Cách đây 83 năm, ngay sau khi thành lập, từ ngày 14 đến ngày 31-10-1930 tại Hương Cảng - Trung Quốc, Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ nhất đã thông qua Luận cương chính trị, Điều lệ Đảng, án Nghị quyết về Công nhân vận động, Nông dân vận động, Cộng sản Thanh niên vận động, Quân đội vận động và Hội phản đế đồng minh. Đây là những tổ chức tiền thân đặt nền móng toàn diện và hoàn chỉnh cho công tác Dân vận của Đảng và hệ thống chính trị sau này.
Xuất phát từ thực tế lịch sử có ý nghĩa chính trị to lớn đó, Bộ Chính trị, Ban chấp hành T.Ư Đảng (khóa VIII) đã quyết định lấy ngày 15-10, một trong những ngày diễn ra Hội nghị T.Ư Đảng lần thứ nhất là ngày truyền thống công tác Dân vận của Đảng. Từ đó đến nay, ngày 15-10 hàng năm đã đi vào đời sống chính trị của Đảng và nhân dân ta, động viên, nhắc nhở cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và đội ngũ cán bộ làm công tác Dân vận của Đảng và hệ thống chính trị thực hiện tốt chủ trương của Đảng và lời dạy của Bác Hồ đối với công tác Dân vận.
83 năm qua, gắn liền với những chặng đường vẻ vang của Đảng, công tác Dân vận đã góp phần quan trọng vận động, đoàn kết, tập hợp các tầng lớp nhân dân tạo nên sức mạnh to lớn trong công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ các cuộc tổng diễn tập (giai đoạn 1930-1931, 1936-1939, cao trào khởi nghĩa 1939-1945) đã để lại nhiều bài học quý báu về phát động quần chúng đấu tranh cách mạng, đến thắng lợi của nghệ thuật vận động quần chúng khi Đảng biết dựa vào dân, tin ở dân, gắn bó máu thịt với nhân dân, giác ngộ, tổ chức, tập hợp và lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành chính quyền mà đỉnh cao là Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Đặc biệt là thắng lợi của hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, một lần nữa đã chứng minh câu nói như một chân lý của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Lực lượng của dân rất to, việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công".
Sau chiến tranh, bước vào thời kỳ mới, với việc đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, công tác Dân vận phát triển mạnh mẽ cả về lý luận và thực tiễn. Từ Nghị quyết Đại hội VI đến Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng đều khẳng định vai trò và tầm quan trọng của công tác vận động quần chúng. Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược nhất quán, cơ bản lâu dài của Đảng và Nhà nước, trở thành nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Cùng với cả nước, ở Ninh Bình, lịch sử công tác Dân vận luôn gắn liền với lịch sử cách mạng của Đảng bộ tỉnh. Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, với truyền thống yêu nước và ý chí quật cường, quân và dân Ninh Bình đã liên tiếp đứng lên đấu tranh giành thắng lợi trong cuộc chống thuế cuối tháng 6 năm 1931. Từ đó, cách mạng Ninh Bình liên tục giành thắng lợi mà đỉnh cao là phong trào phá kho thóc để chia cho người đói tháng 3 năm 1945, là cơ sở để cao trào Cách mạng Tháng Tám giành chính quyền thắng lợi trên phạm vi toàn tỉnh.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, công tác dân vận của Đảng bộ tỉnh đã góp phần tuyên truyền, vận động, tổ chức những phong trào cách mạng rộng lớn, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước như: "Ba sẵn sàng", "Ba đảm đang", "Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người", "Quyết chiến, quyết thắng"… vừa củng cố hậu phương vững mạnh, vừa phục vụ tiền tuyến, góp sức cùng nhân dân cả nước giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo nhân dân tập trung khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục kinh tế, tiến hành công cuộc đổi mới và đã giành được nhiều thắng lợi toàn diện trên các lĩnh vực. Công tác Dân vận của Đảng bộ tỉnh được tăng cường, các cấp ủy Đảng thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác Dân vận, tập trung hướng về cơ sở. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 12-NQ/TU ngày 5-12-2007 về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác vận động quần chúng ở cơ sở trong tình hình hiện nay". Ban Dân vận Tỉnh ủy đã tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Quyết định số 226-QĐ/TU ngày 9-6-2011 về thực hiện "Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh" để đẩy mạnh phong trào thi đua dân vận khéo", năm 2013, Ban Dân vận Tỉnh ủy đã tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy và các cấp ủy Đảng, chính quyền trong tỉnh thành lập Ban chỉ đạo phong trào thi đua "Dân vận khéo" các cấp. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành kế hoạch thực hiện phong trào thi đua "Dân vận khéo" giai đoạn 2013-2015 trên địa bàn tỉnh.
Bám sát sự chỉ đạo của Tỉnh ủy và Ban Thường vụ Tỉnh ủy, cùng với việc phát huy nội lực, năng động, sáng tạo, vượt mọi khó khăn, Ban Dân vận Tỉnh ủy và Ban Dân vận các huyện, thành phố, thị xã đã thực hiện tốt chức năng tham mưu, định hướng, kiểm tra, đôn đốc các nhiệm vụ về công tác Dân vận, phát huy vai trò là trung tâm phối hợp với các sở, ban, ngành, MTTQ và các đoàn thể trong việc tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc phòng, thực hiện tốt chính sách dân tộc, tôn giáo, thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, góp phần đổi mới và nâng cao chất lượng công tác Dân vận trong những năm qua.
Công tác Dân vận của chính quyền các cấp đã có bước chuyển biến tiến bộ. Tập trung vào việc cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng trong việc phát triển kinh tế, thực hiện chính sách xã hội, xóa đói, giảm nghèo, cải cách thủ tục hành chính, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của nhân dân, tăng cường tiếp xúc đối thoại với nhân dân. Phân công cán bộ phụ trách công tác Dân vận của chính quyền và các cơ quan nhà nước, HĐND và UBND tỉnh đã có nhiều Nghị quyết, Đề án về hỗ trợ xây mới, cải tạo, sửa chữa nhà dột nát cho hộ chính sách, hộ nghèo, hộ có khó khăn về nhà ở trên địa bàn tỉnh, hỗ trợ nhân dân trong việc dồn điền, đổi thửa, xây dựng "nông thôn mới"…
Hoạt động của MTTQ, các đoàn thể và hội quần chúng tiếp tục được đổi mới theo hướng sát cơ sở, thiết thực, hiệu quả, tập trung vào những việc mới, việc khó bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, động viên đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc phòng, đẩy mạnh các hoạt động xã hội, nhân đạo, từ thiện. Thực hiện nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang và lễ hội; nếp sống văn hóa ở các khu, điểm du lịch, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.
Công tác dân vận của lực lượng vũ trang có sự đổi mới và đạt nhiều kết quả tốt. Cán bộ, chiến sỹ lực lượng vũ trang tỉnh luôn có nhận thức đúng đắn và xác định rõ trách nhiệm trong thực hiện công tác dân vận, giữ vững và tăng cường mối quan hệ đoàn kết quân dân, phối hợp làm tốt công tác tuyên truyền về truyền thống vẻ vang của Đảng, của dân tộc, địa phương và của công an, quân đội. Nâng cao nhận thức cho nhân dân về âm mưu, thủ đoạn chiến lược "diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch. Thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội và các hoạt động xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội. Đẩy mạnh phong trào thi đua "Dân vận khéo", tích cực tham gia phong trào xây dựng "nông thôn mới"…
Từ thực tiễn lịch sử hơn 80 năm công tác Dân vận của Đảng nói chung, của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình nói riêng, chúng ta có thể tự hào khẳng định rằng: Thắng lợi trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc có sự đóng góp vô cùng quan trọng của công tác Dân vận. Công tác Dân vận thực sự góp phần quan trọng vào công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tạo sự thống nhất trong Đảng, đồng thuận trong xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý, điều hành của Nhà nước, xây dựng khối đoàn kết toàn dân, đoàn kết lương giáo, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của tỉnh qua các thời kỳ. Với những thành tích đã đạt được, Ban Dân vận Tỉnh ủy Ninh Bình vinh dự được cấp có thẩm quyền tặng nhiều phần thưởng cao quý, trong đó nổi bật là nhiều năm liền được Chính phủ, Ban Dân vận Trung ương, UBND tỉnh tặng Bằng khen và Cờ thi đua xuất sắc và được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, hạng Nhì và hạng Nhất.
Để phát huy những thành tựu đã đạt được của công tác Dân vận 83 năm qua, bước vào thời kỳ mới, trước yêu cầu phát triển toàn diện, bền vững, để góp phần cùng Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh vượt qua khó khăn, thách thức, tận dụng thời cơ, vận hội, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, công tác Dân vận của tỉnh cần tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động. Trong đó cần tập trung chỉ đạo và triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ chủ yếu sau đây:
Một là: Quán triệt sâu sắc và thực hiện tốt các quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác Dân vận, tạo chuyển biến mới về nhận thức và hành động trong công tác Dân vận. Tập trung chỉ đạo thực hiện tốt Nghị quyết số 25-NQ/T.Ư ngày 3-6-2013 của BCH T.Ư Đảng (khóa XI) về "Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới". Tham mưu thực hiện có hiệu quả chương trình hành động của cấp ủy địa phương, đơn vị thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/T.Ư. Tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt Nghị quyết số 12-NQ/TU ngày 5-12-2007 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác vận động quần chúng ở cơ sở trong tình hình hiện nay", gắn công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền với công tác Dân vận. Tiếp tục thực hiện nghiêm túc Nghị quyết T.Ư 4 (khóa XI) "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay", Chỉ thị số 03-CT/T.Ư của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chủ trương, chính sách, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước và của tỉnh về công tác Dân vận.
Hai là: Tăng cường công tác Dân vận của chính quyền, lực lượng vũ trang, tiếp tục thực hiện có hiệu quả Quyết định 226-QĐ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về "Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh", quy chế phối hợp giữa MTTQ, các đoàn thể với chính quyền các cấp; Nghị quyết số 09-NQ/T.Ư của Bộ Chính trị về "Phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế". Thực hiện cải cách hành chính, tăng cường gặp gỡ đối thoại với nhân dân, tập trung giải quyết kịp thời, có hiệu quả những nguyện vọng chính đáng của nhân dân, tích cực giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt chính sách dân tộc, chính sách tôn giáo, thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, đảm bảo dân chủ gắn với kỷ cương xã hội. Quán triệt và thực hiện tốt phương châm "Đảng nói dân tin, chính quyền làm dân theo, mặt trận, đoàn thể vận động dân đồng tình, ủng hộ". Phát huy sức mạnh, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với nhân dân.
Ba là: Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân trong việc thực hiện chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng tổ chức MTTQ và các đoàn thể, hội quần chúng vững mạnh từ cơ sở. Tăng cường kết nạp đoàn viên, hội viên. Dự báo và nắm chắc tình hình tư tưởng các tầng lớp nhân dân. Đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, nhất là phong trào thi đua "Chung sức xây dựng nông thôn mới" và phong trào thi đua "Dân vận khéo". Triển khai thực hiện tốt phong trào thi đua "Dân vận khéo" giai đoạn 2013-2015 theo kế hoạch của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Tập trung đầu tư xây dựng mô hình, điển hình "Dân vận khéo" trong các lĩnh vực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc phòng và xây dựng hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh.
Bốn là: Tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Ban Dân vận Tỉnh ủy, Ban Dân vận các huyện, thành, thị ủy và Khối dân vận cơ sở theo hướng rõ việc, rõ nội dung, có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực và hiệu quả, bám sát vào nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị, làm tốt công tác tham mưu, phối hợp trong chỉ đạo và thực hiện các nhiệm vụ của công tác Dân vận. Đổi mới công tác thi đua khen thưởng, công tác giao ban, sơ kết, tổng kết. Tập trung chỉ đạo điểm tổ dân vận thôn, xóm, phố. Đánh giá, sơ kết, rút kinh nghiệm, từng bước nhân ra diện rộng.
Năm là: Xây dựng đội ngũ cán bộ dân vận có đức, có tài và có uy tín với nhân dân. Quan tâm củng cố tổ chức, bộ máy cán bộ Ban dân vận cấp tỉnh, cấp huyện đảm bảo đủ số lượng và nâng cao chất lượng. Coi trọng công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực, trình độ lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ làm công tác dân vận, từng bước đáp ứng yêu cầu công tác dân vận của Đảng trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Kỷ niệm 83 năm ngày truyền thống công tác Dân vận của Đảng và 14 năm "Ngày Dân vận" cả nước đúng vào dịp Đảng bộ tỉnh vừa tổ chức sơ kết giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, là dịp để các cấp, các ngành, các đoàn thể, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức nói chung, đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận nói riêng nhận thức sâu sắc hơn những quan điểm của Đảng và tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác Dân vận, tiếp tục phát huy những kết quả, thành tích đã đạt được, đoàn kết đổi mới, sáng tạo, khắc phục khó khăn, nỗ lực phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt các nội dung nhiệm vụ về công tác Dân vận, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, xây dựng tỉnh nhà ngày càng văn minh, giàu đẹp.
Mai Văn Tuất
(TUV, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy)