Thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Quan tâm khuyến học, khuyến tài

Kế thừa và phát huy truyền thống của Cố đô Hoa Lư ngàn năm văn hiến, hiếu học, trọng hiền tài; thực hiện theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong những năm qua, tỉnh ta luôn quan tâm, chăm lo phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo, sự nghiệp trồng người. Chất lượng giáo dục và đào tạo toàn diện của tỉnh Ninh Bình không ngừng được nâng cao. Nhiều năm liền, kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông, kết quả điểm bình quân các môn thi tuyển sinh đại học, cao đẳng của học sinh Ninh Bình luôn thuộc tốp các tỉnh dẫn đầu cả nước. Có được những kết quả đó, có sự đóng góp quan trọng và nổi bật của công tác khuyến học, khuyến tài.

Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh thường xuyên quan tâm chỉ đạo, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các cấp Hội khuyến học hoạt động. Trong đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 07-CT/TU về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Tổ chức Hội khuyến học các cấp ngày càng được củng cố và phát triển; tập hợp được một đội ngũ đông đảo những giáo viên, những trí thức đã về hưu và cả một số đang công tác rất tâm huyết với sự học, với giáo dục, nhờ đó khuyến học đã "ăn sâu bám rễ" trong mỗi gia đình, dòng họ, cộng đồng, toàn xã hội.

Phong trào thi đua xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học, cộng đồng khuyến học đã được quan tâm đẩy mạnh và được xác định là nhiệm vụ trọng tâm. Nhiều mô hình hoạt động khuyến học, khuyến tài cũng đã được triển khai và nhân rộng trên địa bàn toàn tỉnh, điển hình là mô hình "Dòng họ hiếu học". Các "Dòng họ hiếu học" đã dần trở thành chỗ dựa, là nguồn động viên, tiếp sức cho các phong trào khuyến học ở cơ sở. Tiêu biểu như dòng họ Nguyễn Tử ở xã Ninh Nhất (thành phố Ninh Bình); dòng họ Phạm Đình, Nguyễn Thế ở xã Ninh Hòa (Hoa Lư); dòng họ Trần ở Lai Thành (Kim Sơn); dòng họ Trịnh Duy, họ Ninh ở huyện Yên Mô; họ Vũ, họ Đỗ ở Yên Khánh, dòng họ Hà ở thị trấn Nho Quan (Nho Quan); dòng họ Nguyễn ở Gia Trấn (Gia Viễn). Đã có trên 1.600 khu dân cư đăng ký xây dựng khu dân cư khuyến học; hơn 70% số gia đình và trên 50% dòng họ, cộng đồng đăng ký đã đạt chuẩn công tác khuyến học. Các mô hình này vừa có tác dụng động viên mọi người học tập, vừa hỗ trợ tích cực cho các nhà trường trong giảng dạy và giáo dục học sinh, góp phần giữ vững thành quả phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập trung học cơ sở.

Để xây dựng xã hội học tập, việc phát triển các trung tâm học tập cộng đồng (TTHTCĐ) được cả hệ thống chính trị tập trung nguồn lực xây dựng và phát triển. Đến nay, 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đã có TTHTCĐ, tạo điều kiện cho mọi người dân được học tập, nâng cao dân trí, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, phục vụ cho phát triển nông nghiệp, công nghiệp, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn. Phong trào tự học, tự bồi dưỡng trong cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang được đẩy mạnh, bước đầu đã hình thành được hệ thống giáo dục ngoài nhà trường, đặt nền móng cho một xã hội học tập ở địa phương.

Một trong điểm nổi bật của công tác khuyến học, khuyến tài của tỉnh là đã thực hiện hiệu quả việc đẩy mạnh xã hội hóa. Tỉnh có nhiều chính sách ưu đãi đối với các nhà đầu tư vào lĩnh vực giáo dục, đào tạo; thường xuyên đẩy mạnh việc triển khai chủ trương xã hội hóa giáo dục, đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất trường lớp, mua sắm phương tiện, trang thiết bị phục vụ dạy và học, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Bên cạnh đó là quan tâm vận động xây dựng Quỹ Khuyến học, khuyến tài (KHKT); tiêu biểu là Quỹ KHKT Đinh Bộ Lĩnh ra đời từ tháng 3/2012 qua một số năm đã khẳng định vị trí quan trọng trong phong trào khuyến học, khuyến tài của tỉnh bởi sự thiết thực, ý nghĩa nhân văn sâu sắc trong việc khích lệ, động viên những học sinh, sinh viên là con em tỉnh Ninh Bình học giỏi xuất sắc, có tài năng, năng khiếu đặc biệt tiếp tục nỗ lực học tập, nghiên cứu khoa học, rèn luyện bản thân. 

Đến nay, Quỹ đã dành trên 6 tỷ đồng trực tiếp khen thưởng cho trên 1.230 học sinh, sinh viên đạt thành tích xuất sắc và hàng nghìn em học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, vươn lên học giỏi; đồng thời Quỹ đã tài trợ và ủng hộ gần 4 tỷ đồng cho các Quỹ Khuyến học, khuyến tài của các địa phương trong tỉnh. Ngoài ra, Hội Khuyến học tỉnh có Quỹ khuyến học Trương Hán Siêu; huyện Nho Quan có Quỹ khuyến học Lương Văn Thăng; huyện Kim Sơn có Quỹ khuyến học Nguyễn Công Trứ; huyện Yên Khánh có Quỹ khuyến học Vũ Duy Thanh; huyện Yên Mô có Quỹ khuyến học Tạ Uyên; thành phố Tam Điệp có Quỹ khuyến học Ngô Thì Nhậm. Nhiều địa phương, cơ quan, trường học, các đơn vị, doanh nghiệp, lực lượng vũ trang hưởng ứng phong trào thi đua khuyến học toàn tỉnh phát động, dành nguồn tiết kiệm chi, nguồn an sinh xã hội để tặng những phần quà thiết thực cho học sinh vùng khó, các xã, thôn kết nghĩa; tổ chức tuyên dương, động viên con em cán bộ, công chức trong cơ quan, đơn vị đạt nhiều thành tích nổi bật trong học tập.

Có thể khẳng định việc quan tâm đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài đã góp phần nâng cao dân trí và thúc đẩy sự phát triển kinh tế- xã hội của địa phương; đặc biệt là góp phần giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành lớp người mới, những công dân có ích, người cách mạng chân chính, trung với nước, hiếu với dân, yêu thương con người, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; suốt đời trung thành và phấn đấu cho sự nghiệp cách mạng, vì Tổ quốc, vì nhân dân... theo Di chúc và những lời dạy, mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời.

Lê Chung