Nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong thời kỳ hội nhập

Trong số 376 doanh nghiệp thuộc lĩnh vực trên được điều tra (7 doanh nghiệp nhà nước, 343 doanh nghiệp ngoài nhà nước, 26 doanh nghiệp có vốn nước ngoài), có 124 doanh nghiệp có máy móc thiết bị quan trọng nhất được chế tạo tại Việt Nam, 121 doanh nghiệp có máy móc thiết bị quan trọng nhất được chế tạo tại Trung Quốc, 9 doanh nghiệp có máy móc thiết bị quan trọng được chế tạo tại Mỹ, 19 doanh nghiệp có máy móc thiết bị quan trọng được chế tạo tại châu Âu, 15 doanh nghiệp có máy móc thiết bị quan trọng được chế tạo tại Hàn Quốc, 59 doanh nghiệp có máy móc thiết bị quan trọng được chế tạo tại Nhật Bản, 10 doanh nghiệp có máy móc thiết bị quan trọng được chế tạo tại các nước ASEAN và 19 doanh nghiệp có máy móc thiết bị quan trọng được chế tạo tại các nước khác và chủ yếu được đầu tư mua sắm trong giai đoạn từ năm 2001 đến nay.

Điều tra cũng cho thấy, công nghệ sản xuất của các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực này chủ yếu từ Trung Quốc và Việt Nam; nguồn cung cấp nguyên liệu chủ yếu trong tỉnh và khu vực với các hợp đồng ngắn hạn, thời gian ngắn; tham gia vào chuỗi giá trị yếu, số lượng nhỏ (72 doanh nghiệp) và có tới 36 doanh nghiệp chỉ có 1 khách hàng duy nhất; nguồn kinh phí đầu tư chủ yếu là tự có...

Như vậy, khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực chế biến, chế tạo trên địa bàn tỉnh thấp, nhất là khi đất nước đang hội nhập sâu rộng với kinh tế quốc tế.

Theo ông Ngô Minh Kim, Phó Giám đốc Sở Công thương: Nếu hiểu năng lực cạnh tranh giữa các doanh nghiệp là khả năng giành chiến thắng trong cuộc "ganh đua" kinh tế, thì cái gốc của khả năng đó nằm ở quy mô, trình độ và chất lượng nguồn lực về kinh tế, kỹ thuật, quản lý và thương mại của doanh nghiệp.

Do vậy, nâng cao năng lực cạnh tranh thực chất là nâng cao "quy mô, trình độ và chất lượng nguồn lực về kinh tế, kỹ thuật, quản lý và thương mại của doanh nghiệp".

Trên các phương diện tài chính, công nghệ, nhân lực, quản lý..., doanh nghiệp không thể chiến thắng nếu nguồn lực tài chính yếu và bị động. Công nghệ là công cụ cạnh tranh then chốt; nó quyết định đến sự khác biệt về sản phẩm trên các phương diện của chất lượng, thương hiệu và giá cả; đổi mới công nghệ là một yêu cầu mang tính chiến lược và với những doanh nghiệp giữ bản quyền sáng chế hoặc có bí quyết công nghệ thì phương thức giữ gìn bí quyết là yếu tố quan trọng tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Suy cho cùng năng lực cạnh tranh được thực hiện chủ yếu thông qua con người - nguồn lực quan trọng nhất của doanh nghiệp.

Để có đội ngũ người lao động có tay nghề cao, doanh nghiệp phải có chiến lược đào tạo và giữ người tài; nâng cao năng suất lao động và tạo điều kiện cho người lao động sáng tạo; có chiến lược đào tạo nghiệp vụ chuyên sâu, phù hợp với yêu cầu của mình; đồng thời từng doanh nghiệp phải chú trọng xây dựng chính sách đãi ngộ người lao động hợp lý.

Mặt khác, với cùng quy mô, trình độ, chất lượng nguồn lực, tài chính, công nghệ, như nhau... nhưng cơ chế quản lý khác nhau sẽ tạo ra tổng năng lực cạnh tranh khác nhau.

Vì vậy, việc hoàn thiện và đổi mới cơ chế quản lý được coi là một trong những phương pháp nâng cao năng lực cạnh tranh hữu hiệu và bền vững ngay cả trong điều kiện kỹ thuật công nghệ và tài chính còn yếu kém.

Cũng theo đồng chí Phó Giám đốc Sở Công thương, để nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, doanh nghiệp phải ưu tiên, chú trọng đầu tư cho giai đoạn nghiên cứu nhằm nắm bắt xu hướng thay đổi nhu cầu của thị trường và thiết kế sản phẩm để tạo ra được nhiều giá trị gia tăng cho doanh nghiệp. áp dụng các công nghệ phù hợp, vừa bảo đảm tạo ra các sản phẩm có chất lượng, đáp ứng nhu cầu của thị trường, vừa có chi phí sản xuất thấp.

Đạt được điều này doanh nghiệp phải có quy mô lớn và tiềm lực tài chính mạnh xây dựng các cơ sở nghiên cứu với thiết bị hiện đại với nhân lực có trình độ phát minh cao và triển khai nghiên cứu hiệu quả; có khả năng liên doanh, liên kết với các tổ chức khác nhằm đi tắt, đón đầu công nghệ mới.

Triển khai phương tức bán hàng bằng thương mại điện tử, hệ thống giao hàng tại nhà theo đặt hàng qua điện thoại, thiết lập mạng lưới tiêu thụ hiệu quả… là những cách thức giúp doanh nghiệp phục vụ và giữ khách hàng hiệu quả.

Do đó, các doanh nghiệp phải tập trung vào cách thức bao gói sản phẩm và khả năng giao hàng linh hoạt, đúng hạn. Các doanh nghiệp cần phải tìm cách tận dụng các sở thích tiêu dùng của khách hàng thông qua hoạt động chiếm lĩnh các điểm bán hàng tối ưu, thông qua quảng cáo sản phẩm đến nhiều người tiêu dùng nhất, giới thiệu sản phẩm để khách hàng dùng thử, đa dạng hóa chất lượng, mẫu mã, giá cả sản phẩm.

Ngoài ra, doanh nghiệp còn mở rộng tối đa thị phần cho sản phẩm của mình thông qua hệ thống đại lý, liên doanh, chi nhánh, văn phòng đại diện ở những nơi có nhu cầu.

Đinh Chúc