Thời gian qua, công tác giữ gìn, bảo vệ môi trường ở Trường Yên luôn được coi trọng. Với công tác này, địa phương có 1 Tổ thu gom rác, 1 Câu lạc bộ môi trường và 1 cán bộ môi trường do đồng chí cán bộ địa chính-xây dựng và môi trường phụ trách. Tổ thu gom rác của xã gồm 6 thành viên có trách nhiệm thường xuyên thu gom rác trong các khu thôn, xóm, các tổ dân cư vận chuyển đến nơi tập kết.
Được biết, để duy trì và vận hành thường xuyên, liên tục trên địa bàn, ngoài việc hàng tháng mỗi khẩu đóng góp 6 nghìn đồng phí thu gom vệ sinh, xã cũng hỗ trợ thêm khoản phí bằng nguồn ngân sách. Mỗi tháng khoảng 200m3, cứ 2 ngày thì có 1 xe thu gom rác để chuyển vào Nhà máy xử lý rác thải Tam Điệp…
Còn câu lạc bộ môi trường có 30 thành viên, nòng cốt là đoàn viên, thanh niên và hội viên phụ nữ. Các thành viên thường xuyên tham gia khơi thông dòng chảy, tham gia quét dọn đường thôn, ngõ xóm, khu công cộng, Khu Di tích lịch sử văn hóa Cố đô và Khu Tràng An…góp phần tạo nên môi trường xanh, sạch, đẹp.
Khi chúng tôi đề cập đến Văn bản số 389 và 426 của UBND tỉnh Ninh Bình về việc xử lý việc xả chất thải sinh hoạt và chăn nuôi dọc tuyến sông Sào Khê, địa phận xã Trường Yên, đồng chí Nguyễn Văn Sang, Phó Chủ tịch UBND xã Trường Yên cho biết: Đoàn kiểm tra liên ngành có đại diện xã, huyện đã nhiều lần tới đôn đốc, xem xét thực tế 12 hộ gia đình có chăn nuôi đã ảnh hưởng đến sự ô nhiễm đến dòng sông Sào Khê. Xã tuyên truyền cho các hộ, khi chăn nuôi thì phải thực hiện xây dựng hầm biogas. Ngân hàng Chính sách xã hội sẵn sàng tạo điều kiện cho các hộ có nhu cầu vay vốn để xây dựng các công trình vệ sinh nông thôn.
Theo khảo sát của Đoàn kiểm tra, từ cửa Hang Luồn đến khu vực Đá Bàn đã có 8 hộ gia đình hoàn thành việc xây lắp hầm biogas chứa nước thải, chất thải rắn chăn nuôi. Các hộ này đã thực hiện việc không xả thải ra sông. Đoàn khảo sát của Ban quản lý Quần thể danh thắng Tràng An và Phòng Tài nguyên-Môi trường huyện và xã đánh giá: các hộ này đã đảm bảo vệ sinh môi trường trong chăn nuôi. Còn lại, các hộ từ cửa Hang Luồn đến cống Trường Yên, đã có 3 hộ gia đình đang xây dựng hầm biogas, còn 1 hộ nuôi dê gần cửa Hang Luồn đã xây dựng hố bioga, nhưng chưa đúng yêu cầu kỹ thuật, Đoàn kiểm đã yêu cầu xây, sửa lại.
Chúng tôi đã cùng với anh Nguyễn Mạnh Thư, cán bộ địa chính, môi trường xã Trường Yên đến nhà ông Trần Văn Ba ở thôn Tây xem thực tế. Gia đình ông Ba nuôi dê với số lượng gần 40 con. Ban ngày, dê được chăn thả trên núi, tối về ngủ ở chuồng (cách cửa hang Luồn khoảng 50- 70 m). Trước đây, nước thải chăn nuôi đàn dê này được trực tiếp ra sông Sào Khê, nay gia đình ông Ba đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải và chất thải rắn bằng các thóng cống. Chất thải rắn được gia đình thu gom gọn. Phần nước thải thì chứa trong các thóng cống. Tuy nhiên, theo cảm nhận của chúng tôi: Mặc dù gia đình quét dọn khá sạch, song mùi nước thải đặc trưng ….vẫn còn hiện hữu.
Anh Nguyễn Mạnh Thư, cán bộ địa chính, môi trường xã nói: Nơi đây là vùng chân núi, nên không thể đào hầm biogas lớn theo đúng yêu cầu kỹ thuật, giải pháp của chủ hộ áp dụng là hạ các thóng ống phi 85 cm để chứa nước thải và phân dê. Tuy nhiên theo yêu cầu kỹ thuật, mỗi hầm biogas phải có từ 2 ngăn trở lên (1 ngăn lớn để chứa chất thải rắn, ngăn khác thì chứa nước đã lắng, lọc). Phần chất thải rắn thì có thể xử lý được, chứ mùi nước thải khó mà giải quyết triệt để được.
Anh Nguyễn Mạnh Thư cho biết thêm: Sau nhiều lần kiểm tra, đôn đốc, lập biên bản về việc thực hiện giữ gìn vệ sinh môi trường trong chăn nuôi, lần này gia đình ông Ba đã cam kết, đến cuối tháng 12-2014 sẽ xây thêm nhiều thóng ống để chứa chất thải rắn, nước thải, hạn chế mức thấp nhất ô nhiễm nguồn nước, không khí nơi đây.
Những hoạt động thiết thực trong việc thực hiện vệ sinh môi trường chung của cá nhân, của cộng đồng sẽ góp phần nâng cao nhận thức về trách nhiệm đối với môi trường, góp phần vào những nỗ lực vì môi trường xanh, phát triển bền vững. Cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương đang nỗ lực để giữ gìn môi trường nông thôn, đặc biệt là tạo môi trường trong lành bên dòng sông Sào Khê và khu vực thuộc Quần thể Danh thắng Tràng An.
Nguyễn Minh