Thúc đẩy các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị. Cùng dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang, Trưởng Ban chỉ đạo Quốc gia về IUU.

Chủ trì tại điểm cầu tỉnh Ninh Bình có đồng chí Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo một số sở, ngành, địa phương liên quan.

Sau gần 6 năm triển khai các giải pháp chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" của EC, đã tạo đượcnhiều chuyển biến tích cực trong hoạt động khai thác hải sản ở khắp các địa phương trong cả nước.

Việt Nam đã cơ bản hoàn thiện khung pháp lý, hướng tới phát triển ngành thủy sản bền vững. Thực hiện cắt giảm số lượng tàu cá và cường lực khai thác.Hệ thống giám sát tàu cá được triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương...

Tuy nhiên, bên cạnh đó còn không ít tồn tại, hạn chế như: Vẫn tiếp tục xảy ra tình trạng tàu cá, ngư dân địa phương vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; việc thực thi pháp luật, xử phạt các hành vi vi phạm khai thác IUU còn chưa nghiêm; chưa hoàn thành việc đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản; chậm triển khai xử lý đối với các phát hiện của EC tại đợt thanh tra lần thứ 3 (tháng 10 năm 2022) liên quan đến một số tàu cá nhập khẩu, một số doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản và cảng cá xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác có dấu hiệu vi phạm quy định IUU... 

Nếu không sớm giải quyết dứt điểm hiện trạng vi phạm khai thác IUU như hiện nay, không những không gỡ được cảnh báo "Thẻ vàng" mà nguy cơ bị cảnh báo "Thẻ đỏ" là rất cao.

Về phía tỉnh Ninh Bình, hiện toàn tỉnh có 67 tàu cá, trong đó có 8 tàu có chiều dài trên 15 mét, 24 tàu từ 12-15 mét, 35 tàu từ 6-12 mét. 

Đến nay, 100% số tàu cá đã được đăng ký, cấp phép, đánh dấu tàu cá theo quy định; 8 tàu hoạt động khai thác xa bờ đã được lắp thiết bị giám sát hành trình; không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.

Tại hội nghị, các đại biểu đã báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai trên thực tế; phân tích nguyên nhân, chỉ ra bài học kinh nghiệm; đề ra mục tiêu, nhiệm vụ thời gian tới, trước mắt là công tác chuẩn bị đón tiếp, làm việc với Đoàn thanh tra của EC.

Để chống khai thác IUU có hiệu quả hơn, nhiều ý kiến đề nghị cần tăng nặng mức xử phạt để đảm bảo tính răn đe, ngoài xử lý hành chính có thể xem xét xử lý hình sự, tập trung vào đối tượng là thuyền trưởng.

Bên cạnh đó, cần có những chính sách hỗ trợ các địa phương quy hoạch lại không gian biển, phát triển nghề nuôi biển, chuyển đổi nghề nghiệp, giải quyết sinh kế cho người dân...

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định lãnh đạo Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm công tác chống khai thác IUU, do đó đã tích cực hoàn thiện thể chế, cơ chế để quản lýchặt hoạt động này. Kết quả đạt được có nhiều điểm tích cực, việc vi phạm giảm dần.

Về nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh phải ý thức được rằng chống khai thác IUU trước hết vì lợi ích của dân tộc, vì nhân dân, nhằm bảo vệ đại dương, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, bảo vệ môi trườngchứ không đơn thuần để đối phó, gỡ "Thẻ vàng" của EC.

Đồng thời, đề nghị các cấp, các ngành tiếp tục hoàn thiện thể chế, xử lý nghiêm các vi phạm. Nâng cao công tác tuyên truyền, giáo dục phổ biến quy định pháp luật liên quan đến thủy sản; tuyên truyền những nỗ lực, kết quả thực hiện chống khai thác IUU của Việt Nam; phản bác các quan điểm, luận điệu sai trái về chủ trương, nỗ lực thực hiện chống khai thác IUU; nhân rộng những mô hình hiệu quả, cách làm hay, cá nhân điển hình trong việc nỗ lực chống khai thác IUU.

Kịp thời khắc phục những hạn chế, yếu kém trong công tác chống khai thác hải sản không hợp pháp với tinh thần, trách nhiệm cao nhất; khẩn trương xử lý đối với các sai phạm, thiếu sót mà EC đã phát hiện, chỉ ra trong những lần kiểm tra trước.

Đề cao trách nhiệm của người dân trong bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn lợi thủy sản; việc đánh bắt khai thác nguồn lợi thủy sản phải đảm bảo bền vững, tránh vì lợi ích cá nhân, cục bộ.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp tập trung thực hiện các biện pháp vừa giáo dục, tuyên truyền vừa siết chặt kỷ luật kỷ cương, xử lý nghiêm minh các sai phạm.

Bộ Nông nghiệp và PTNT tiếp tục tổ chức các đợt kiểm tra, đôn đốc, hỗ trợ các đơn vị, địa phương trong việc thực hiện các giải pháp chống khai thác hải sản không hợp pháp và chuẩn bị tốt cho công tác đón và làm việc với đoàn thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ 4.

Các địa phương ven biển tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đúng quy định pháp luật trong công tác quản lý tàu cá, đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác và thực thi pháp luật, xử lý vi phạm.

Thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Quang Ngọc yêu cầu Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp chặt chẽ với Bộ đội Biên phòng tỉnh, Công an tỉnh, các địa phương tập trung quản lý chặt chẽ đội tàu cá xa bờ, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng ngắt kết nối hành trình, đánh bắt trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Bên cạnh đó, tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm tình trạng khai thác thủy sản bằng các công cụ mang tính hủy diệt.

Nguyễn Lựu -Anh Tuấn