Vườn quốc gia Cúc Phương - Vườn quốc gia đầu tiên của Việt Nam, thuộc địa phận ba tỉnh Ninh Bình, Hòa Bình và Thanh Hóa với tổng diện tích hơn 22 nghìn ha. Với đặc trưng là rừng mưa nhiệt đới, xanh quanh năm, Cúc Phương có quần hệ động thực vật phong phú, gồm rất nhiều loài cây và thú quý hiếm. Đặc biệt, với nhiều giá trị về cảnh quan thiên nhiên, quần thể hệ động thực vật vô cùng phong phú, đa dạng và độc đáo, cùng với các giá trị văn hóa, lịch sử nên từ lâu Cúc Phương đã trở thành điểm du lịch sinh thái nổi tiếng và hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước. Tuy nhiên, thời điểm cuối xuân đầu hè có một "đặc sản" ở rừng Cúc Phương mà không phải ai cũng biết đến, nó như một điều thú vị và "bí mật" rất riêng của núi rừng mà nếu ai đã từng trải nghiệm đều muốn có một ngày quay lại thêm lần nữa. Đó là những đàn bướm với hàng nghìn con đủ sắc màu bay thành đàn, thành dải trong rừng quốc gia Cúc Phương, đặc biệt nhiều vào cuối xuân, đầu hè, khi vạn vật trong rừng như bừng tỉnh sau một giấc ngủ dài của mùa đông xuân lạnh lẽo. Theo các nhà nghiên cứu sinh vật học của Trung tâm cứu hộ bảo tồn và phát triển sinh vật - Vườn Quốc gia Cúc Phương, mùa bướm sinh sôi nảy nở vào cuối tháng 4, tháng 5 dương lịch, khi những cơn mưa phùn, se sắt của mùa xuân đã hết, nhường chỗ cho những ngày khô ráo, nắng đẹp. Lúc này, trong những cánh rừng nguyên sinh xanh tốt, trên những con đường mòn dành cho người đi bộ, từng đàn bướm lại rủ nhau tách kén bay ra khỏi những tán cây rừng rậm rạp để sưởi nắng, với hàng nghìn, hàng vạn con chen chúc nhau, rập rờn.
Vào mùa bướm, du khách mới bước vào đầu cổng, đã thấy những chú bướm vờn bay như chào đón, rồi thay nhau dẫn đường cho từng nhóm khách vào sâu trong rừng. Lúc này rừng Cúc Phương như đẹp hơn bởi khắp nơi là những đàn bướm đầy màu sắc xuất hiện, tạo nên những đốm sáng lấp lánh giữa màu xanh của núi, của rừng. Trước cảnh đẹp thiên nhiên hiếm có ấy, du khách nào cũng chộn rộn, xúyt xoa, nín thở dõi mắt theo những đàn bướm đủ các màu, thậm chí còn không dám bước đi vì sợ những âm thanh của bước chân trên lá xào xạc có thể khuấy động không gian yên tĩnh của rừng già, có thể chia tách những đàn bướm xinh đẹp đang rập rờn, bay lượn tự do…
Càng vào sâu, nhất là đến giữa rừng - nơi cây Chò ngàn năm tuổi, du khách sẽ bắt gặp cảnh tượng đẹp đến kinh ngạc, đàn bướm có đến hàng nghìn con đậu, bay rập rờn trên mặt đất, chỉ cần xua tay là cả đàn bướm bay tản ra, rồi lại chập chờn kết thành từng đàn, từng mảng. Đặc biệt, bướm rừng Cúc Phương đông đảo và có độ đa dạng cao vào bậc nhất trong số những cánh rừng nguyên sinh trên đất nước Việt Nam. Những con bướm ở đây có đủ mọi sắc màu, từ trắng cơ bản cho đến những chú bướm xanh lam, nâu đất, hồng phấn… Nhưng đa số là những cánh bướm trắng, cùng với bướm khế, bướm phượng và một thế giới đầy màu sắc của các loài bướm khác khiến bức tranh Cúc Phương trở nên lung linh huyền ảo. Chúng bay thành từng đàn, lên xuống giữa ánh nắng le lói qua kẽ lá, hòa mình cùng điệu nhạc của đại ngàn thiên nhiên rộng lớn. Lúc này du khách chỉ biết ngẩn ngơ, mê mải theo những cánh bướm, nhìn những sinh vật bé nhỏ kia bay rập rờn trong nắng, để rồi chụp cho mình hàng chục bức ảnh mà vẫn cảm thấy chưa đủ, chưa thỏa mãn.
Đi bộ hay đi xe trên những con đường mòn, ngắm nhìn cánh rừng già nhiều năm tuổi, ngoài cảm nhận nét đẹp hoang sơ của núi rừng, theo chân du khách còn là những cánh bướm xinh. Bướm bay qua đầu, qua vai, khi khách đứng lại còn đậu cả trên tóc, trên áo, bay vòng quanh người. Trong ánh nắng sớm, những đàn bướm hiện lên lung linh và huyền ảo như những giọt nắng vương trên lá, phơi sắc màu tinh khôi trên nền lá xanh của rừng, điểm xuyết trên nền trời xanh biếc, tạo cảnh sắc thiên nhiên đẹp đến ngỡ ngàng.
Sau một ngày đắm mình với rừng xanh, chiều trở về, đàn bướm thưa thớt dần, nhưng khách rời Cúc Phương vẫn có những cánh bướm bay theo rập rờn chia tay. Đối với những người yêu thiên nhiên, mùa bướm ở Cúc phương là khung cảnh không dễ gì quên được. Và những bức ảnh chụp lại đẹp đến khó cưỡng khiến người ta lưu luyến mãi và lại chờ một mùa bướm năm sau, để trở lại đắm mình trong ánh nắng rập rờn của cánh bướm xinh, mềm mại ấy.
Bài, ảnh: Mỹ Hạnh