Sự học ở vùng quê được Bác Hồ gửi thư khen

Từ chuyện về "ông giáo làng" được Bác Hồ tặng huy hiệu...

Vẫn hết sức xúc động khi nhắc đến Bác và kỷ niệm sâu sắc của cuộc đời, ông Bùi Văn Hướng giọng rưng rưng: Năm 1956 xã Liên Sơn được Bác gửi thư khen thì đến năm 1957 tôi được Bộ Giáo dục mời về Hà Nội dự họp. Ban đầu cũng không biết là được gặp Bác. Đến khi nhìn thấy Bác bước vào phòng họp ở Phủ Chủ tịch, Người ân cần hỏi thăm "Cháu đi đạo à? Mấy đứa con rồi?..."khiến cán bộ bình dân học vụ là ông Hướng khi đó không khỏi xúc động vì sự gần gũi, thân thương của người đứng đầu Nhà nước. Chiếc huy hiệu Bác trao cùng lời dặn dò phải học hơn nữa để có kiến thức phục vụ cho sau này điện khí hóa nông thôn... của Người luôn ở trong tâm trí của ông Hướng, được ông khắc ghi, răn dạy bản thân và dạy bảo con cháu.

Là trưởng ban "diệt giặc dốt" của xã Liên Sơn từ những năm sau Cách mạng Tháng Tám thành công, (năm 1948) vì ông Hướng là một trong số ít người ở địa phương là người biết chữ. Ông đạt giải nhất tại kỳ thi Sơ học yếu lược (tương đương trình độ lớp 6) trong khi đó 95% dân số Liên Sơn mũ chữ. Ông Hướng cùng những người biết chữ ở địa phương luôn thuộc "nằm lòng" khẩu hiệu "cứ người biết chữ dạy người không biết chữ" để thực hiện tuyên truyền, vận động người dân tham gia học tập.

Ông ra chợ, đến từng nhà để nói cho người dân hiểu về sự cần thiết phải biết đọc, biết viết, tổ chức các lớp xóa mù theo thôn, xóm, theo gia đình, nhắc con cái các gia đình biết chữ rồi thì về nhà dạy cho bố mẹ. Ông lại đi tìm hiểu rồi lặn lội đi tìm những người viết chữ, vận động họ tham gia dạy bình dân học vụ... Là người có đạo, ông kể mỗi khi đến nhà những người có đạo tuyên truyền, vận động, ông đều nhắc họ học đọc, học viết để mà biết đọc kinh thánh. Thế là nhiều người nghe lời ông, tích cực tham gia học tập.

Ông Hướng có cơ hội được gặp Bác Hồ lần thứ 2 tại Đại hội Anh hùng chiến sỹ thi đua toàn quốc vì những thành tích đạt được trong công tác dạy bình dân học vụ. Với vinh dự 2 lần được gặp Bác đã trở thành động lực để ông nỗ lực, phấn đấu đưa sự nghiệp giáo dục của xã nhà từng bước có những chuyển biến, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương ghi nhận.

Đến câu chuyện về người"nặng lòng" với công tác khuyến học

Nhắc đến gia đình ông Phạm Ngọc Phúc, không ai là không nể phục tinh thần học tập của gia đình ông. Bản thân ông Phúc cùng vợ là bà Đinh Thị Đà đều là giáo viên gắn bó với phong trào bình dân học vụ ở địa phương. Trong ký ức của ông bà, những năm sau khi xã Liên Sơn nhận được thư Bác Hồ khen ngợi vì thành tích xóa mù chữ, phong trào học tập của người dân sôi nổi hơn bao giờ hết. Hòa trong không khí học tập sôi nổi đó, nhớ lời Bác dạy, cả hai vợ chồng Bác Phúc khi đó gửi con nhỏ cho ông bà rồi tham gia các lớp dạy bình dân học vụ ở Gia Lập, Gia Vân, Gia Hưng... Ngày đó, không có phương tiện thuận lợi như bây giờ, cả học viên và giáo viên tới lớp đều đi bộ. Nhưng không ai nề hà việc đi lại mà đến lớp với tinh thần học tập hăng say.

Đến khi về nghỉ hưu ở địa phương, bác Phúc lại có cách chăm lo cho sự học của con em quê hương theo cách riêng của mình. Tranh thủ dịp hè hoặc thứ bảy, chủ nhật, bác Phúc tổ chức các lớp dạy học miễn phí cho con em trong xóm. Với mong muốn, giúp các cháu có học lực kém vươn lên, đồng thời giúp các gia đình quản lý con em trong khoảng thời gian bố mẹ bận việc. Các lớp học được bác Phúc duy trì thường xuyên, là địa điểm để bọn trẻ trong xóm ríu rít rủ nhau mỗi dịp hè...

Ở cương vị là Chủ tịch Hội Khuyến học xã, bác Phúc còn quan tâm tìm hiểu, đến tận gia đình có con em bỏ học để vận động gia đình tạo điều kiện cho con em đi học. Là Chủ tịch Hội Khuyến học huyện Gia Viễn đã 2 nhiệm kỳ, bác Phúc đã làm tốt việc tham mưu cho cấp ủy, chính quyền về các giải pháp thúc đẩy phong trào khuyến học, khuyến tài. Bác cùng với các đồng chí trong Ban chấp hành Hội Khuyến học huyện đã triển khai nhiều hoạt động thu hút các nguồn lực xây dựng quỹ khuyến học các cấp cũng như động viên, khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân đạt thành tích trong giáo dục.

Cả cuộc đời gắn bó với sự nghiệp giáo dục và công tác khuyến học, khuyến tài, ông Phạm Ngọc Phúc đúc rút được cho bản thân nhiều bài học quý về sự học. Ông chia sẻ: Vinh dự được là một người dân xã Liên Sơn được Bác Hồ gửi thư khen vì thành tích trong giáo dục, lại là một giáo viên nên bản thân tôi luôn ghi nhớ lời Bác, trước hết bản thân luôn nỗ lực rèn luyện, nâng cao trình độ. Sau đó, giáo dục, dạy bảo con cái trong nhà để trở thành những công dân có ích cho xã hội. Khi đó, có đi tuyên truyền, vận động, làm công tác khuyến học, nói người ta mới tin, mới nghe và làm theo...

Nhiều người dân trong xã vẫn nhắc đến gia đình ông Phúc là "gia đình giáo dục" quả không sai khi cả hai vợ chồng ông và 5 người con đều học sư phạm và công tác trong ngành giáo dục. Tính cả dâu, rể thì gia đình ông có tới 8 người con đang công tác trong ngành giáo dục. Ông có 3 cháu ngoại đã học xong đại học, 1 cháu nội đang học đại học năm thứ 2. Dòng họ Phạm Ngọc của ông cũng là một trong những dòng họ tiêu biểu trong công tác khuyến học với 130 người có trình độ đại học trở lên, trong đó có 1 phó giáo sư, 5 tiến sỹ, 12 thạc sỹ. Hàng năm có từ 7- 10 cháu thi đỗ vào các trường đại học chính quy.

Và sự học "nở hoa" ở vùng quê nghèo...

Giở lại những trang trong lịch sử Đảng bộ xã Liên Sơn, trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 cả xã có tới 95% người dân mù chữ, phụ nữ không được đi học. Cả xã chỉ có một trường Hương Học dành cho con nhà giàu và chức dịch. Sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh về việc toàn dân tham gia diệt giặc đói, giặt dốt và giặc ngoại xâm, xã Liên Sơn đã dấy lên phong trào học tập sôi nổi. Từ địa phương có tỷ lệ mù chữ cao, đến năm 1956 Liên Sơn đã thanh toán xong nạn mù chữ, người dân ai cũng biết chữ. Chính từ thành tích xuất sắc này mà nhân dân Liên Sơn vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư khen và được Chính phủ tặng Huân chương Lao động hạng Ba.

Học sinh Liên Sơn đến trường.

Chặng đường hơn 60 năm qua, cùng với sự phát triển kinh tế- xã hội của địa phương từng bước có những khởi sắc, đời sống người dân khấm khá lên thì sự học của vùng quê được Bác Hồ gửi thư khen vì thành tích học tập cũng có nhiều chuyển biến tích cực. Đồng chí Lương Hoàng Long, Phó Bí thư Đảng ủy xã cho biết: Phần thưởng cao quý mà Chủ tịch Hồ Chí Minh khen năm 1956 là nguồn cổ vũ, động viên quý giá, khích lệ Đảng bộ và nhân dân Liên Sơn quan tâm đầu tư cho sự nghiệp giáo dục ở địa phương những năm qua. Đình làng- di tích lịch sử văn hóa tiêu biểu của xã nhiều năm qua là địa điểm mở các lớp học bổ túc văn hóa cho đội ngũ cán bộ xã và nhân dân vừa tham gia lao động, vừa công tác, học tập để nâng cao kiến thức. Bên cạnh đó, bậc học mầm non và phổ thông cũng song hành phát triển và lớn mạnh không ngừng.

Thực hiện thư Bác, hơn 60 năm qua Đảng bộ, nhân dân Liên Sơn đã có nhiều giải pháp chăm lo cho giáo dục. Từ một địa phương nghèo xưa kia phải dạy học trong nhà dân, đình làng và sơ tán học ở đồi cây để tránh máy bay địch trong chiến tranh. Đến nay, cơ sở vật chất trường lớp đã từng bước khang trang, kiên cố, đáp ứng yêu cầu giáo dục trong tình hình mới. Trường tiểu học, THCS đạt chuẩn quốc gia, trường Mầm non đang triển khai xây dựng, hoàn thiện các tiêu chí để được công nhận đạt chuẩn quốc gia vào cuối năm 2019. Hàng năm, tỷ lệ học sinh trong độ tuổi đến trường đạt 100%; số học sinh thi đỗ vào lớp 10 THPT đạt từ 90% trở lên. Chất lượng giáo dục mũi nhọn năm sau cao hơn năm trước. Hàng năm, 2 trường tiểu học và THCS luôn có số lượng học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh xếp trong tốp đầu của huyện...

Cùng với việc đẩy mạnh và nâng cao chất lượng giáo dục trong các nhà trường, cấp ủy, chính quyền địa phương còn đặc biệt quan tâm đến công tác xã hội hóa giáo dục để tận dụng các nguồn lực tập trung cho sự nghiệp giáo dục. Phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập diễn ra sôi nổi, nhận được sự hưởng ứng tích cực của các tổ chức, cá nhân, người dân. Đến nay, xã Liên Sơn có trên 70% dân số là hội viên Hội Khuyến học. Những dòng họ tiêu biểu trong công tác khuyến học thường được nhiều người dân địa phương nhắc đến bởi tấm lòng, tâm huyết dành cho sự học của con em quê hương như: dòng họ Đinh Quang, Phạm Ngọc, Lưu Danh, Đặng, Bùi...

Nhiều người dân Liên Sơn, dù xa quê đã lâu nhưng trách nhiệm, tình cảm dành cho sự học của quê hương luôn "đong đầy": Hội đồng hương Liên Sơn tại Hà Nội hàng năm đều gửi kinh phí xây dựng quỹ khuyến học của xã; gia đinh anh Ngô Cao Tuấn và chị Lương Thị Minh (xóm 13) cùng với các gia đình anh em trong dòng họ thường xuyên dành những phần quà, những suất học bổng để tặng thưởng cho các cháu học sinh giỏi của xóm, đóng góp kinh phí mua sắm đồ dùng, đồ chơi của trường Mầm non, các cá nhân như: ông Đinh Quang Minh, Đặng Văn Thiết, Phạm Ngọc Phúc...mỗi người có một cách khác nhau để góp phần đưa phong trào khuyến học, khuyến tài của địa phương ngày một phát triển.

Con em Liên Sơn ngày nay, dù ở địa phương hay đi công tác, học tập, sinh sống ở khắp mọi miền Tổ quốc đều tự hào về truyền thống, về "cái nôi" giáo dục từ thuở ban đầu. Đến nay, xã có 2 giáo sư, 1 phó giáo sư, 5 tiến sỹ và hàng trăm bác sỹ, kỹ sư, cử nhân, cán bộ trung, cao cấp trong quân đội...

Bài, ảnh: Phan Hiếu