Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa, tạo xung lực tăng trưởng kinh tế

Kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng mạnh

Để đẩy mạnh xuất khẩu, tỉnh Ninh Bình chú trọng cải thiện môi trường kinh doanh và xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh; tăng cường hỗ trợ, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình đầu tư kinh doanh cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó, tỉnh tăng cường công tác giới thiệu, quảng bá hình ảnh, môi trường đầu tư của tỉnh bằng nhiều hình thức; đồng thời quan tâm, đầu tư xây dựng hạ tầng các khu, cụm công nghiệp đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Năm 2025, tỉnh ban hành Chương trình Xúc tiến đầu tư, trong đó tập trung thu hút nhà đầu tư chiến lược trong và ngoài nước có tiềm lực, kinh nghiệm để đầu tư các dự án theo hướng phát triển bền vững, phát triển xanh…

Nhờ đó, mặc dù còn gặp khó khăn nhưng kim ngạch xuất khẩu 10 tháng đầu năm 2025 của toàn tỉnh ước đạt 21.353 triệu USD, kim ngạch nhập khẩu ước đạt 18.949 triệu USD. Đến nay, nhiều sản phẩm của tỉnh như linh kiện điện tử, xi măng - clinker, nông sản chế biến, thủ công mỹ nghệ, giày dép, quần áo... đã được xuất khẩu sang thị trường trên 80 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhất là các thị trường đã ký Hiệp định thương mại tự do (FTA) với Việt Nam. Nhiều doanh nghiệp của tỉnh đã nâng cao được năng lực cạnh tranh, từng bước tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đặc biệt để nâng cao giá trị xuất khẩu, năm 2025, tỉnh Ninh Bình đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp tận dụng có hiệu quả lợi ích từ các FTA mang lại, đặc biệt là các lợi ích về miễn giảm thuế quan và mở cửa thị trường; trong đó đã thiết lập đầu mối thông tin về các FTA đã có hiệu lực, nhất là các FTA thế hệ mới như Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định thương mại giữa Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA), Hiệp định Việt Nam và Vương quốc Anh (UKVFTA), Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - Các tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất (CEPA)… Tỉnh cũng giao nhiệm vụ cho Sở Công Thương - cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Hội nhập quốc tế tỉnh làm đầu mối cung cấp thông tin, hướng dẫn, làm rõ các nội dung cam kết và các vấn đề có liên quan đến các Hiệp định trên cũng như các FTA khác mà Việt Nam tham gia.

Bên cạnh đó, tỉnh chỉ đạo các cấp, ngành duy trì tốt việc cung cấp thông tin về tình hình thị trường, việc áp dụng các rào cản thuế và phi thuế quan trong thương mại quốc tế, vận dụng quy tắc xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan… Trong 10 tháng đầu năm 2025, cơ quan Hải quan tiếp nhận, thẩm định và cấp trên 5.816 bộ Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) cho các doanh nghiệp xuất khẩu trên địa bàn tỉnh và các địa phương lân cận sang thị trường các nước đã ký FTA với Việt Nam...

Theo số liệu từ Chi cục Hải quan khu vực IV, tổng kim ngạch xuất khẩu của 3 tỉnh cũ (Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình) năm 2021 đạt 9,16 tỷ USD, đến năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Ninh Bình ước đạt 22,75 tỷ USD, tăng 2,5 lần, tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021-2025 đạt 25%/năm. Các mặt hàng xuất khẩu là thế mạnh của tỉnh như: linh kiện điện tử; máy tính và linh kiện máy tính; camera modul và linh kiện điện thoại; ô tô và linh kiện ô tô; dây dẫn điện các loại; hạt nhựa và các sản phẩm từ nhựa; sản phẩm may mặc, giày da… Riêng sản phẩm máy tính xách tay, kể cả notebook và subnotebook đạt trên 1.596,3 nghìn cái là sản phẩm mới của Công ty TNHH QMH Computer mới phát sinh từ cuối năm 2024; modul camera nói chung đạt gần 207,4 triệu cái, tăng 38,4%; xe ô tô tải đạt 8,8 nghìn chiếc, tăng 39,3% so với cùng kỳ...

Riêng tại địa bàn tỉnh Nam Định (cũ), trong 10 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu tăng 88% so với cùng kỳ năm 2024. Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu gồm sản phẩm dệt may, giày da, gỗ chế biến, dăm gỗ, máy tính xách tay… Cụ thể, Công ty TNHH QMH Computer tăng 1,9 tỷ USD; Công ty TNHH Top Textiles tăng 74,2 triệu USD so với cùng kỳ năm 2024; Công ty TNHH Youngone Nam Định tăng 33,3 triệu USD…

Bà Lại Thị Thúy Hằng, Đội trưởng Hải quan Nam Định cho biết: Mức tăng trưởng mạnh chủ yếu đến từ hoạt động xuất khẩu linh kiện điện tử, giày, chăn, ga, gối đệm và xuất khẩu sản phẩm của các doanh nghiệp như Công ty TNHH QMH Computer, Công ty TNHH Giầy AMARA Việt Nam, Công ty Cổ phần May Sông Hồng…

Cùng với việc gia tăng giá trị kim ngạch xuất khẩu, chủ thể tham gia xuất khẩu không ngừng được mở rộng, tăng nhanh về số lượng và hoạt động ngày càng hiệu quả, nhất là khu vực kinh tế tư nhân và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài; nguyên nhân do môi trường sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh ngày càng được cải thiện đã thu hút, hấp dẫn nhiều thành phần kinh tế tham gia. Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có trên 1.100 doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu.

Chủ động tham gia vào chuỗi giá trị hàng hóa toàn cầu

Sau sáp nhập, tỉnh Ninh Bình hội tụ các lợi thế về công nghiệp sản xuất, chế biến; dệt may, cơ khí, vật liệu xây dựng; chế biến nông - thủy sản tạo thuận lợi đa dạng nguồn hàng xuất khẩu; đồng thời tăng tỷ trọng hàng công nghiệp chế biến có hàm lượng công nghệ cao, giảm tỷ trọng xuất khẩu hàng thô và gia công thuần túy.

Tuy nhiên hiện nay, phần lớn doanh nghiệp của tỉnh có kim ngạch xuất nhập khẩu cao là các doanh nghiệp thực hiện hoạt động gia công cho các đối tác nước ngoài, nguyên liệu đầu vào có tỷ lệ nội địa hóa thấp, dễ bị tác động khi thị trường nguyên liệu biến động tăng giá hoặc đối tác thay đổi nguồn cung. Các mặt hàng chủ lực của tỉnh như dệt may, da giày, nông sản, thủy sản… đang chịu sức ép cạnh tranh rất lớn từ các địa phương khác trong nước và từ các quốc gia có lợi thế tương đồng. Tỉnh chưa có trung tâm logistics quy mô lớn, các cảng cạn (ICD), kho ngoại quan, hệ thống dịch vụ hỗ trợ xuất nhập khẩu còn phân tán, chi phí vận chuyển cao, làm giảm sức cạnh tranh của hàng hóa…

Theo nhận định của cơ quan chức năng, trong giai đoạn tới, với việc tiếp tục tận dụng được lộ trình miễn giảm thuế quan từ các FTA đã có hiệu lực, nhất là các FTA thế hệ mới như Hiệp định CPTPP, EVFTA, UKVFTA, CEPA..., các sản phẩm xuất khẩu của tỉnh sẽ tiếp tục có xu hướng tăng trưởng ổn định. Để khuyến khích, đẩy mạnh xuất khẩu và chủ động, tích cực tham gia vào chuỗi giá trị hàng hoá toàn cầu, tỉnh ban hành và triển khai đồng bộ chính sách hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh, giúp các doanh nghiệp tận dụng có hiệu quả lợi ích từ các FTA mang lại.

Cụ thể là tiếp tục triển khai mạnh mẽ cải cách thủ tục hành chính tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại quốc tế gắn với các chương trình xúc tiến du lịch của tỉnh ở nước ngoài nhằm tận dụng hiệu quả nguồn lực, mở rộng thị trường tiêu thụ và quảng bá hình ảnh Ninh Bình ra thế giới. Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành trên địa bàn trong công tác đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, gian lận xuất xứ hàng hoá góp phần tạo môi trường kinh doanh lành mạnh.

Cùng với đó, tỉnh thực hiện có hiệu quả kế hoạch cơ cấu lại ngành công nghiệp gắn với thực hiện chuyển đổi số, đặc biệt là đối với ngành chế biến, chế tạo nhằm tạo sự bứt phá và động lực mới cho tăng trưởng sản xuất, xuất khẩu tham gia vào chuỗi giá trị hàng hóa toàn cầu. Thúc đẩy xây dựng các trung tâm sản xuất và cung ứng nguyên phụ liệu cho các doanh nghiệp sản xuất hàng xuất khẩu, đặc biệt là một số lĩnh vực xuất khẩu quan trọng như máy tính và linh kiện máy tính, ô tô và linh kiện ô tô, linh kiện điện tử, nông sản, giày dép, dệt may… Tiếp tục kêu gọi, thu hút đầu tư các dự án hạ tầng logistics nhằm phát triển nhanh, đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng, kho tàng bến bãi tại các khu, cụm công nghiệp, cảng cạn ICD; khuyến khích các nhà đầu tư thực hiện các dự án hạ tầng logistics có tính đa dạng kết hợp bốc xếp, kho bãi, vận chuyển, đóng gói và hỗ trợ, đa dạng hóa các dịch vụ đi kèm.

Đồng thời tỉnh quan tâm đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử; thực hiện các giải pháp phát triển thị trường; xây dựng chương trình hỗ trợ, nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp, mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn; ưu tiên doanh nghiệp xuất khẩu các mặt hàng có thế mạnh như hàng thủ công mỹ nghệ, nông sản, may mặc, ô tô và linh kiện ô tô, máy tính và linh kiện máy tính, camera modul, linh kiện điện tử và các mặt hàng công nghiệp chế biến có hàm lượng kỹ thuật cao khác phù hợp với cam kết của các FTA mà Việt Nam đã ký kết.

Thực hiện sáp nhập 3 tỉnh thành tỉnh Ninh Bình mới làm tăng quy mô vùng sản xuất - công nghiệp - logistics, tối ưu hóa chuỗi cung ứng vùng và định vị lại thương hiệu vùng xuất khẩu. Các FTA mà Việt Nam tham gia tiếp tục tạo hành lang pháp lý rộng mở, ưu đãi về thuế quan, giúp hàng hóa của tỉnh Ninh Bình nói riêng và Việt Nam nói chung có điều kiện thuận lợi hơn để thâm nhập thị trường quốc tế, khai thác hiệu quả các thị trường xuất khẩu.