Tại cánh đồng thôn Đức Lý, xã Đức Long, nơi có diện tích lúa ngoài đê khá lớn của xã và huyện Nho Quan, nông dân đang hối hả gặt lúa. Bà Nguyễn Thị Ngợi vui vẻ nói: Gia đình tôi có 5 sào lúa ngoài đê, cấy bằng các giống lúa lai ngắn ngày. Năm nay, thời tiết khí hậu khá thuận lợi nên lúa sinh trưởng, phát triển tốt. Hiện lúa đã chín, gia đình tôi đã nhờ thêm 3 người tranh thủ thu hoạch cho xong. Đồng chí Quách Nho Đĩnh, Chủ nhiệm HTX Đức Long cho biết: Vụ đông xuân 2014-2015, HTX gieo cấy 520 ha lúa, trong đó có 270 ha nằm ở ngoài đê thuộc trà xuân sớm. Nét mới ở vùng lúa ngoài đê của HTX năm nay là ngoài việc sử dụng các giống lúa lai đã có thương hiệu, nhiều hộ gia đình đã đưa giống lúa lai mới như TH3-7 vào gieo cấy, cho năng suất cao (70-74 tạ/ha). Đến thời điểm này không có lũ tiểu mãn, nhưng đề phòng mưa bão có thể xuất hiện, nên lúa chín đến đâu là gặt ngay đến đó, thực hiện phương châm "Xanh nhà hơn già đồng".
Hiện tại, toàn HTX đã thu hoạch được gần 100 ha, chủ yếu ở vùng ngoài đê, năng suất ước đạt 70 tạ/ha. Như vậy chỉ tính riêng vùng lúa ngoài đê thuộc trà xuân sớm của HTX, sản lượng thóc ước đạt 1.890 tấn thóc.
Vụ lúa đông xuân 2015, xã Lạng Phong gieo cấy 217,17 ha lúa; trong đó có 60 ha thuộc vùng ngoài đê. Toàn bộ diện tích lúa ngoài đê HTX cho nhân dân thôn Đồng áng và một số cá nhân đấu thầu, trong đó: ông Lê Văn Nội (thôn Đồng Đinh) thầu 30 mẫu, Quách Văn Mạnh (thôn Trung Hạ) thầu 5-6 mẫu. Đến ngày 11-5, toàn bộ diện tích lúa ngoài đê của xã đã thu hoạch xong với năng suất ước đạt từ 1,5-1,8 tạ/sào. Riêng diện tích lúa trong đồng đang trong giai đoạn vào mẩy đến chín và dự kiến khoảng cuối tháng 5, đầu tháng 6 sẽ bước vào thời kỳ thu hoạch rộ.
Trao đổi với đồng chí Vũ Lâm Trường, Trưởng Phòng Nông nghiệp &PTNT huyện Nho Quan được biết: Vụ đông xuân 2014-2015, toàn huyện gieo cấy 7.348 ha lúa, trong đó có 435 ha gieo thẳng. Giống lúa lai (gồm Phú ưu 1, Phú ưu 978, Thục hưng 6, Nhị ưu 938...) có 4.492, 4 ha, chiếm 61,1% diện tích lúa; lúa thuần (Khang dân, Bắc thơm số 7, Hương thơm, LT2, Nếp...) có 2.855,6 ha, chiếm 38,9 % diện tích lúa; lúa chất lượng cao có 1.014,2 ha. Năng suất dự kiến toàn vụ khoảng 63,2 tạ/ha; trong đó: lúa lai 65,7 tạ/ha, lúa thuần 59,3 tạ/ha.
Nhiều năm nay, Nho Quan là một trong các địa phương bố trí nhiều trà xuân sớm và thường cho kết quả tốt. Vụ đông xuân năm nay, toàn huyện có 1.016,6 ha lúa thuộc trà xuân sớm, chiếm 22% tổng diện tích lúa và được gieo cấy ở các vùng đất ngoài đê, thùng vũng, lầy thụt; trong đó có trên 600 ha ở vùng đất ngoài đê. Diện tích lúa ngoài đê nằm chủ yếu ở các địa phương: Lạc Vân, Gia Tường, Gia Lâm, Lạng Phong, Thượng Hòa, Đức Long, Xích Thổ, Gia Sơn, Gia Thủy và Phú Sơn.
Đến thời điểm ngày 13-5, toàn huyện đã thu hoạch được khoảng 620 ha với năng suất ước đạt 63,2 tạ/ha, cao hơn 0,6 tạ/ha so với vụ đông xuân trước. Diện tích lúa đã thu hoạch chủ yếu nằm ở vùng ngoài đê, thuộc trà xuân sớm của các xã. Lạc Vân, Lạng Phong, Gia Tường, Đức Long, Thượng Hòa...
Năm nay, lũ tiểu mãn không có, sâu bệnh ít, thời tiết khí hậu khá thuận lợi nên lúa ngoài đê nói riêng và trà xuân sớm nói chung của huyện được mùa trọn vẹn. Dự kiến đến ngày 21-5, huyện sẽ thu hoạch xong toàn bộ diện tích trà xuân sớm.
Đến thời điểm này có thể khẳng định: Thời tiết khí hậu trong vụ đông xuân 2014-2015 là tương đối thuận lợi, sâu bệnh ít với mức độ thấp, lúa sinh trưởng và phát triển khá thuận lợi và đồng đều, trà xuân muộn, chiếm 78% tổng diện tích lúa của toàn huyện) đang trong thời kỳ vào chắc và chín, sẽ cho thu hoạch trong khoảng thời gian từ cuối tháng 5 đến 15-6 với năng suất ước đạt cao hơn vụ đông xuân năm trước.
Đinh Chúc