Phát huy vai trò của đội ngũ trí thức Ninh Bình trong phát triển KT-XH thời 4.0

Ngay sau Đại hội đại biểu Liên hiệp Hội lần thứ III, nhiệm kỳ 2015-2020, Ban Chấp hành Liên hiệp Hội đã ban hành quy chế làm việc của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ; phân công nhiệm vụ cho các ủy viên Ban Chấp hành, Ban Thường vụ; xây dựng Chương trình làm việc toàn khóa của Ban Chấp hành, qua đó tạo sự đổi mới rõ rệt trong phương thức hoạt động của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Thường trực Liên hiệp Hội. Liên hiệp Hội cũng chú trọng đến việc kiện toàn tổ chức bộ máy, vận động thành lập, kết nạp các Hội thành viên, các Trung tâm trực thuộc. 

Đến nay, Liên hiệp Hội có hệ thống tổ chức đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung hoạt động, thu hút ngày càng đông đảo sự tham gia của trí thức khoa học và công nghệ trong tỉnh với 19 Hội thành viên và 2 Trung tâm trực thuộc, có trên 300.000 hội viên, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của tỉnh đặt ra trong tình hình mới. Công tác xây dựng, củng cố, phát triển tổ chức và hoạt động của các Hội thành viên được Liên hiệp Hội thường xuyên quan tâm chỉ đạo thực hiện. 

Đại hội đại biểu được các Hội tổ chức đúng nhiệm kỳ đảm bảo theo quy định. Hiện nay, bộ máy, tổ chức, hoạt động của các Hội thành viên cơ bản ổn định, nhiều Hội thành viên đã phát triển tổ chức đến cấp huyện như: Hội Luật gia, Hội Đông y, Hội Sinh vật cảnh, Hội Làm vườn...; có Hội phát triển đến cấp xã như Hội Khuyến học. 

Công tác tập hợp, đoàn kết và vận động trí thức thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước được Liên hiệp Hội tổ chức triển khai thực hiện tốt. Liên hiệp Hội đã thể hiện rõ vai trò và trách nhiệm là tổ chức chính trị - xã hội của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ (KH&CN) của tỉnh, thực hiện tốt vai trò là cầu nối giữa cấp ủy, chính quyền với đội ngũ trí thức. 

Thông qua các hoạt động như: Tổ chức các Hội nghị triển khai, phổ biến các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, hội viên để kịp thời nắm bắt thông tin; tổ chức các hội thảo, diễn đàn khoa học, tạo điều kiện để trí thức phát huy tiềm năng, sức sáng tạo; thẳng thắn phát biểu, góp ý kiến về những vấn đề quan trọng góp phần phát triển quê hương, đất nước. 

Những ý kiến đóng góp của đội ngũ trí thức thông qua Liên hiệp Hội ngày càng có ý nghĩa, có giá trị về mặt khoa học, thực tiễn, thể hiện tinh thần trách nhiệm, dân chủ, thẳng thắn, phù hợp với tình hình của địa phương trên cơ sở những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. 

Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội được Liên hiệp Hội xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, khẳng định thế mạnh đặc biệt của đội ngũ trí thức hoạt động trong hệ thống Liên hiệp Hội. Thời gian qua, Liên hiệp Hội đã tích cực lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện cho đội ngũ trí thức tham gia tư vấn, phản biện về những vấn đề quan trọng có liên quan đến đường lối, chủ trương, chính sách phát triển của đất nước, của tỉnh, nhất là về lĩnh vực KH&CN… 

Đặc biệt từ khi Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg ngày 14/2/2014 về "hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam", Liên hiệp Hội đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định số 11-QĐ/UBND ngày 17/5/2016 "về hoạt động Tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Ninh Bình" đã tạo cơ sở pháp lý cho Liên hiệp Hội phát huy sức mạnh trí tuệ của đội ngũ trí thức tham gia vào quá trình xây dựng các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và thực hiện có hiệu quả các chương trình, đề án, dự án kinh tế - xã hội quan trọng của tỉnh; đồng thời đẩy mạnh hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp Hội trong tình hình mới. 

Trong nhiệm kỳ 2015 - 2020, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp Hội đã đạt được những kết quả nổi bật, góp phần nâng cao chất lượng các chương trình, đề án, dự án và những cơ chế, chính sách do Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành; đồng thời thể hiện trách nhiệm xã hội của đội ngũ trí thức KH&CN tham gia đóng góp trí tuệ vào các chủ trương, chính sách và các đề án, dự án lớn quan trọng của cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn tỉnh. Các Hội thành viên cũng đã có nhiều hoạt động tư vấn cho các dự án đầu tư, quy hoạch, tổ chức các hội nghị nghiên cứu, tọa đàm tham gia đóng góp xây dựng các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước.

Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KH&CN, thực hiện các đề tài, dự án của Liên hiệp Hội và các Hội thành viên ngày càng phát triển cả về bề rộng lẫn chiều sâu, qua đó góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Các đề tài dự án được triển khai thực hiện đều bám sát nhu cầu nhiệm vụ KH&CN của cơ sở, của ngành, bám sát mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và nhu cầu bức thiết của xã hội.

Nhiều đề tài, dự án đã tập hợp được đông đảo cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, hội viên thuộc đa ngành, đa lĩnh vực tham gia, tiêu biểu như: Hội Khoa học lịch sử tham gia 6 báo cáo khoa học trong các hội thảo "Văn hóa và phát triển bền vững", hội thảo "Nhà Đinh trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước" (2017)…; Hội Cầu đường có nhiều đề tài khoa học cấp tỉnh và sáng kiến cấp cơ sở có giá trị thực tiễn về lĩnh vực an toàn giao thông, lĩnh vực xây dựng, quản lý dự án, quản lý giao thông, xây dựng nông thôn mới và công tác thẩm định… 

Liên hiệp Hội đã chủ trì, thực hiện được nhiều đề tài, dự án tiêu biểu (cấp Bộ) như: đề tài "Đánh giá thực trạng điều kiện an toàn thực phẩm và chất lượng một số nguyên liệu thực phẩm cung cấp tại các nhà hàng, khách sạn do tuyến tỉnh quản lý trên địa bàn tỉnh Ninh Bình năm 2018"; đề tài "Đánh giá một số kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2015-2020 và đề xuất các giải pháp phát triển kinh tế - xã Hội Ninh Bình giai đoạn 2021-2025"... 

Từ kết quả các đề tài, dự án, Liên hiệp Hội và các Hội thành viên đã xây dựng được nhiều mô hình nghiên cứu chuyển giao ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất và đời sống có hiệu quả, được các cấp chính quyền địa phương và người dân ghi nhận và đánh giá cao. Nhiều mô hình có hiệu quả kinh tế, có tác động xã hội được áp dụng nhân rộng trên địa bàn tỉnh.

Nhằm tạo phong trào thúc đẩy quần chúng tham gia hoạt động sáng tạo KH&CN ở mọi lứa tuổi, mọi thành phần, mọi ngành nghề, Liên hiệp Hội đã phát huy vai trò là cơ quan thường trực Ban Tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Thanh, Thiếu niên, Nhi đồng tỉnh; Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh; Hội đồng xét tặng Giải thưởng KH&CN Hoa Lư tỉnh (Giải thưởng Hoa Lư) và chủ trì tổ chức đánh giá các công trình tham dự Giải thưởng sáng tạo KH&CN Việt Nam. 

Việc triển khai Cuộc thi, Hội thi, Giải thưởng KH&CN trên địa bàn tỉnh đã khuyến khích, động viên, tôn vinh các nhà sáng tạo, đồng thời tạo diễn đàn nhằm khơi dậy tiềm năng, phát huy tư duy sáng tạo của các nhà khoa học, đội ngũ trí thức và nhân dân tích cực tham gia, góp phần nâng cao năng suất lao động, hiệu quả kinh tế - xã hội, khả năng tư duy sáng tạo trong học tập và nghiên cứu phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. Lễ tôn vinh trao thưởng cho các mô hình/sản phẩm, các công trình/giải pháp đoạt giải cao tại Cuộc thi, Hội thi, Giải thưởng… được tổ chức trang trọng và có ý nghĩa thiết thực trong việc giáo dục, khích lệ, động viên thế hệ trẻ và các tầng lớp nhân dân trong quá trình học tập, lao động và nghiên cứu.

Với những kết quả đã đạt được, vị thế và vai trò của Liên hiệp Hội tiếp tục được khẳng định, góp phần đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh.

Nhiệm kỳ 2020-2025, Liên hiệp Hội hoạt động trong điều kiện có nhiều thuận lợi, nhưng cũng có không ít những khó khăn, thách thức mới: Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư tạo ra những thay đổi mang tính cách mạng trên mọi phương diện của đời sống xã hội. 

Trong bối cảnh đó, trí thức đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng và phát triển nền kinh tế, hội nhập quốc tế. Huy động được tiềm năng trí tuệ và sức sáng tạo của đội ngũ trí thức là yếu tố quyết định sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững đất nước. 

Nhiệm kỳ 2020-2025, Liên hiệp Hội xác định tiếp tục phát huy vai trò năng động, sáng tạo; trở thành nhân tố nòng cốt tập hợp đội ngũ trí thức KH&CN, góp phần phát triển kinh tế xã hội; thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 06/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) "Về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước"; Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị (khóa X) "về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước"; Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 01/11/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; với mục tiêu đạt được những kết quả quan trọng và tích cực trên tất cả các mặt công tác.

Đỗ Văn Dung (Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh)