Người dân vùng bưởi Diễn Du Long “trắng tay” sau bão
Mặc dù bão số 3 đã đi qua nhưng hậu quả của bão và hoàn lưu bão đối với sản xuất nông nghiệp của nhiều địa phương trong tỉnh là vô cùng lớn. Không chỉ đối với cây lúa, rau màu và chăn nuôi thủy sản, nhiều diện tích trồng cây ăn quả lâu năm của bà con nông dân cũng bị thiệt hại nặng nề, trong đó, phải kể đến vùng cây ăn quả tập trung ở Tổ dân phố Du Long (phường Châu Giang, thị xã Duy Tiên).
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, vùng cây ăn quả ở Tổ dân phố Du Long trước đây vốn là diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả nên bà con đã chuyển đổi sang trồng cây ăn quả. Ban đầu chỉ là tự phát nhưng thấy hiệu quả, năm 2020, sau khi tỉnh có chủ trương chuyển đổi diện tích trồng lúa kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả, Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp (HTXDVNN) Châu Giang mạnh dạn chuyển đổi 13ha trồng lúa kém hiệu quả sang trồng bưởi (trong đó, chủ lực là bưởi Diễn).
Trong 2 năm (2021-2022), tỉnh đã hỗ trợ 530 triệu đồng để xây dựng vùng trồng bưởi đạt tiêu chuẩn VietGAP. Từ phát triển tự phát, đến nay, tổng diện tích vùng cây ăn quả của Châu Giang đã tăng lên 90 ha; trong đó có tới 70 ha được tập trung chủ yếu ở Tổ dân phố Du Long. Nhờ có sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương, đặc biệt, sự vào cuộc của HTXDVNN, vùng cây ăn quả ở Châu Giang đã thực sự phát triển mạnh và đem lại giá trị kinh tế cao, gấp 7-8 lần so với trồng lúa. Thu nhập của người nông dân ngày càng được nâng cao; đời sống ngày càng được cải thiện rõ rệt. Nghề trồng bưởi thực sự đã góp phần tạo nên diện mạo mới ở Châu Giang nói chung, ở Du Long nói riêng.
Ông Lương Văn Trung (Giám đốc HTXDVNN Châu Giang) cho biết: Tổ dân phố Du Long có khoảng 500 hộ dân, trong đó có tới 80% hộ gia đình có diện tích trồng bưởi. Vườn bưởi ở Du Long có tuổi đời trung bình khoảng từ 10 - 15 năm. Hộ có vườn bưởi lâu năm nhất là trên 20 năm. Nhờ có kỹ thuật chăm sóc tốt, chất lượng bưởi Du Long được đánh giá là ngon nhất vùng. Năm 2023 có 13 ha bưởi nằm trong vùng chuyển đổi tập trung của Du Long đã được cấp Giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP và được cấp mã vùng. Đây chính là điều kiện thuận lợi để bưởi Du Long nâng cao vị thế và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Với năng suất và giá trị kinh tế cao, bình quân hàng năm cây bưởi cho doanh thu từ 400 - 600 triệu đồng/ha. Thời kỳ cao điểm, bưởi được giá, doanh thu lên tới 1,6 tỷ đồng/ha. Bưởi Du Long chủ yếu tiêu thụ mạnh vào dịp Tết Nguyên đán. Do chất lượng bưởi ngon nên nhiều nhà vườn luôn trong tình trạng “cháy hàng”... Tuy nhiên, năm nay, do thời tiết bất thuận, nhất là đợt mưa lớn kéo dài do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 3 hồi đầu tháng 9 đã gây thiệt hại lớn cho vùng bưởi Du Long. Nhiều nhà vườn gần như mất trắng.
Theo ông Lương Văn Trung (Giám đốc HTX DVNN Châu Giang), ngay sau bão số 3, gần 90% diện tích trồng bưởi bị hư hại. Gió giật mạnh kèm lượng mưa lớn khiến các gốc bưởi bị bật rễ, chết đứng do ngập nước và bưởi rụng quả. Khi nắng lên, nhiều cây bưởi có hiện tượng héo lá. Mặc dù, HTX đã mời kỹ sư trên Viện Nông nghiệp Việt Nam về hướng dẫn bà con cách dưỡng cây nhưng tỷ lệ cây phục hồi được không nhiều.
Có mặt tại vùng bưởi tập trung ở tổ dân phố Du Long vào một ngày cuối thu, nhìn khung cảnh tan hoang của những vườn bưởi, chúng tôi không khỏi chạnh lòng khi chứng kiến bao công lao của các hộ trồng bưởi “đổ ra sông ra biển”. Vừa thu gom bưởi rụng trong vườn, chị Hà Thị Tươi (Tổ dân phố Du Long, phường Châu Giang) vừa than thở: Chỉ sau một trận bão, toàn bộ gần 2ha (khoảng 700 gốc bưởi Diễn) giờ đã tan hoang. Bình quân, các gốc bưởi nhà tôi có tuổi thọ từ 15-20 năm, được chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP. Mỗi vụ, gia đình thu hoạch được khoảng 60 nghìn quả, giá bán dao động từ 15-20.000 đồng/quả. Nhưng năm nay, thời tiết quá khắc nghiệt, mưa nhiều, cây bưởi bị ngâm nước lâu nên bị thiệt hại khoảng 70% diện tích. Mặc dù ngay sau bão, chúng tôi đã thuê máy dựng lại những cây bị đổ, chi phí khoảng 300.000 - 350.000/tiếng, nhưng số cây khôi phục được không nhiều. Chỉ còn gần 3 tháng nữa thu hoạch nhưng số bưởi trong vườn chỉ còn lại khoảng 10%. Thời điểm này, chúng tôi chủ yếu tập trung dọn dẹp, cải tạo khôi phục đất, phòng trừ sâu bệnh... Không chỉ thiệt hại về kinh tế trước mắt mà còn ảnh hưởng lâu dài, vì để có được vườn bưởi chất lượng như ngày hôm nay, chúng tôi mất ít nhất từ 5-10 năm; thậm chí là hơn 20 năm...
Những thiệt hại sau mưa lũ gây ra cho người dân vùng bưởi Du Long là khó có thể đong đếm được. Hiện, người dân đang gồng mình khắc phục hậu quả, ổn định sản xuất. Trước mắt, để giúp người dân khắc phục khó khăn, ổn định đời sống, phát triển sản xuất, rất cần có sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời của cấp ủy, chính quyền các cấp. Cùng với những chính sách hỗ trợ về giống, vốn, thì việc định hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng về lâu dài đối với bà con nông dân cũng hết sức cần thiết. Có như vậy, những vùng cây ăn quả tập trung mới có thể phát triển ổn định và bền vững
