Tìm kiếm: xưa

Ngày 3/11, tại Ninh Bình đã diễn ra một sự kiện văn hóa rất đáng chú ý là "Hội thảo xây dựng và phát triển văn hóa, con người mỗi vùng Kinh đô xưa và nay trong sáng tác VHNT thời kỳ hội nhập và phát triển". Đây không phải là lần đầu tiên Hội VHNT Ninh Bình đăng cai tổ chức hội thảo này mà trước đây Ninh Bình cũng đã từng là chủ nhà của một hội thảo tương tự.

Ngày 2/11, tại Công ty TNHH Vạn Bảo Ngọc (phườngTân Thành, tp Ninh Bình), Hội VHNT tỉnh Ninh Bình tổ chức Hội thảo "Xây dựng và phát triển văn hóa, con người mỗi vùng Kinh đô Việt Nam xưa và nay trong sáng tác văn học nghệ thuật thời kỳ hội nhập và phát triển".

Dọc theo con đường thiên lý Bắc Nam, án ngữ giữa hai địa phương Thừa Thiên Huế và Đà Nẵng là con đèo Hải Vân hiểm trở từng được mệnh danh là "Thiên hạ đệ nhất hùng quan". Xưa, Hải Vân không chỉ là quan ải trọng yếu nơi cửa ngõ phía Nam kinh thành Huế mà còn nổi tiếng vì nạn giặc cướp, thú dữ hoành hành, nên không chỉ triều đình nhà Nguyễn cho quân lính đồn trú canh phòng mà dân cư trong vùng còn lập nên nhiều đền thờ, tạo nên một bức màn huyền bí xoay quanh những giai thoại thực hư khó đoán.

Quỳnh Lưu (Nho Quan) là căn cứ địa quan trọng của tỉnh trong thời kỳ đầu kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Cách đây hơn 70 năm, ngày 11/8/1945 đã diễn ra trận đánh lịch sử chống phát xít Nhật, tạo tiền đề cho thắng lợi của cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở các địa phương trong toàn tỉnh, cùng nhân dân cả nước đánh thắng giặc Pháp, giành độc lập dân tộc. Truyền thống hào hùng của quê hương là động lực tinh thần để mỗi người Quỳnh Lưu cùng nhau chung sức xây dựng cuộc sống mới trên quê hương chiến khu anh hùng.

Chiến tranh đã lùi xa, những người chiến sỹ trẻ tuổi mà quả cảm năm xưa nay mái tóc đã pha sương. Mang theo mình thương tật, đối mặt với muôn vàn khó khăn trong cuộc sống, với nỗi đau bệnh tật, bằng một tinh thần lạc quan họ đã thành công trong cuộc chiến vượt lên chính mình.

"Trọn nghĩa nước non, vẹn tình đồng đội" là câu nói chính xác nhất để nói về những người lính chiến đấu trong Trung đoàn 101 Sư đoàn 325 năm xưa (Nay là Lữ đoàn Hải quân đánh bộ 101). Dù chiến tranh đã lùi xa, nhưng đến tận bây giờ các Cựu chiến binh vẫn luôn đau đáu nhớ về những đồng đội cũ đã anh dũng hy sinh cho nền độc lập tự do dân tộc.

Thuốc cam từ xưa đã được nhiều bà mẹ cho rằng là loại thuốc bổ, giúp con hết biếng ăn, mau tăng cân, khỏe mạnh. Thậm chí ở một số vùng nông thôn, thuốc cam còn được quảng cáo như một loại "thuốc tiên" có thể chữa được bách bệnh cho trẻ em. Nghe theo những lời truyền miệng, nhiều bà mẹ đã mua thuốc về cho con sử dụng và nhiều trẻ đã phải nhập viện cấp cứu do nhiễm độc chì trong thuốc cam.

Nhân kỷ niệm 63 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954- 7/5/2017), phóng viên Báo Ninh Bình đã có cuộc phỏng vấn đồng chí Trần Tiên Sinh, Phó Chủ tịch Hội CCB tỉnh về việc phát huy truyền thống và tinh thần quyết chiến, quyết thắng của chiến dịch Điện Biên Phủ năm xưa trong các hoạt động của Hội.

Một ngày đầu tháng 5, chúng tôi có cuộc gặp gỡ, trò chuyện với ông Đỗ Quý Mão- chiến sĩ Điện Biên hiện đang sống tại thôn Thành Bắc, xã Văn Phú (Nho Quan). Năm nay đã bước vào độ tuổi xưa nay hiếm nhưng những ký ức về chiến dịch Điện Biên Phủ như vẫn còn vẹn nguyên.

Khi hỏi ai đó, nhất là những người lớn tuổi về những hoài niệm trong cuộc đời, có lẽ kỷ niệm về những ngày Tết để lại ấn tượng sâu đậm nhất. Tết xưa với họ chính là Tết của thời thơ ấu. Bởi lẽ, Tết cổ truyền của nhiều năm về trước mang đậm dấu ấn khó phai về văn hóa, tập tục và truyền thống của từng vùng, miền trên khắp đất nước.

Về khu dân cư xóm 15, xã Khánh Công (Yên Khánh) hôm nay, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng trước sự đổi thay của miền quê này. Đường bê tông thôn xóm được trải rộng khắp, nhiều ngôi nhà mái bằng, cao tầng đã thay thế những ngôi nhà cấp 4 xưa kia. Đồng ruộng đã được dồn lại thành những thửa lớn, tạo thuận lợi cho nông dân thâm canh, tăng vụ... Sự thay đổi đó là do nhiều năm qua xóm 15 đã làm tốt công tác dân vận, huy động sức dân cùng với sự quan tâm đầu tư của các cấp, các ngành thực hiện có hiệu quả phong trào xây dựng nông thôn mới.

Ở nhiều địa phương trong tỉnh, từ các vùng nông thôn, miền núi cho đến thành thị, những dấu ấn của "thuở xưa" vẫn hiện hữu ở những công trình mang tính chất tâm linh như: đền, chùa hay các di tích lịch sử, hoặc được nhắc đến trang trọng trong những cuốn lịch sử truyền thống. Phát huy tinh thần cách mạng và truyền thống của quê hương, nhất là dư âm từ cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền vào mùa thu tháng 8 năm 1945, nhiều địa phương đã từng bước có những đổi mới, từ cách nghĩ, cách làm, từ những chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt, đúng đắn trong phát triển kinh tế- xã hội, góp phần đem lại những khởi sắc cho mỗi miền quê…

Chiến tranh đã lùi xa, nhưng trong tâm trí của những người lính giải phóng năm xưa, những ký ức về những năm tháng đầy gian khó nhưng rất đỗi tự hào ấy vẫn còn vẹn nguyên. Trong những ngày tháng 4 lịch sử, những ký ức hào hùng về ngày toàn thắng của dân tộc, non sông thu về một mối lại ùa về trong lòng những người cựu binh.

Đối với Bảo tàng tỉnh, việc trưng bày những hiện vật, tài liệu, hình ảnh về "Kinh đô Hoa Lư" thế kỷ X luôn là một phần quan trọng góp phần vào thành công cho Lễ hội truyền thống Trường Yên. Qua đó nhằm giới thiệu với du khách tham gia lễ hội nét văn hóa đặc sắc thế kỷ thứ X thời Đinh - Tiền Lê và giai đoạn chuyển tiếp sang thời Lý - thời kỳ xây dựng Nhà nước phong kiến tập quyền đầu tiên ở nước ta trên mảnh đất Ninh Bình với kinh đô Hoa Lư hoa lệ.

Rời chiến trường Quảng Trị đầy ác liệt, những người lính Thành cổ trở về với cuộc sống đời thường. Hơn 40 năm đã đi qua kể từ sự kiện 81 ngày đêm Thành cổ Quảng Trị, nhưng ký ức về túi bom, chảo lửa "nghiêng lệch dòng Thạch Hãn" thì vẫn vẹn nguyên trong tâm khảm những cựu chiến binh ngày ấy. Và hôm nay, gặp lại khi mái tóc đã ngả bạc, dáng đi đã hơi còng… những người lính năm xưa lại cùng nhau ôn lại ký ức về một thời hoa lửa, để rồi lại lặng đi trong niềm xúc động tột cùng…

Chúng tôi về Trường Yên (Hoa Lư) vào một ngày cuối năm. Đường về Cố đô mùa này như đẹp hơn, đâu đó trên những vách núi điểm xuyết những bông hoa lau thanh tao, trầm mặc... Đặc biệt, trong chuyến tác nghiệp lần này chúng tôi đã được giới thiệu về những ngôi nhà cổ hàng trăm năm tuổi đang tồn tại ở đây như những chứng nhân của lịch sử. Trong ngôi nhà cổ nhuốm màu thời gian, bên ấm trà nóng, được nghe kể về việc gìn giữ nền nếp gia phong, chúng tôi như được đắm mình trong không gian văn hóa của người Việt xưa, một cảm giác thân quen đến lạ và nó thực sự có sức hút...

Dù đời sống có nhiều thay đổi, nhu cầu ăn uống bây giờ đã khác xưa với các đồ ăn nhanh, bữa ăn ở hàng quán… Nhưng cứ mỗi dịp đón xuân mới, gia đình nào cũng phải chuẩn bị một mâm cơm truyền thống với đầy đủ các món ăn: thịt gà, giò lợn, canh măng… cùng mâm ngũ quả để cúng tổ tiên. Càng gần Tết, mỗi bà nội trợ càng thêm lo vì phải chu toàn đồ ăn, thức uống phục vụ 3 ngày Tết sao cho đầy đủ hương vị quê hương mà vẫn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Hát văn hay còn được gọi là hát chầu văn, là một sinh hoạt văn hóa gắn liền với đời sống tâm linh của người Việt cổ. Hát Chầu văn là hình thức lễ nhạc trong nghi thức hầu đồng tín ngưỡng Tứ phủ, một tín ngưỡng dân gian có xuất xứ từ đồng bằng Bắc Bộ. Sự độc đáo của hát văn, hát chầu văn không chỉ thể hiện ở sự trầm bổng, nhấn nhá của lối hát, ở sự ứng diễn linh hoạt có sức cuốn hút người nghe mà còn thể hiện ở tay đàn, nhịp phách ăn nhập một cách hài hòa và tinh tế để vừa đàn vừa hát là cả một quá trình điêu luyện, công phu của các nghệ nhân bằng cả tâm huyết và bề dày năm tháng. ở Ninh Bình, có một người được ví như người "giữ lửa" cho chầu văn trên mảnh đất Cố đô - Đó là Nguyễn Phú Viễn, chủ nhiệm Câu lạc bộ diễn xướng chầu văn Thiên Phú (Thành phố Tam Điệp). Nói về anh như thế không ngoa bởi anh là một trong những người Ninh Bình đưa chầu văn ra sân khấu chuyên nghiệp và nằm trong số ít nghệ sĩ vừa biết đàn, hát, gõ, nắm được đầy đủ niêm luật, tinh túy và lề lối của các bậc nghệ nhân Hát văn xưa.

Nghề chơi cũng lắm công phu, thú chơi cổ vật còn công phu hơn bội phần, bởi vì ngoài việc tiêu tốn nhiều thời gian, người chơi phải có tiền bạc và kiến thức. Cũng bởi vậy cổ vật xưa nay thường kén người chơi bởi lẽ không phải ai cũng có nhiều tiền bạc và có đủ kiến thức. Bài viết này xin dành thời gian để kể về một người có "danh" trong giới cổ vật Ninh Bình. Và còn điều đặc biệt hơn đây là một người...phụ nữ. Hành trình đến với nghề chơi cổ vật của người phụ nữ này cũng có thể xem là một câu chuyện dài nhiều thú vị.

Về xã Gia Phong (Gia Viễn) những ngày tháng Tám lịch sử, có thể nhận thấy sự đổi thay rõ nét của một vùng quê quanh năm lụt lội nghèo đói năm xưa.

Về xã Phú Long (huyện Nho Quan), chúng tôi tìm đến thăm gia đình cụ Nguyễn Văn Khắc (thôn 1), một cán bộ lão thành cách mạng. Mặc dù đã bước vào cái tuổi "xưa nay hiếm", song cụ Khắc vẫn còn rất minh mẫn. Bên ấm trà thơm nồng, cụ trầm ngâm kể lại cho chúng tôi nghe về Phú Long "ngày ấy" và những bước chuyển mạnh mẽ trong phát triển kinh tế của Phú Long ngày hôm nay…

Từ xưa, nhắc đến sản phẩm chè Ba Trại, người ta thường nhắc đến câu ca "Muốn ăn cơm trắng cá mè/Thì về Ba Trại hái chè cùng anh" như để nhắc nhớ về một thời huy hoàng của cây chè đã giúp cho nhiều hộ dân địa phương vượt khó, thoát nghèo, vươn lên làm giàu từ loại cây đặc sản của quê hương. Trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm của lịch sử, cây chè ở Quang Sơn (thành phố Tam Điệp) vẫn còn đó và hiện đang được các ngành chức năng của thành phố và địa phương tìm hướng đi đúng nhằm nâng cao giá trị sản phẩm, khôi phục và đẩy mạnh việc quảng bá thương hiệu chè Ba Trại…

"9 năm làm một Điện Biên, nên vành hoa đỏ, nên thiên sử vàng" - 61 năm đã trôi qua, những người lính Điện Biên năm xưa đã vào cái tuổi xưa nay hiếm. Về cuộc sống đời thường, dẫu còn những khó khăn, sức khỏe cũng suy giảm dần, song ký ức hào hùng về một chiến thắng lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu vẫn không thể phai mờ trong tâm trí họ. Và họ vẫn luôn phát huy truyền thống tốt đẹp "người lính Cụ Hồ", là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo.

Đoạn đường bờ bao Phương Đông kết hợp với giao thông đi khu kinh tế mới Đá Hàn chạy qua địa bàn xóm 5, Thanh Giang, xã Gia Thanh (Gia Viễn) đang là nỗi bức xúc của nhiều người dân trên địa bàn.