Nho Quan: Giải pháp để khơi dậy tiềm năng du lịch

Tài nguyên du lịch phong phú

Là huyện miền núi có điều kiện thuận lợi phát triển du lịch với vị trí nằm ở đầu mối giao thông quan trọng nối liền vùng Tây Bắc với vùng đồng bằng Bắc bộ và Trung bộ. Nơi đây được thiên nhiên ban tặng nhiều danh thắng và di tích lịch sử, văn hóa truyền thống nổi tiếng như: động Vân Trình, hồ Yên Quang, hồ Đồng Chương, nước khoáng nóng Cúc Phương, văn hóa đồng bào Mường, các sản vật địa phương... 

Đặc biệt, trên địa bàn huyện có Vườn Quốc gia Cúc Phương, một địa danh du lịch nổi tiếng trong nước và thế giới, với khu bảo tồn động, thực vật quý hiếm và những di tích văn hóa được xác định có từ sơ kỳ đồ đá mới... Sản phẩm du lịch Vườn Quốc gia Cúc Phương đã có thương hiệu quốc tế với các giải thưởng du lịch uy tín thế giới như danh hiệu "Vườn quốc gia hàng đầu châu Á" hai năm liền (2019, 2020) do World Travel Awards bình chọn. 

Theo quy hoạch tổng thể phát triển du lịch của tỉnh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 xác định phát triển du lịch tại huyện Nho Quan với các chức năng chính là: du lịch tham quan, nghiên cứu hệ sinh thái rừng nguyên sinh, du lịch nghỉ dưỡng, chữa bệnh; du lịch vui chơi giải trí, thể thao mạo hiểm, leo núi, chơi golf; du lịch cộng đồng, nghiên cứu động vật hoang dã...

Trên cơ sở quy hoạch và thế mạnh nội lực, những năm qua huyện Nho Quan đã thu hút nhiều doanh nghiệp lớn lựa chọn để đầu tư phát triển du lịch như: Dự án sân golf Tràng An của Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường, Dự án xây dựng khu du lịch nghỉ dưỡng Cúc Phương Resort & Villas; Dự án xây dựng khu du lịch tắm ngâm nước khoáng nóng Cúc Phương; Dự án resort Vedanra; Dự án công viên động vật hoang dã quốc gia và nhiều dự án về trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa. 

Chưa có sự đột phá

Mặc dù hội tụ đầy đủ các yếu tố để phát triển du lịch nhưng đến nay du lịch Nho Quan vẫn chỉ dừng ở mức "tiềm năng", chưa có sự đột phá, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của địa phương; hiệu quả kinh doanh du lịch tuy có chuyển biến nhưng vẫn còn thấp so với các địa phương trong tỉnh, lượng khách tham quan, nhất là khách du lịch nội địa có chiều hướng tăng nhưng không đáng kể.

Theo số liệu thống kê của cơ quan chức năng, giai đoạn 2015-2020, khách du lịch đến Cúc Phương cao nhất năm 2018 với 120 nghìn lượt khách, năm 2019 lượng khách giảm, chỉ còn 100 nghìn khách. Năm 2020, do dịch bệnh Covid-19 lượng khách nội địa và quốc tế đều giảm, tổng lượt khách là 59 nghìn, đạt 55% so với năm 2019. Xét tổng thể chung, lượng du khách đến Cúc Phương so với tổng thể khách đến Ninh Bình chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ (1,4% năm 2019 và 2% năm 2020). 

Việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng các khu du lịch chưa đồng bộ, chưa tạo được sức hấp dẫn thu hút các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư lớn có uy tín. Một số dự án đầu tư du lịch triển khai chậm, chưa tạo được cơ sở vật chất kỹ thuật và sản phẩm du lịch có chất lượng để thu hút khách, tạo động lực cho phát triển du lịch. Hiện nay trên địa bàn có 50 cơ sở lưu trú du lịch, trong đó có 5 khách sạn xếp hạng từ 1-2 sao, còn lại là nhà nghỉ đạt tiêu chuẩn.

Bên cạnh đó, sản phẩm du lịch chưa phong phú, chất lượng chưa cao, chưa tạo được thương hiệu…, nên sức hấp dẫn khách du lịch còn thấp; chưa xây dựng được các tuyến, điểm du lịch hoàn chỉnh mang tính độc đáo, đặc thù riêng; còn thiếu các khách sạn cao cấp, thiếu các dịch vụ bổ sung và các trung tâm vui chơi giải trí, các khu mua sắm,… phục vụ khách tham quan.

Công tác quảng bá, xúc tiến du lịch hiệu quả còn thấp; nội dung chưa phong phú, thiếu tính chuyên nghiệp; chưa gắn kết với các khu, điểm và sản phẩm du lịch để thu hút các doanh nghiệp lữ hành đưa khách đến Nho Quan. Công tác tham mưu quản lý nhà nước về du lịch mặc dù đã được kiện toàn và ổn định, nhưng vẫn còn những hạn chế nhất định; sự phối hợp giữa các cấp, các ngành trong việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phát triển du lịch còn thiếu chặt chẽ, thụ động.

Ngoài ra, các yếu tố như nhân lực làm công tác du lịch còn thiếu ổn định về số lượng, chất lượng chưa đáp ứng được nhu cầu; môi trường kinh doanh du lịch, môi trường văn hóa - xã hội trong du lịch còn nhiều hạn chế.

Cần nâng cao vai trò quản lý Nhà nước

Ông Bùi Văn Mạnh, Giám đốc Sở Du lịch cho rằng: Để du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, việc đầu tiên mà huyện Nho Quan cần tập trung đó là xây dựng quy hoạch chi tiết các phân khu hoặc khu vực có tiềm năng phát triển du lịch, đặc biệt khu dịch vụ lưu trú, điểm tham quan; có cơ chế, chính sách thu hút các doanh nghiệp, tập đoàn du lịch lớn đầu tư phát triển du lịch, như: về quy hoạch, bố trí đất, thủ tục hành chính, lao động.

Song song với công tác quy hoạch, huyện phải đặc biệt quan tâm ưu tiên đầu tư bảo tồn hệ sinh thái rừng nguyên sinh Vườn quốc gia Cúc Phương, Trung tâm cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật, Trung tâm cứu hộ thú linh trưởng Cúc Phương, các hang động tiền sử, xây dựng Bảo tàng Cúc Phương trở thành điểm đến hấp dẫn du khách; bảo tồn, nâng cấp các di tích động Người Xưa, các cây cổ thụ; xây dựng du lịch cộng đồng gắn với văn hóa đồng bào Mường; bảo tồn, nâng tầm quy mô các lễ hội văn hóa của đồng bào Mường...

Trên cơ sở những tài nguyên sẵn có được bảo tồn và phát triển sẽ xây dựng, phát triển các sản phẩm du lịch chủ lực như: Du lịch trải nghiệm, tham quan, nghiên cứu; du lịch nghỉ dưỡng cao cấp; du lịch văn hóa gắn với chương trình nông thôn mới, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sinh thái, khuyến khích mô hình trang trại kết hợp tham quan du lịch, trải nghiệm gắn với giáo dục môi trường. 

Đối với công tác xúc tiến, quảng bá, lãnh đạo ngành Du lịch cũng lưu ý huyện Nho Quan cần có kế hoạch phù hợp để xây dựng các sản phẩm, kết nối tuyến du lịch của huyện với các điểm du lịch của tỉnh và các tỉnh khác. Đặc biệt, phát triển hai tuyến du lịch Tràng An - chùa Bái Đính, Vườn quốc gia Cúc Phương và tuyến Vân Long - Bái Đính - Vườn quốc gia Cúc Phương. Kết nối với các điểm du lịch ở các tỉnh Thanh Hóa như suối cá Cẩm Nương, thành nhà Hồ, Pù Luông...), Bản Lác (Hòa Bình). 

Đồng thời, tích cực quảng bá các điểm đến, cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn huyện trên các phương tiện thông tin đại chúng, thông qua website, hội chợ, hội nghị, hội thảo, các ấn phẩm của ngành du lịch, các ứng dụng du lịch, mạng xã hội. Tổ chức các đoàn famtrip, presstrip đến khảo sát quảng bá các điểm du lịch của huyện.

Trong thời gian tới, huyện cũng cần chủ động phối hợp với ngành Du lịch tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, bồi dưỡng kiến thức du lịch cho cán bộ, doanh nghiệp, người dân làm du lịch trên địa bàn. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng xã hội về phát triển du lịch.

Bài, ảnh: Nguyễn Thơm