Ninh Bình sẵn sàng thực hiện Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019

PV: Xin đồng chí cho biết mục đích, yêu cầu của Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019?

Đ/c Lê Thanh Tùng: Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 thu thập các thông tin cơ bản về dân số và nhà ở nhằm các mục đích: Tổng hợp, biên soạn các chỉ tiêu dân số, nhân khẩu học và nhà ở phục vụ Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia, phân tích và dự báo tình hình phát triển dân số và nhà ở trên phạm vi cả nước và từng địa phương; đáp ứng nhu cầu thông tin về dân số và nhà ở phục vụ đánh giá kết quả thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020; xây dựng chiến lược và các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030; phục vụ công tác giám sát thực hiện Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; giám sát các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết; cung cấp thông tin phục vụ xây dựng cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia về dân số; xây dựng dàn mẫu chủ phục vụ các cuộc điều tra hộ dân cư thời kỳ 2019 - 2029.

Yêu cầu của Tổng điều tra công tác tổ chức, thu thập thông tin, xử lý số liệu, tổng hợp, công bố và lưu giữ thông tin cuộc Tổng điều tra phải được thực hiện nghiêm túc, theo đúng quy định của Phương án Tổng điều tra. Bảo đảm thu thập đầy đủ, chính xác, kịp thời, không trùng lặp, không bỏ sót các thông tin quy định trong Phương án Tổng điều tra. Bảo mật thông tin cá nhân thu thập từ các đối tượng điều tra theo quy định của Luật Thống kê. Việc quản lý và sử dụng kinh phí của cuộc Tổng điều tra phải đảm bảo đúng chế độ hiện hành, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả.

PV: Vậy nội dung, đối tượng tổng điều tra; đơn vị và thời điểm tổng điều tra được tiến hành như thế nào, thưa đồng chí?

Đ/c Lê Thanh Tùng: Nội dung của Tổng điều tra bao gồm các thông tin về dân số (như: số người, giới tính, tuổi, dân tộc, tôn giáo, tình trạng hôn nhân, mức độ sinh, chết và phát triển dân số, trình độ học vấn và trình độ nghề, kỹ năng nghề, tình trạng di cư, tình trạng khuyết tật, tình trạng lao động - việc làm); và thông tin về thực trạng nhà ở của hộ (như: tình trạng sở hữu nhà ở, quy mô diện tích nhà ở, năm sử dụng, kết cấu nhà và loại vật liệu xây dựng chính, nguồn nước và nhiên liệu chính đang sử dụng, một số tiện nghi sinh hoạt cơ bản của các hộ dân cư.

Đối tượng điều tra của Tổng điều tra là những người thực tế thường xuyên ăn, ở tại hộ có đến thời điểm 0 giờ ngày 1 tháng 4 năm 2019, bao gồm: Tất cả những người Việt Nam thường xuyên cư trú trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tính đến thời điểm điều tra; người Việt Nam được cơ quan có thẩm quyền cho phép xuất cảnh ra nước ngoài trong thời hạn quy định như đi xuất khẩu lao động, du lịch, học tập, công tác; những thành viên của hộ đã chết từ ngày 16 tháng 2 năm 2018 đến ngày 31 tháng 3 năm 2019. Đối tượng điều tra của Tổng điều tra còn bao gồm nhà ở của các hộ dân cư.

Đơn vị điều tra là hộ, bao gồm một người ăn riêng, ở riêng hoặc một nhóm người ăn chung và ở chung. Đối với hộ có từ 2 người trở lên, các thành viên trong hộ có thể có hay không có quỹ thu chi chung; có hoặc không có mối quan hệ ruột thịt, hôn nhân hay nuôi dưỡng; hoặc kết hợp cả hai.

Thời điểm thực hiện Tổng điều tra là 0 giờ ngày 1 tháng 4 năm 2019 và thời gian thu thập thông tin của các hộ dân cư tại địa bàn là 25 ngày, bắt đầu từ 7h sáng ngày 1/4/2019 và kết thúc chậm nhất vào ngày 25/4/2019; trong đó thời gian hộ tự cung cấp thông tin trên Trang thông tin điện tử của Tổng điều tra là từ ngày 1/4/2019 đến hết ngày 7/4/2019, Ban chỉ đạo cấp xã phân công lực lượng để điều tra những người lang thang, cơ nhỡ, những người sống bằng nghề trên mặt nước không có nhà trên bờ, không có bến gốc đang có mặt trên phạm vi xã, phường, thị trấn vào thời điểm 0 giờ ngày 1/4/2019.

PV: Tổng điều tra dân số và nhà ở lần này có gì khác và mới so với lần trước, thưa đồng chí?

Đ/c Lê Thanh Tùng: Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 được xây dựng phương án với nhiều đổi mới quan trọng, có tính đột phá, tiết kiệm nhưng vẫn đảm bảo những yêu cầu của số liệu thống kê là "Trung thực; khách quan; chính xác; kịp thời và minh bạch". Một số điểm mới cơ bản trong Tổng điều tra là: ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các công đoạn của Tổng điều tra. So với năm 2009, Tổng điều tra năm 2019 đã cải tiến cả về phương pháp và hình thức thu thập thông tin. Trong Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009 chỉ sử dụng phương pháp điều tra trực tiếp (điều tra viên thống kê phỏng vấn trực tiếp đối tượng điều tra và ghi chép thông tin), thì Tổng điều tra năm 2019 áp dụng cả hai phương pháp là điều tra trực tiếp và điều tra gián tiếp (hộ dân cư tự cung cấp thông tin về dân số và nhà ở thông qua phiếu điều tra trực tuyến). Về hình thức thu thập thông tin, ngoài việc sử dụng hình thức phiếu giấy in sẵn như năm 2009, Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 áp dụng thêm hai hình thức thu thập thông tin mới: Điều tra bằng phiếu điện tử trên thiết bị di động (còn gọi là CAPI) và điều tra bằng phiếu trực tuyến sử dụng internet (còn gọi là Webform); áp dụng phương pháp chọn mẫu phân tầng hai giai đoạn nhằm đảm bảo tính đại diện đến cấp huyện và tiết kiệm kinh phí. Bên cạnh điều tra toàn bộ nhằm thu thập thông tin cơ bản về tình hình dân số và nhà ở của dân cư, Tổng điều tra năm 2019 sẽ thu thập các thông tin chuyên sâu về dân số, nhân khẩu học và nhà ở thông qua điều tra mẫu nhằm đảm bảo tính đại diện của các chỉ tiêu đến cấp huyện, đồng thời giảm tải khối lượng công việc và tiết kiệm kinh phí Tổng điều tra; lồng ghép thông tin đáp ứng các chỉ tiêu phát triển bền vững...

PV: Đồng chí cho biết kế hoạch và tiến độ thực hiện cuộc Tổng điều tra của tỉnh?

Đ/c Lê Thanh Tùng: Ngay sau khi nhận được các văn bản hướng dẫn của Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương, ngày 31/8/2018, UBND tỉnh Ninh Bình ban hành Quyết định số 1127/QĐ-UBND về việc thành lập Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 tỉnh Ninh Bình, Ban chỉ đạo gồm 17 đồng chí do đồng chí Tống Quang Thìn, TVTU, Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng Ban. Ngày 5/9/2018, Trưởng Ban chỉ đạo Tổng điều tra tỉnh đã ban hành Quyết định số 154/QĐ-BCĐ về việc thành lập Văn phòng Ban chỉ đạo Tổng điều tra tỉnh gồm 15 đồng chí. Đến ngày 15/9/2018 trên địa bàn tỉnh đã thành lập xong 8 Ban chỉ đạo và Văn phòng giúp việc Ban chỉ đạo cấp huyện với tổng số 179 thành viên; 145 Ban chỉ đạo cấp xã với tổng số 735 thành viên. Căn cứ vào Phương án Tổng điều tra của Ban chỉ đạo Trung ương, Ban chỉ đạo Tổng điều tra tỉnh đã xây dựng và ban hành Kế hoạch số 218/KH-BCĐ ngày 10/12/2018 về tổ chức triển khai thực hiện Phương án Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 trên địa bàn tỉnh.

Nhìn chung, cho đến thời điểm này, tất cả các công việc chuẩn bị cho Tổng điều tra trên địa bàn tỉnh đã được tổ chức thực hiện đúng theo kế hoạch đã đề ra. Một số công việc trọng tâm đã thực hiện là: Xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai công tác tuyên truyền Tổng điều tra trên địa bàn tỉnh; tổ chức họp Ban chỉ đạo và phân công nhiệm vụ cho các thành viên Ban chỉ đạo tỉnh; ban hành các văn bản triển khai lập danh sách, rà soát xã, phường, thị trấn, công tác tập huấn và thực hiện việc vẽ sơ đồ nền và phân chia địa bàn điều tra cho 145 xã, phường, thị trấn; toàn tỉnh đã mở 38 lớp với lực lượng tham gia trên 2.400 người để tổ chức tập huấn nghiệp vụ quản lý và công tác lập bảng kê các cấp và triển khai lập bảng kê đối với 2.017 địa bàn điều tra hộ dân cư và 302 địa bàn điều tra đặc thù. Từ ngày 22/1/2019 đến ngày 14/3/2019, Ban chỉ đạo tỉnh và Ban chỉ đạo các huyện, thành phố đã tổ chức 31 hội nghị tập huấn nghiệp vụ và công nghệ thông tin cho trên 1.560 người là thành viên Ban chỉ đạo, giám sát viên, tổ trưởng và điều tra viên tham gia Tổng điều tra trên địa bàn tỉnh.

Như vậy, đến thời điểm này công tác chuẩn bị cho cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 trên địa bàn tỉnh đã đảm bảo đúng tiến độ, theo quy định, quy trình của Ban chỉ đạo Trung ương và sẵn sàng cho giờ "G" của cuộc Tổng điều tra.

PV: Trong các cuộc điều tra, tổng điều tra thống kê nói chung và Tổng điều tra lần này, lực lượng tham gia ở cơ sở là rất quan trọng, đồng chí có điều gì chia sẻ với các đối tượng điều tra và người thực hiện điều tra?

Đ/c Lê Thanh Tùng: Đây là cuộc Tổng điều tra lớn, huy động một lượng rất lớn về nhân lực, vật lực của Nhà nước, trong khi số liệu điều tra liên quan đến tất cả các hộ dân cư thuộc đối tượng điều tra. Vì vậy, lực lượng thực hiện tổng điều tra phải thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nội dung công việc theo Phương án, kế hoạch đã đề ra của Ban chỉ đạo các cấp. Bên cạnh đó, để đảm bảo tổ chức thành công cuộc Tổng điều tra trên địa bàn tỉnh cần đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền sâu rộng về các hoạt động trong thời gian chuẩn bị và thực hiện Tổng điều tra để tạo điều kiện cho mọi tầng lớp nhân dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa để phối hợp với lực lượng điều tra viên, tổ trưởng, giám sát viên kê khai đúng, đầy đủ, kịp thời các nội dung điều tra. Đó là quyền lợi và trách nhiệm của đối tượng được điều tra.

PV: Xin cảm ơn đồng chí!

Đinh Chúc