ Lý), người có thời gian buôn bán bưởi Diễn hơn 10 năm chia sẻ: Bưởi Diễn hiện nay quá nhiều, nhưng để chọn được vườn cây lâu năm, chất lượng quả ngon không dễ. Đa phần bưởi Diễn của người dân chất lượng kém, ăn vị nhạt, tép khô… Số lượng nhiều, chất lượng bưởi ở nhiều vườn không ngon, giá hạ, dẫn đến những vườn bưởi cho quả ngon cũng bị xuống giá.
Qua tìm hiểu thực tế, có khá nhiều nguyên nhân dẫn đến bưởi Diễn xuống giá. Một trong những nguyên nhân chính là do những năm qua người dân trong tỉnh trồng quá nhiều giống bưởi Diễn, kể cả trên một số ruộng có cốt đất cao. Trong khi đó, cây bưởi Diễn đòi hỏi chất đất pha cát. Việc phát triển “nóng” dẫn đến người dân lựa chọn cây giống tại nhiều nơi chất lượng không được bảo đảm. Cây bưởi Diễn sau khoảng thời gian hơn 10 năm trồng và chăm sóc đúng kỹ thuật mới cho chất lượng quả ngon. Trong khi đó, đa phần người trồng bưởi Diễn đều không nắm đầy đủ được kỹ thuật dẫn đến sản phẩm ngày càng nhiều, chất lượng kém, kể cả những cây được trồng lâu năm. Ngay vùng trồng bưởi Diễn tập trung tại thôn Du Long, phường Châu Giang (thị xã Duy Tiên) có hơn 70 ha, nhưng chỉ có khoảng hơn 10% số diện tích cho chất lượng tốt, bán được giá…
Đánh giá về cây bưởi Diễn, ông Nguyễn Hải Nam, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt, bảo vệ thực vật và kiểm lâm (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết: Thời gian qua, người dân đã chuyển đổi trồng giống bưởi Diễn khá nhiều, không theo quy hoạch. Đồng thời, quá trình chăm sóc cây cũng chưa được bảo đảm. Do vậy, tất yếu dẫn đến tình trạng sản phẩm nhiều, nhưng chất lượng hạn chế, giá thành sản phẩm hạ.
Được biết, để hỗ trợ nâng cao chất lượng và giá trị của sản phẩm bưởi Diễn, ngành chức năng đã triển khai nhiều biện pháp. Theo đó, người dân tại một số vùng trồng tập trung được đào tạo, tập huấn kỹ thuật chăm sóc, bảo vệ cây và quả trong quá trình phát triển. Đồng thời, cây bưởi Diễn đã được xây dựng vùng trồng đạt tiêu chuẩn VietGAP, an toàn, như: Xã Chính Lý (Lý Nhân); xã Chuyên Ngoại, phường Châu Giang (thị xã Duy Tiên)… Ngành nông nghiệp đang triển khai xây dựng mã số vùng trồng, tem nhãn, giúp nâng cao giá trị cho những vùng trồng bưởi Diễn tập trung. Thực tế, sản phẩm bưởi Diễn đạt chất lượng vẫn cho hiệu quả tốt, giá bán chỉ giảm ít. Vấn đề chính là người dân cần áp dụng đúng yêu cầu kỹ thuật trong quá trình đầu tư chăm sóc, bón phân. Qua đó, giúp sản phẩm bưởi Diễn đạt chất lượng, nâng cao giá trị kinh tế, hiệu quả sản xuất.
