Tích cực, chủ động phòng tránh, ứng phó kịp thời với thiên tai

Để chủ động đối phó với thiên tai năm 2014, tỉnh đã xây dựng phương án và chỉ đạo các ngành, địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp phòng, chống, ứng phó với thiên tai nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho các tuyến đê, kè, cống cũng như tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân. Báo Ninh Bình đã có cuộc trao đổi với đồng chí Vũ Nam Tiến, TUV, Giám đốc Sở Nông nghiệp & PTNT.

PV: Đồng chí cho biết hiện trạng đê điều, hồ đập và khả năng PCLB trên địa bàn tỉnh hiện nay?

Đ/c Vũ Nam Tiến: Ninh Bình là tỉnh có địa hình khá phức tạp, bao gồm vùng núi, vùng bán sơn địa, vùng chiêm trũng và vùng đồng bằng ven biển. Hệ thống sông ngòi chằng chịt đan xen với chế độ thủy thế phức tạp bao gồm tổ hợp của các dạng lũ lớn từ vùng rừng núi Hòa Bình đổ về, lũ từ sông Hồng qua sông Đào - Nam Định đổ vào sông Đáy và n­ước biển dâng khi triều c­ường gặp bão. Ninh Bình đã được đầu t­ư xây dựng các công trình thủy lợi phục vụ phòng, chống lụt bão, phát triển sản xuất nông nghiệp và dân sinh như­: đê sông, đê biển, hồ chứa, công trình tràn, phân lũ. Qua nhiều năm củng cố tu bổ, hệ thống cơ sở hạ tầng thủy lợi của tỉnh đã đ­ược hình thành với tổng chiều dài các tuyến đê là 468,61 km, trong đó đê cấp II là 72, 2 km, đê cấp III là 104,3 km, đê cấp IV là 79,6 km và đê cấp V là 169,2 km. Toàn tỉnh có 44 hồ với tổng dung tích trên 41 triệu m³; trong đó có 5 hồ lớn với dung tích từ 1- 5 triệu m³ như­: hồ Yên Quang, Đồng Ch­ương, Đập Trời (Nho Quan) và hồ Yên Thắng, Yên Đồng (Yên Mô)… Để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và tr­ước biến đổi bất th­ường của thời tiết, trong nhiều năm qua, đ­ược Trung ­ương và tỉnh quan tâm đầu tư­ hàng nghìn tỷ đồng để xây dựng, nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng thủy lợi trên địa bàn tỉnh như­: Dự án nâng cấp tuyến đê biển Bình Minh II, nâng cấp đê tả hữu Hoàng Long, đê Đầm Cút, đê Năm Căn, đê sông Vạc, sông Mới, sông Bến Đang và dự án công trình thủy lợi Cầu Hội; dự án nâng cấp hồ Yên Thắng, Yên Đồng và hồ Yên Quang... Chính vì vậy mà năng lực chống lũ bão, phục vụ sản xuất, đời sống dân sinh của hệ thống cơ sở hạ tầng thủy lợi đ­ược nâng lên và đã thực sự đem lại hiệu quả thiết thực, giảm các trọng điểm xung yếu, góp phần vào công tác PCLB và phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh.

PV: Đồng chí cho biết kết quả, kinh nghiệm trong công tác PCLB năm 2013.

Đ/c Vũ Nam Tiến: Mùa mưa bão năm 2013, tỉnh ta chịu ảnh hưởng trực tiếp của cơn bão số 5, số 6, số 14 và hoàn lưu cơn bão số 2, số 10. Để chủ động đối phó với mưa, bão, lũ, tỉnh đã chỉ đạo các ngành, địa phương khẩn trương triển khai các phương án ứng phó nhằm đảm bảo an toàn về người và tài sản, hạn chế thiệt hại tới mức thấp nhất do bão, lũ gây ra. Qua thực tế công tác chỉ đạo, điều hành đối phó với thiên tai trên địa bàn tỉnh, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm: Công tác chuẩn bị PCLB từ khâu kiểm tra, rà soát hệ thống đê điều, hồ đập, công trình thủy lợi đến xây dựng các phương án PCLB cần phải chi tiết, cụ thể, phù hợp với đặc điểm, điều kiện của từng địa bàn nhằm đảm bảo tính thống nhất trong việc tổ chức thực hiện các biện pháp ứng phó với các tình huống thiên tai. Khi bão, lũ xảy ra phải thực hiện tốt phương châm "4 tại chỗ" với cơ chế chỉ huy tập trung, thống nhất, đồng bộ giữa các cấp, các ngành. Phải có sự phân công nhiệm vụ cụ thể, hợp lý cho các thành viên Ban chỉ huy để chỉ đạo, điều hành từng lĩnh vực, từng địa bàn. Công tác chỉ huy, điều hành phải bám sát diễn biến tình huống thiên tai, chủ động triển khai các biện pháp ứng phó kịp thời, phù hợp, sát thực tiễn của từng địa bàn. Công tác dự báo, cảnh báo và tuyên truyền, phổ biến về thiên tai, cách phòng tránh đóng vai trò then chốt nhằm cung cấp kịp thời, chính xác diễn biến thiên tai cho các cấp, các ngành và cộng đồng dân cư để chủ động phòng tránh, đối phó hiệu quả với thiên tai.

PV: Xin đồng chí cho biết dự báo tình hình thời tiết khí hậu thủy vănnăm 2014.

Đ/c Vũ Nam Tiến: Biến đổi khí hậu đã và đang có những ảnh hưởng lớn đến các yếu tố khí hậu, các hình thế thời tiết cực đoan ngày càng có chiều hướng diễn biến khó lường. Bão có chiều hướng gia tăng cả về tần suất, cường độ, thời gian. Lũ có thể xuất hiện bất thường, đặc biệt có khả năng xuất hiện lụt do mưa lớn cục bộ gây ra. Năm 2014 theo dự báo, tình hình thời tiết khí hậu thủy văn sẽ có những diễn biến phức tạp, khó lường, chịu tác động mạnh nhất của biến đổi khí hậu. Cần chủ động đề phòng bão mạnh, mưa lớn trên diện rộng, lũ cao trên các triền sông và nước dâng vùng ven biển. Năm 2014, bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông nhiều hơn trung bình nhiều năm (TBNN) nhưng ít hơn năm 2013, ảnh hưởng đến Việt Nam có khả năng từ 6 - 7 cơn, ở mức lớn hơn TBNN, ảnh hưởng đến khu vực Đồng bằng Bắc bộ từ 2 - 3 cơn… Vì vậy, các cấp, các ngành và địa phương cần chủ động xây dựng, triển khai thực hiện tốt các phương án PCLB và giảm nhẹ thiên tai năm 2014.

PV: Xin đồng chí cho biết mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp PCLB và giảm nhẹ thiên tai năm 2014.

Đ/c Vũ Nam Tiến: Để đối phó với những diễn biến thời tiết ngày càng phức tạp, khó lường do ảnh hưởng của sự biến đổi khí hậu toàn cầu, trong năm 2014, các cấp, các ngành cần phải theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết để chủ động đề ra các biện pháp ứng phó kịp thời, giảm thiệt hại tới mức thấp nhất với mục tiêu "Chủ động phòng tránh, ứng phó kịp thời, khắc phục có hiệu quả ảnh hưởng của thiên tai"; trong đó lấy công tác phòng là chính, đảm bảo an toàn các tuyến đê, kè, cống cũng như tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân. Tiếp tục triển khai thực hiện chiến lược Quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020, đồng thời lồng ghép việc giảm nhẹ thiên tai với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo bền vững. Tăng cường vốn đầu tư tu bổ, nâng cấp các công trình phòng, chống thiên tai kết hợp phục vụ dân sinh, phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội góp phần xây dựng nông thôn mới.

Từ tỉnh đến các huyện, thành phố, thị xã, các ngành tiến hành củng cố, kiện toàn Ban chỉ huy PCLB và TKCN, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên chỉ đạo, điều hành từng lĩnh vực, từng địa bàn; đồng thời tổ chức tổng kết, rút kinh nghiệm công tác phòng, chống lụt, bão năm 2013 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp năm 2014 xong trước ngày 30-4. Tổ chức kiểm tra, rà soát, đánh giá chất lượng đê điều, hồ đập, công trình PCLB, công trình thủy lợi, xác định cụ thể trọng điểm PCLB, sóng thần năm 2014 là huyện Kim Sơn; chống lũ là các huyện Nho Quan và Gia Viễn để xây dựng, hoàn thiện phương án PCLB của các cấp, các ngành theo phương châm "4 tại chỗ" đảm bảo chi tiết, cụ thể, phù hợp với đặc điểm, điều kiện của từng địa bàn, xong trước ngày 5-5-2014.

Kiểm tra, đôn đốc công tác chuẩn bị phòng, chống thiên tai, nhất là công tác "4 tại chỗ" từ cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã, cấp thôn đến các hộ gia đình ở vùng có nguy cơ cao về thiên tai, đảm bảo cụ thể, sát thực, phù hợp với nguồn lực của địa phương và cộng đồng dân cư. Chủ động thực hiện các biện pháp xử lý, đảm bảo nguồn nước sạch để cung cấp cho người dân khi thiên tai xảy ra. Rà soát, bổ sung các phương tiện cứu hộ, cứu nạn tại các địa phương để chủ động cứu hộ, cứu nạn tại chỗ kịp thời khi có tình huống thiên tai xảy ra. Từng bước hình thành lực lượng cứu hộ, cứu nạn, cứu trợ chuyên nghiệp với sự tham gia của các lực lượng tình nguyện, thanh niên xung kích trong công tác phòng tránh, đối phó với thiên tai. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức phòng, chống thiên tai trên các phương tiện thông tin đại chúng và đài truyền thanh 3 cấp cho nhân dân. Triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng.

Từng bước nâng cao khả năng chuẩn bị, ứng phó, phục hồi của cộng đồng trước, trong và sau thiên tai. Động viên, hướng dẫn nhân dân vùng có nguy cơ ngập lũ chuẩn bị các phương tiện thuyền bè nhỏ, dự trữ lương thực, thuốc chữa bệnh, hóa chất xử lý nước để chủ động đối phó khi ngập lũ xảy ra. Tổ chức tốt công tác tập huấn, diễn tập phòng, chống thiên tai, hộ đê, hồ đập; nâng cao năng lực công tác tìm kiếm, cứu nạn, sẵn sàng phối hợp với các lực lượng nước ngoài tham gia TKCN. Bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt phục vụ phòng, chống lụt, bão, động đất, sóng thần. Từng bước nâng cao năng lực công tác dự báo, cảnh báo thiên tai tại địa phương; phấn đấu nâng cao độ chính xác của dự báo bão, áp thấp, mưa, lũ, động đất, sóng thần để giảm thiểu thiệt hại tới mức thấp nhất trên địa bàn toàn tỉnh. Tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án tu bổ đê điều, hồ đập, các điểm xung yếu, các công trình trọng điểm. Tập trung thực hiện công tác rà soát quy hoạch và tổ chức thực hiện việc bố trí sắp xếp lại dân cư vùng thiên tai; đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ xây dựng các hạng mục tránh, trú lũ bão kết hợp sinh hoạt cộng đồng ở các thôn, xóm vùng có nguy cơ bị ngập lụt, thiên tai cao. Chuẩn bị đầy đủ vật tư dự phòng PCLB và giảm nhẹ thiên tai.

Thực hiện tốt các chính sách xã hội, công tác cứu trợ thiên tai và khắc phục hậu quả bão, lụt, ổn định đời sống cho nhân dân, tái thiết và khôi phục sản xuất, môi trường sinh thái sau thiên tai. Tổ chức tốt công tác thường trực PCLB-TKCN theo quy định, sẵn sàng ứng phó kịp thời với các diễn biến thiên tai; tăng cường, nâng cao chất lượng công tác quản lý, giám sát tàu thuyền hoạt động trên sông, trên biển... góp phần thực hiện có hiệu quả công tác PCLB và giảm nhẹ thiên tai năm 2014.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí.

Thanh Chiên (thực hiện)