Phát triển Báo điện tử - thời cơ và thách thức

Năm qua, lượng người truy cập Báo Ninh Bình điện tử tăng nhanh. Nhiều ngày có tới 40 nghìn, 50 nghìn bạn đọc truy cập. Cá biệt ngày 3-11-2011, có tới 70.168 lượt - số lượng độc giả "ghé thăm" báo bằng cả tháng những năm trước khi báo khai trương.

Trong chuyến ra Trường Sa hơn 1 tháng vừa qua, chúng tôi mới thấy hết được sức mạnh và ưu thế vượt trội của báo điện tử. Giữa biển khơi, nguồn thông tin duy nhất là đọc báo từ máy tính, từ điện thoại. Tại các vị trí có sóng Viettel có thể truy cập internet không dây, Bộ đội Trường Sa có thể đọc báo điện tử, cập nhật thông tin từ đất liền nhanh nhất. Các phóng viên báo đài khi đó cũng vui lây nhất là khi có những bài viết về Trường Sa trên báo điện tử được các chiến sỹ trên đảo thông báo cho nhau cùng truy cập. Niềm vui của chiến sỹ khi thấy ảnh và bài viết về mình được đăng tải trên mạng như liều "thần dược" tiếp sức các nhà báo quên đi những mệt nhọc, chống lại những đợt say sóng của chuyến đi tàu dài ngày… Báo Ninh Bình điện tử là một trong 2 báo được bình bầu có "sản phẩm" thông tin nhanh nhất về Trường Sa đợt đó.

Thuận lợi...

Các báo điện tử thuần túy thì dường như đang đi theo xu hướng tự nhiên về ngôn từ. Cách đây vài năm, chuyện lỗi chính tả quá nhiều trên báo điện tử những tưởng đã là bức xúc nghiêm trọng, nhưng so với tình trạng hiện nay thì vẫn còn là những lỗi đơn giản. Báo Ninh Bình điện tử phát triển trong cơ quan Báo Ninh Bình có nhiều ấn phẩm báo in nên có sự "chỉnh chu" nhất định về ngôn từ do phải trải qua một quá trình biên tập, kiểm duyệt theo quy trình trước khi đăng tải. Các biên tập viên cũng dựa trên tinh thần này biên tập, hay chọn lựa (sưu tầm) tin, bài, ảnh… Điều này đòi hỏi các biên tập viên, những người trực tiếp làm cần phải trách nhiệm, say nghề, đảm bảo đúng định hướng của Đảng, tuân thủ những quy định mà Chính phủ đã cam kết khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Báo mạng điện tử là một loại hình báo chí mới, nhưng nó tích hợp trong mình những ưu điểm vượt trội so với các loại hình báo chí truyền thống. Một trong những ưu điểm đó là tính đa phương tiện. Với báo mạng điện tử một tác phẩm báo chí bao gồm: văn bản (text), hình ảnh động (video), hình ảnh tĩnh và đồ họa, âm thanh (audio)…

Những thách thức

Tuy nhiên, hiện nay báo mạng điện tử đang bị cạnh tranh gay gắt bởi các trang blog và các trang mạng xã hội. Về bản chất thì các trang blog hay các weblog là những trang nhật ký cá nhân trực tuyến hay kênh phát ngôn của cá nhân. ở một chừng mực nào đó các trang blog hay weblog đã trở thành những đối thủ cạnh tranh gay gắt của báo mạng điện tử. Điều này, đòi hỏi những người làm báo mạng phải có nhiều tác phẩm tốt, mang độ chính xác cao để cho độc giả tin cậy, coi thông tin của báo là nguồn chính thống.

Mặc dù cho rằng mạng xã hội, blog là nơi cư dân mạng vui chơi, giải trí và báo điện tử mới là nơi độc giả tìm được thông tin chính thống họ cần. Báo điện tử có những nguyên tắc đăng tải thông tin khắt khe trong khi blogger hay mạng xã hội cho phép thành viên thoải mái đăng bất cứ điều gì họ thích và muốn và…. Ngoài ra, các mạng xã hội cũng sử dụng tùy tiện nội dung của báo điện tử.

Chính những điều đó đã và đang là ảnh hưởng tới sự phát triển của báo mạng điện tử. Cũng chính vì vậy mà báo mạng điện tử cần có những biện pháp để khắc phục, có những bước đi vững chắc để nó phát huy lợi thế so với các loại hình báo chí khác.

Qua tìm hiểu, trao đổi với các độc giả quan tâm đến Báo Ninh Bình điện tử chúng tôi rút ra được mấy điều: Báo mạng điện tử phải chú ý nhiều hơn tới khả năng đa phương tiện. Kết hợp hài hòa giữa các yếu tố nội dung tin, hình ảnh động (video), âm thanh (audio), đồ họa… trong một sản phẩm báo chí. Gần như ngay lập tức cùng với những tin ngắn là những hình ảnh, âm thanh được truyền trực tiếp trên trang chủ của báo mạng điện tử sẽ tạo ra sự hấp dẫn, sống động đặc biệt cho công chúng…

Phải khai thác tối đa tính tức thời và phi định kỳ của báo mạng nhằm thỏa mãn nhu cầu cập nhật thông tin của công chúng. Chú ý đến đặc điểm tương tác (độc giả có thể phản hồi bằng cách tham gia đóng góp cho tác phẩm) trên báo mạng điện tử phải được tập trung khai thác vừa nhằm giữ chân các độc giả trung thành, vừa kéo theo sự quan tâm của các độc giả mới. Khi xây dựng (viết phần mềm) báo điện tử cũng cần lưu ý đến mục các yếu tố như siêu liên kết, công cụ tìm kiếm… trong các trang báo, tờ báo sẽ được tăng thêm để tạo sự liên kết, di chuyển bên trong giữa các khối tin tức và tăng khả năng tương tác của tờ báo.

Cần phát huy thế mạnh của báo điện tử là không bị trở ngại về không gian, thời gian đến biên giới, Quốc gia... nhanh nhạy với bạn đọc trong nước và thế giới, nhằm quảng bá hình ảnh của Ninh Bình, nhất là thu hút đầu tư, tranh thủ sự ủng hộ quốc tế để Quần thể khu du lịch Tràng An sớm được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới..

Với sự chỉ đạo tập trung, có hiệu quả của Tỉnh ủy, sự vào cuộc của Ban Biên tập, cùng với thành tựu của khoa học công nghệ, luôn là thời cơ cho những người làm báo điện tử có điều kiện hoàn thành nhiệm vụ, nâng tầm trong sự đổi mới báo chí, góp phần đẩy mạnh sự nghiệp CNH-HĐH đất nước và hội nhập quốc tế.

Nguyễn Minh