Dự án đã cơ bản hoàn thành những hạng mục quan trọng, một số tỉnh lân cận như Hà Nam, Thanh Hóa, dự án đã đi vào khai thác. Tuy nhiên, đối với Ninh Bình, tiến độ thi công dự án đang diễn ra chậm do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng. Trước những khó khăn đó, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã vào cuộc huy động sức mạnh toàn hệ thống chính trị với mục tiêu đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn thành cả 2 giai đoạn của Dự án theo đúng tiến độ mà Bộ Giao thông-Vận tải đã đề ra. Tập khắc phục khó khăn
Ông Vũ Văn Hà, Phó Giám đốc Ban quản lý Dự án, Sở Giao thông-Vận tải cho biết: Dự án nâng cấp, mở rộng QL1A bao gồm 2 giai đoạn: Dự án cải tạo mở rộng QL1A đoạn cửa phía Bắc và cửa phía Nam thành phố Ninh Bình và Dự án nâng cấp, mở rộng QL1A đoạn cầu Đoan Vĩ đến cửa phía Bắc và cửa phía Nam thành phố Ninh Bình đến Dốc Xây (thị xã Tam Điệp).
Giai đoạn 1 của Dự án có tổng mức đầu tư là 631,806 tỷ đồng thuộc nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, được khởi công xây dựng từ tháng 9-2009, dự kiến sẽ hoàn thành vào ngày 30-6-2013. Đến nay, nhà thầu đã cơ bản hoàn thành các hạng mục của dự án, tuy nhiên còn số một hạng mục còn dở dang cho vướng mặt bằng thi công như: Đoạn phố Vân Giang, phường Ninh Phong và phố Mía (phường Ninh Khánh).
Theo kế hoạch giai đoạn 2 của Dự án bao gồm 2 gói thầu: phần đường có tổng chiều dài là 15,6km được khởi công từ tháng 12-2011, hoàn thành tháng 12-2012; phần xây dựng mới cầu Gián Khẩu, khởi công từ tháng 9-2011, dự kiến hoàn thành tháng 12-2013. Dự án có tổng mức đầu tư là 1.204,608 tỷ đồng thuộc nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Đến nay, nhà thầu đã thi công hoàn thành toàn bộ cầu và phần đường cầu Gián Khẩu, đưa vào khai thác sử dụng từ ngày 2-2-2013. Phần đường đang thi công nền đường trên toàn tuyến, ước đạt 68% khối lượng công trình.
Theo kế hoạch, giai đoạn 1 của Dự án chỉ còn hơn 1 tháng nữa phải hoàn thành và giai đoạn 2 cũng phải hoàn thành trong năm 2013, thế nhưng Dự án đang gặp phải khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng. Đặc biệt là tại các điểm như: Phố Vân Giang, phường Ninh Phong, phố Mía- phường Ninh Khánh (Thành phố Ninh Bình); xã Gia Thanh (huyện Gia Viễn); xã Ninh Giang, thị trấn Thiên Tôn (huyện Hoa Lư); phường Nam Sơn (thị xã Tam Điệp)... Nhiều hộ dân còn chưa di dời để trả mặt bằng cho nhà thầu thi công. Nguyên nhân do các hộ dân chưa thực sự đồng tình với các chính sách của Nhà nước mà Hội đồng đền bù GPMB địa phương đưa ra trong công tác hỗ trợ, đền bù, giải phóng mặt bằng.
Bên cạnh đó, nhà thầu chưa tập trung máy móc, nhân lực để thi công nên chậm so với tiến độ đã được chủ đầu tư chấp thuận như: hạng mục nền đường đoạn Hoa Lư, thị xã Tam Điệp; các hạng mục công trình cầu Cung Quế; hệ thống cống thoát nước ngang và rãnh thoát nước dọc tuyến triển khai còn rất chậm so với yêu cầu tiến độ; chưa có máy cắm bấc thấm để thi công.
Trước tình hình đó, Bộ Giao thông-Vận tải đã có Thông báo số 223/TB-BGTVT của Bộ trưởng Bộ Giao thông-Vận tải về việc đẩy nhanh tiến độ thi công và giải phóng mặt bằng Dự án nâng cấp, mở rộng QL1A. Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã vào cuộc một cách quyết liệt. Tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo tiến độ các dự án do đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban. Ban chỉ đạo đã thường xuyên kiểm tra, rà soát tiến độ thi công của nhà thầu và công tác giải phóng mặt bằng ở các địa phương, qua đó rút kinh nghiệm kịp thời và đưa ra các giải pháp để nhanh chóng khắc phục khó khăn. Dưới sự chỉ đạo sát sao và quyết liệt của Ban chỉ đạo tỉnh tình hình triển khai Dự án đã có sự chuyển biến mạnh mẽ, rõ nét.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Ban chỉ đạo tiến độ các dự án, các địa phương liên quan đến Dự án đã huy động sức mạnh toàn hệ thống chính trị để vào cuộc với mục tiêu đến ngày 30-5 sẽ hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, trả mặt bằng sạch cho nhà thầu thi công. Đồng chí Trần Ngọc Chi, Phó Chủ tịch Hội đồng giải phóng mặt bằng huyện Gia Viễn cho biết: Gia Viễn sẽ tiếp tục huy động các ngành, các cấp, các đoàn thể xã hội như: Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên... cùng vào cuộc với Hội đồng giải phóng mặt bằng để vận động, thuyết phục nhân dân ủng hộ các chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước trong việc xây dựng các công trình phúc lợi xã hội. Bên cạnh đó, Hội đồng cũng sẽ rà soát lại hồ sơ của từng hộ gia đình, từ đó vận dụng một cách linh hoạt, mềm dẻo các cơ chế, chính sách trong việc hỗ trợ, đền bù theo phương châm có lợi cho dân để người dân yên tâm sớm ổn định cuộc sống. Đối với những hộ cố tình chống đối, huyện sẽ áp dụng những biện pháp mạnh, kiên quyết không để chậm tiến độ chung của Dự án.
Ông Vũ Văn Hà, Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án cũng cho biết: Ban Quản lý dự án đã tích cực cùng với các địa phương tháo gỡ khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, bảo vệ thi công tại các điểm nút quan trọng. Đồng thời đề nghị nhà thầu nhanh chóng tập trung nguồn lực để sớm hoàn thành những nơi đã có mặt bằng. Dự kiến nếu công tác giải phóng mặt bằng xong trước ngày 30-5 thì giai đoạn 1 của Dự án sẽ được hoàn thành theo đúng kế hoạch vào 30-6-2013 và giai đoạn 2 cũng sẽ đi vào khai thác trong năm nay.
Quyết tâm cao
Dự án nâng cấp, mở rộng QL1A được tỉnh xác định là công trình giao thông trọng điểm. Đây là công trình có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc phát triển kinh tế-xã hội của Ninh Bình nói riêng và của cả nước nói chung, là con đường huyết mạch nối liền giữa 2 miền Nam- Bắc. Chính vì thế, nếu để công trình thi công kéo dài không những ảnh hưởng đến nguồn tài chính của Chính phủ mà còn gây ách tắc giao thông, ảnh hưởng đến môi trường và giảm niềm tin trong nhân dân đối với Đảng và Nhà nước trong việc xây dựng các công trình phúc lợi xã hội. Chính vì vậy, cả hệ thống chính trị của tỉnh đang vào cuộc với quyết tâm cao nhất là hoàn thành Dự án theo đúng tiến độ đã đề ra. Nỗ lực trong năm 2013, Dự án sẽ được đưa vào khai thác và sử dụng. Tại buổi thị sát tiến độ thi công và giải phóng mặt bằng Dự án nâng cấp, mở rộng QL1A, đồng chí Bùi Văn Thắng, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban chỉ đạo tiến độ các dự án đã đánh giá: Mặc dù các cấp ủy Đảng, chính quyền từ tỉnh đến các địa phương đã cố gắng rất nhiều đẩy nhanh tiến độ của Dự án, đáp ứng yêu cầu về hạn mức thời gian mà Bộ Giao thông-Vận tải đã đề ra, nhưng thực tiễn chúng ta đang gặp phải khó khăn lớn, đó là công tác giải phóng mặt bằng ở một số địa phương như thành phố Ninh Bình và huyện Hoa Lư... Một số hộ dân và Hội đồng GPMB ở địa phương vẫn chưa tìm ra quan điểm thống nhất trong các phương án đền bù, hỗ trợ GPMB như: diện tích đất, giá đền bù, tài sản trên đất, phương án tái định cư, một số kiến nghị về chế độ, chính sách... Đồng chí nhấn mạnh: Thời gian kết thúc Dự án không còn nhiều, đặc biệt là giai đoạn 1 của Dự án sẽ kết thúc vào ngày 30-6-2013, do đó chúng ta phải vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, trả mặt bằng sạch cho đơn vị thi công. Để đạt được mục tiêu trên, các các cấp ủy đảng, chính quyền phải vào cuộc sâu sát hơn nữa. Trước hết là vận động nhân dân thông hiểu và phối hợp với chính quyền nhanh chóng di dời tài sản, hoặc nhà trên địa phận GPMB. Đây chính là thực hiện nghĩa vụ công dân của mình đối với Nhà nước.
Đối với Hội đồng GPMB và các cấp chính quyền phải làm hết sức mình từ việc xác định về giá, loại đất để thông báo công khai với dân. Rà soát lại các quy trình, thủ tục đền bù, hỗ trợ tiến tới thu hồi đất của nhân dân một cách hợp lý, đúng quy định của pháp luật, đúng quy định chế độ, chính sách nhưng cũng không để thiệt thòi cho dân. Những vấn đề còn vướng mắc cả 2 bên cùng đối thoại để giải quyết, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, không để xảy ra tình trạng khiếu kiện đông người, vượt cấp. Bên cạnh đó, chính quyền các địa phương phải hỗ trợ những hộ thuộc diện tái định cư sớm ổn định cuộc sống.
Từ nay đến ngày 30-5-2013 là mốc cuối cùng tất cả các Hội đồng GPMB của các huyện, thành phố, thị xã phải bàn giao mặt bằng. Thời gian không còn nhiều, do vậy chính quyền các địa phương cần xem xét lại tất cả những vướng mắc, làm hết sức mình tiếp tục vận động, thuyết phục, đảm bảo quyền lợi cho nhân dân. Nếu sau ngày 30-5-2013 hộ nào cố tình cản trở làm giảm tiến độ Dự án, ảnh hưởng đến thi công thì tỉnh có những biện pháp kiên quyết, thậm chí là phải dùng biện pháp cưỡng chế.
Nguyễn Thơm