Sinh trắc học khi giao dịch ngân hàng, góp phần bảo đảm an toàn cho khách hàng
Ngày 18/12/2023, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành Quyết định số 2345/QĐ-NHNN về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng (Quyết định số 2345/QĐ-NHNN). Theo đó, quy định từ ngày 01/7/2024, khách hàng phải xác thực sinh trắc học khi giao dịch ngân hàng lần đầu bằng Mobile Banking; mọi giao dịch chuyển tiền có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên đều phải xác thực bằng sinh trắc học đối với người chuyển tiền.
Tại Hà Nam, các Chi nhánh ngân hàng thương mại (NHTM) trên địa bàn tỉnh đã vào cuộc tích cực, bố trí cán bộ, nhân viên hỗ trợ khách hàng làm các thủ tục cài đặt dịch vụ theo quy định.
Theo quy định, đối với khách hàng cá nhân, trước khi thực hiện giao dịch lần đầu bằng ứng dụng Mobile Banking hoặc trước khi thực hiện giao dịch trên thiết bị khác với thiết bị thực hiện giao dịch Mobile Banking lần gần nhất thì phải xác thực sinh trắc học. Dấu hiệu nhận dạng sinh trắc học của khách hàng phải khớp đúng với dữ liệu sinh trắc học được lưu trong chíp của thẻ căn cước công dân do cơ quan Công an cấp; hoặc thông qua xác thực tài khoản định danh điện tử của khách hàng do hệ thống định danh và xác thực điện tử tạo lập.
Ngoài ra, cũng có thể xác thực bằng dấu hiệu nhận dạng sinh trắc học của khách hàng khớp đúng với dữ liệu được lưu trong cơ sở dữ liệu đã thu thập và kiểm tra, kết hợp với phương thức xác thực OTP gửi qua SMS/Voice hoặc Soft OTP/Token OTP. Đối với các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán phải thông báo việc đăng nhập lần đầu ứng dụng Internet Banking/Mobile Banking hoặc việc đăng nhập ứng dụng Internet Banking/ Mobile Banking trên thiết bị khác, qua SMS hoặc những kênh khác do khách hàng đăng kí (email, điện thoại...).
Đối với hoạt động thanh toán qua thẻ, Quyết định số 2345/QĐ-NHΝΝ ngày 18/12/2023 của Ngân hàng Nhà nước về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng yêu cầu: Thông báo giao dịch qua SMS hoặc email, thiết lập hạn mức giao dịch, tính năng cho phép thanh toán trực tuyến, hạn mức thanh toán thẻ trực tuyến, tính năng cho phép thanh toán ở nước ngoài và triển khai giải pháp xác thực 3D Secure (hoặc tương đương) cho việc thanh toán trực tuyến với thẻ quốc tế.
Ngay sau khi Quyết định có hiệu lực, các NHTM trên địa bàn tỉnh đã bố trí cán bộ, nhân viên hướng dẫn khách hàng cài đặt ứng dụng. Chị Nguyễn Thị Tình, ở phường Đồng Văn (thị xã Duy Tiên) cho hay: Theo quy định của NHNN, việc chuyển tiền dưới 10 triệu đồng/lần thì xác thực bằng mã OTP, còn chuyển tiền trên 10 triệu đồng thì bên cạnh xác thực bình thường như hiện nay, người thực hiện giao dịch còn phải xác thực khuôn mặt. Chuyển từ 10 triệu đồng trở xuống và tổng số tiền chuyển các lần trong ngày không quá 20 triệu đồng thì không phải xác thực sinh trắc học. Khi tổng số tiền đã chạm 20 triệu đồng thì đến lần chuyển tiếp theo dù chỉ chuyển 1 đồng, người thực hiện giao dịch phải xác thực sinh trắc học trước khi chuyển. Tôi thấy quy định này rất tốt, nhằm ngăn chặn thiệt hại cho chủ tài khoản khi kẻ gian rút tiền nhiều lần với số lượng lớn, góp phần bảo đảm an toàn cho chủ tài khoản. Ngay sau khi Quyết định có hiệu lực, tôi đã đến Chi nhánh Agribank Đồng Văn và được hướng dẫn đăng ký dịch vụ. Chỉ mất khoảng 30 phút hiện nay mọi giao dịch mua bán hàng hóa của tôi đều bình thường như trước đây.
Ông Lại Minh Hải, Phó Giám đốc Chi nhánh Agribank Đồng Văn cho biết: Theo Quyết định số 2345/QĐ-NHNN, kể từ ngày 01/7/2024, mọi giao dịch chuyển tiền có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên đều phải thông qua bước xác thực bằng sinh trắc học đối với người chuyển tiền. Đồng thời, NHNN quy định tổng số tiền các giao dịch trên 20 triệu đồng/ngày là phải xác thực bằng sinh trắc học. Ngay ngày đầu tiên, tại chi nhánh đã có hàng chục khách hàng đến để được hướng dẫn cài đặt. Chi nhánh ngân hàng đã bố trí cán bộ hướng dẫn khách hàng cài đặt sử dụng bảo đảm thuận lợi nhất. Tuy nhiên, trong những ngày đầu do có nhiều người cùng cài đặt nên có tình trạng lỗi mạng, có những khách hàng phải làm tới 30 -60 phút mới xong. Thời gian tới, chi nhánh vẫn bố trí 2-3 cán bộ trực để hướng dẫn khách hàng có nhu cầu, bảo đảm phục vụ kịp thời và hỗ trợ khách hàng giao dịch nhanh chóng.
Theo số liệu thống kê của NHNN, hiện có khoảng 90% các khoản chuyển tiền liên ngân hàng là dưới 10 triệu đồng, chỉ 10% là chuyển trên 10 triệu đồng. Như vậy, mức độ ảnh hưởng đến trải nghiệm của người dùng là không lớn, chưa kể khi thực hiện giao dịch chuyển tiền chỉ cần xác thực khuôn mặt với ứng dụng công nghệ hiện nay của các tổ chức tín dụng, việc này chỉ cần khoảng thời gian 3 - 5 giây. Hơn nữa, theo Quyết định số 2345/QĐ-NHNN, đối với các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt, thời gian áp dụng quy định tại Quyết định này kể từ ngày 01/01/2025. Điều này nhằm tạo điều kiện cho các ngân hàng có thêm thời gian để chuẩn bị cơ sở vật chất, sẵn sàng đáp ứng quy định mới trong giao dịch, nhằm bảo đảm quyền lợi cũng như sự an toàn cho người dùng.
Còn theo các chuyên gia, công nghệ sinh trắc học là cách thức nhận diện và xác minh cá nhân thông qua các đặc điểm sinh học như dấu vân tay, mẫu mống mắt, giọng nói, hình ảnh khuôn mặt... được xem là hạn chế tối đa khả năng làm giả và có tính bảo mật cao nhất hiện nay. Hơn nữa, xác thực sinh trắc học cung cấp một lớp bảo mật bổ sung cho thanh toán bằng thẻ không tiếp xúc, nhờ đó có thể giúp loại bỏ hoàn toàn những hạn chế của phương thức thanh toán hiện tại, bao gồm việc phải ghi nhớ mã pin và tương tác vật lí với các mã pin. Biện pháp này sẽ vô hiệu hóa nạn mua bán, cho thuê tài khoản ngân hàng đã tồn tại suốt thời gian qua.
Các chuyên gia ngân hàng cũng khuyến cáo, người dân cần nắm được nguyên tắc "ba không": thứ nhất, không nên click vào các đường link được gửi qua tin nhắn hay mạng xã hội, đặc biệt khi chưa xác thực được nguồn gốc; thứ hai, không tải các ứng dụng không nằm trên kho ứng dụng của Google Play hay App Store; thứ ba, không nên nghe theo những tư vấn từ người lạ qua điện thoại hay trên mạng xã hội. Bên cạnh đó, người dân nên chậm lại trước những hành vi "lạ", đọc kỹ thông tin và cảnh báo được gửi về điện thoại, trước khi thực hiện giao dịch.
