Tìm kiếm: bản sắc văn hóa

Là tấm gương tiêu biểu, mẫu mực trong xây dựng gia đình hạnh phúc, nuôi dạy con cháu ngoan ngoãn, thành đạt, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa người Mường, gia đình ông Bùi Trọng Nguyên, bản Ao Lươn, xã Kỳ Phú (huyện Nho Quan) đã góp phần tích cực trong phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" ở địa phương.

Sau 12 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TU, ngày 13/7/2009 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển du lịch đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, huyện Nho Quan đã có nhiều giải pháp nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh về du lịch của huyện miền núi, quan tâm công tác quy hoạch, đầu tư hạ tầng du lịch, bảo tồn bản sắc văn hóa Mường… Qua đó đã tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội của huyện.

Giỗ Tổ Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng là một trong những ngày lễ trọng đại của dân tộc Việt Nam; tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã trở thành một bản sắc văn hóa của cộng đồng.

Là trường có 100% con em đồng bào dân tộc Mường sinh hoạt và học tập nội trú tại trường, Trường THPT Dân tộc nội trú Ninh Bình cùng với dạy học văn hóa, chăm sóc đời sống vật chất cho học sinh còn luôn cố gắng giúp các em giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc mình.

Ngày thường, phụ nữ Mường khá lặng lẽ, nhưng khi xuân về, dịp làng mở hội thì con người và cảnh vật nơi đây khác hẳn: Nồng nàn trong hương say ngây ngất của rượu, trong sắc màu rực rỡ của những trang phục truyền thống, trong những trò chơi đậm bản sắc văn hóa đồng bào Mường. Một cuộc đời lam lũ, cam chịu của phụ nữ Mường đã lùi lại rất xa trong ký ức.

Đà Lạt - xứ sở sương mù không chỉ đẹp và thơ mộng, ở đây còn có vô vàn món ăn ngon, hấp dẫn. Trong đó, không thể không nhắc đến "Bánh cuốn ông Sĩ"- một món ăn mang đậm bản sắc văn hóa miền quê Kinh Bắc đã được một gia đình gốc Ninh Bình mang vào đây và lưu truyền hơn 60 năm nay.

Để bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc Mường, trong đó có hát giao duyên tiếng Mường, những năm qua, chị Bùi Thị Ân, Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ, Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) hát giao duyên tiếng Mường thôn Bãi Cả, xã Cúc Phương (huyện Nho Quan) đã luôn nỗ lực cùng hội viên phụ nữ xã giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc. Chị cùng các thành viên CLB đã đưa tiếng hát giao duyên dân tộc Mường ngày càng gần gũi với đời sống đương đại. CLB hát giao duyên tiếng Mường thôn Bãi Cả đã đạt giải B tại Liên hoan các CLB nghệ thuật không chuyên tỉnh Ninh Bình năm 2019.

Xác định công tác bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa phi vật thể của đồng bào dân tộc thiểu số là một trong những nội dung cơ bản để giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, việc thực hiện các chính sách, pháp luật về công tác này được tỉnh ta quan tâm, chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc, kịp thời, hiệu quả.

Tổ chức hiệu quả các hoạt động lễ hội góp phần khai thác tiềm năng du lịch, quảng bá văn hóa đất và người mỗi địa phương, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Phóng viên Báo Ninh Bình đã có cuộc phỏng vấn đồng chí Nguyễn Mạnh Cường, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao về phát huy giá trị văn hóa - lịch sử của các lễ hội trong năm Du lịch Quốc gia 2020. Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn.

Những năm qua, nhất là năm 2019, công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về lễ hội được tăng cường. Công tác tổ chức lễ hội nhìn chung diễn ra an toàn, lành mạnh, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, địa phương, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.

Hòa chung không khí mừng Đảng, mừng Xuân Canh Tý 2020, ngày 18/1, Trường Trung học cơ sở Ninh Xuân tổ chức chuyên đề "Xuân ấm áp - Tết chia sẻ", nhằm tạo sân chơi cho các em học sinh qua đó giáo dục học sinh hiểu biết thêm về truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc của ngày Tết cổ truyền.

Hòa giải ở cơ sở là hoạt động mang tính tự nguyện, tự quản của người dân. Công tác hòa giải góp phần tăng cường tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, sớm ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật, giảm bớt các vụ việc phức tạp, giảm khiếu nại, tố cáo, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân.

Ninh Bình là mảnh đất có bề dày lịch sử và truyền thống văn hóa lâu đời, nơi lưu giữ những di sản văn hóa vật thể, phi vật thể mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc hòa quyện trong cảnh quan thiên nhiên hũng vĩ, nên thơ của núi non, sông nước và hệ thống các hang động xuyên thủy độc đáo, kỳ ảo. Đặc biệt, Quần thể danh thắng Tràng An được tổ chức UNESCO vinh danh là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới, di sản hỗn hợp đầu tiên ở khu vực Đông Nam á. Những năm qua, Ninh Bình đã có những định hướng đúng đắn để phát triển du lịch gắn với bảo vệ di sản, trở thành điểm đến hấp dẫn, nằm trong tốp 5 địa phương có nguồn lực phát triển du lịch ở Việt Nam.

Cúc Phương là xã vùng cao của huyện Nho Quan, có trên 96% đồng bào dân tộc Mường sinh sống với nhiều nét văn hóa, phong tục tập quán độc đáo. Trong quá trình xây dựng nông thôn mới, Cúc Phương đã đẩy mạnh phong trào thi đua, xây dựng mô hình "Dân vận khéo trong giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường", nhằm lưu giữ nét đẹp quê hương, là nhân tố thúc đẩy du lịch địa phương phát triển.

Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm tạo sự thay đổi một cách căn bản đời sống khu vực nông thôn theo hướng nông thôn có kết cấu hạ tầng kinh tế- xã hội từng bước hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường sinh thái được bảo vệ; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao…

Lần đầu tiên phối hợp tổ chức một triển lãm mang tính chuyên đề, Bảo tàng hai tỉnh Ninh Bình - Bạc Liêu đã mang đến công chúng tỉnh Bạc Liêu một không gian văn hóa đa dạng, nhiều màu sắc, là nơi người dân đến tham quan, tìm hiểu và hiểu rõ hơn về mảnh đất, con người Ninh Bình - Bạc Liêu.

Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về dân tộc và truyền thống lịch sử, bản sắc văn hóa dân tộc, các quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, những giá trị của tôn giáo đối với đời sống xã hội, góp phần phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nho Quan là huyện miền núi của tỉnh Ninh Bình, dân số khoảng 15 vạn, trong đó đồng bào các dân tộc thiểu số chiếm trên 17% dân số toàn huyện. Riêng người Mường có hơn 12 nghìn, chiếm trên 15%, sinh sống thành làng bản, tập trung ở các xã Cúc Phương, Kỳ Phú, Phú Long và rải rác ở các xã khác như Quảng Lạc, Thạch Bình, Văn Phương, Yên Quang, Xích Thổ. Ngoài ra còn có các dân tộc thiểu số khác, như người Tày, Dao, Thái, Nùng, Ê đê, Mơ nông, Sán Chay, Cao Lan, sinh sống rải rác và đan xen trên địa bàn các xã của huyện, tạo nên sự đa dạng về văn hóa, phong tục, tập quán, bổ sung cho nhau những nét đẹp trong văn hóa truyền thống.

Những năm vừa qua, nhất là năm 2018 công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn có chuyển biến tích cực và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Hầu hết các lễ hội trên địa bàn được tổ chức trang trọng, đúng quy định, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông, phòng, chống cháy nổ, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, địa phương.

Hòa giải ở cơ sở là hoạt động mang tính tự nguyện, tự quản của người dân và là nét đẹp truyền thống của dân tộc. Công tác hòa giải góp phần tăng cường tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, sớm ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật, giảm bớt các vụ việc phức tạp, giảm khiếu nại, tố cáo, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân.

Từ lâu, gia đình Việt Nam đã mang những giá trị truyền thống tốt đẹp như chung thủy, nhường nhịn, chia sẻ, yêu thương với những giá trị nhân văn, mang bản sắc văn hóa dân tộc. Trong quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế bao cấp sang nền kinh tế thị trường, cùng lúc kéo theo những biến đổi trong văn hóa, đạo đức xã hội, làm cho các giá trị truyền thống trong mỗi gia đình cũng bị mai một và thay đổi. Tình trạng ly hôn hiện nay, nhất là tại những đô thị đang là một vấn đề đặt ra trong xã hội, đòi hỏi sự quan tâm của các cấp, các ngành liên quan và mỗi cá nhân, gia đình.

Những ngày qua, các đạo diễn, diễn viên biểu diễn trong chương trình nghệ thuật sử thi tại Lễ kỷ niệm 1050 năm Nhà nước Đại Cồ Việt với chủ đề "Rực sáng Thiên anh hùng ca Đại Cồ Việt" đã và đang tích cực tập luyện cả ngày lẫn đêm với mong muốn mang đến cho các đại biểu dự Lễ kỷ niệm, nhân dân và du khách những tiết mục ấn tượng, đặc sắc của vùng đất Cố đô Hoa Lư lịch sử. Tham gia biểu diễn chương trình có khoảng 500 người, bao gồm cả diễn viên chuyên nghiệp, bán chuyên nghiệp và quần chúng nhân dân.

Đi lễ chùa, lễ hội là một nét đẹp trong đời sống tâm linh của người dân Việt Nam. Vào mồng một, ngày rằm hàng tháng và những dịp lễ, Tết đầu xuân có rất nhiều người đi chùa lễ Phật và đi dự các lễ hội. Bên cạnh những người đi lễ chùa, lễ hội giữ được nét văn hóa thanh lịch cũng còn không ít người làm những điều trái giáo lý nhà Phật, làm mai một bản sắc văn hóa, gây mất mỹ quan hay giảm giá trị văn hóa đích thực khi đi lễ chùa, lễ hội.

Là nơi diễn ra nhiều hoạt động của Lễ kỷ niệm và Lễ hội Hoa Lư 2018, xã Trường Yên đang tập trung triển khai thực hiện các công việc được giao nhằm đảm bảo tổ chức tốt nhất một Lễ kỷ niệm và lễ hội với quy mô cấp tỉnh, đảm bảo trang trọng, hiệu quả, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Là địa phương diễn ra nhiều hoạt động phần lễ và phần hội trong Lễ kỷ niệm 1050 năm Nhà nước Đại Cồ Việt và Lễ hội Hoa Lư 2018, UBND huyện Hoa Lư đã chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành, địa phương thực hiện các nhiệm vụ được giao theo Kế hoạch số 23 ngày 5/3/2018 của huyện, phấn đấu các hoạt động kỷ niệm và lễ hội diễn ra phong phú, đa dạng, thiết thực, hiệu quả, ấn tượng và mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.