Giống như nhiều hộ gia đình khác ở thôn Tiền Phương 1, xã Văn Phương, nhiều năm qua ngoài việc gieo cấy 1 vụ lúa mùa thì năm nào gia đình bà Hoàng Thị Thu cũng trồng lạc vào vụ xuân, bởi trồng cây lạc chi phí phân bón ít và không tốn nhiều công chăm sóc. Với 3 sào lạc, sau khi trừ chi phí trung bình mỗi vụ bà thu về trên dưới 10 triệu đồng. Bà Thu cho biết: Năm nay, sản xuất trong điều kiện thời tiết không thuận lợi, mặc dù gia đình đã tập trung làm tốt khâu chăm sóc theo đúng hướng dẫn kỹ thuật, nhưng so với mọi năm cây lạc năm nay phát triển kém hơn, năng suất chỉ khoảng 80 kg/sào. Ông Trần Thế Công, thôn Tiền Phương 2 cho biết thêm: Vụ này, gia đình ông trồng 3 sào giống lạc F1. Do thời tiết bất lợi, rét đậm, rét hại vào lúc gieo lạc, thời điểm lạc ra hoa lại mưa nhiều đã ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình sinh trưởng và phát triển. Nếu như mọi năm 1 sào lạc thu được 1,2-1,5 tạ thì năm nay năng suất chỉ đạt 0,6- 0,8 tạ/sào. Để bù lại thất thu ở vụ này, gia đình ông đang tập trung thu hoạch nhanh gọn toàn bộ diện tích lạc, đồng thời khẩn trương làm đất chuẩn bị gieo cấy lúa mùa, đảm bảo đúng thời vụ.
Theo người dân ở đây cho biết, không chỉ năng suất giảm sút mà năm nay tình hình tiêu thụ lạc cũng có nhiều khó khăn. Nếu những năm trước khi thu hoạch lạc về mới đem phơi đã có rất nhiều tư thương từ huyệnYên Khánh, thành phố Ninh Bình và các tỉnh lân cận ồ ạt tới thu mua, nhưng năm nay chưa thấy người nào đến mua. Trong khi đó thu nhập và chi tiêu của các hộ nông dân nơi đây đa phần trông chờ vào tiền bán lạc nên bà con khá lo lắng.
Được biết, vụ xuân năm nay xã Văn Phương gieo trồng hơn 340 ha cây màu các loại, trong đó có 192 ha lạc. Tính đến thời điểm này, toàn xã đã thu hoạch được khoảng 70% diện tích lạc, năng suất ước đạt 20,1 tạ/ha (giảm 5,9 tạ/ha so với vụ xuân năm 2013), sản lượng toàn xã đạt khoảng 386 tấn. Tuy nhiên, hiện nay, đầu ra của cây lạc chưa ổn định do phải phụ thuộc vào thị trường và tư thương, chính quyền địa phương chưa thể quản lý một cách hiệu quả và cũng chưa có được chính sách để hỗ trợ cho nông dân trong bao tiêu sản phẩm.
Ông Hà Lương Chuyên, Phó Chủ tịch UBND xã Văn Phương cho biết: Năm nay do thời tiết bất thuận nên năng suất lạc sụt giảm so với mọi năm, việc tiêu thụ sản phẩm cũng gặp nhiều khó khăn. Để bù lại, hiện nay chính quyền xã đang hướng dẫn bà con nông dân đẩy nhanh tiến độ thu hoạch lạc, phấn đấu thu hoạch xong trước ngày 25-6 để khẩn trương sản xuất vụ mùa. Đồng thời Ban chỉ đạo sản xuất của xã đã tập trung chỉ đạo bà con thu hoạch xong đến đâu, tiến hành cày lật đất ngay đến đó, đồng thời nạo vét kênh mương khơi thông dòng chảy để đảm bảo cho sản xuất vụ mùa đúng lịch thời vụ. Toàn xã phấn đấu gieo trồng 340,5 ha cây trồng các loại, trong đó cây lúa là 275,95 ha với năng suất phấn đấu đạt từ 40-45 tạ/ha; ngô 14,44 ha; rau đậu các loại 7,22 ha; lạc 40 ha.
Hà Phương