Nhận thức rõ vai trò của việc phát triển CN-TTCN, làng nghề trong sự nghiệp CNH-HĐH, những năm qua, cùng với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, Ninh Bình đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích, hướng dẫn, hỗ trợ và tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư phát triển CN-TTCN, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế khu vực nông thôn, tiêu biểu như Nghị quyết số 04/NQ-TU của Tỉnh ủy về đẩy mạnh trồng, chế biến cói, thêu ren và chế tác đá mỹ nghệ, đồng thời với việc duy trì và tăng nguồn ngân sách địa phương hàng năm cho công tác khuyến công.
Qua đó thực sự tạo ra động lực quan trọng thúc đẩy CN-TTCN của tỉnh phát triển, nhất là đối với việc duy trì, mở rộng các nghề và làng nghề, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ mở rộng qui mô sản xuất, kinh doanh, đào tạo, nhân cấy nghề mới... giải quyết việc làm cho nhiều lao động ở địa phương và gia tăng đáng kể giá trị sản xuất CN-TTCN trên địa bàn.
Năm 2008, với nguồn kinh phí khuyến công trên địa bàn là 2 tỷ 371 triệu đồng, Sở Công thương, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp cùng mạng lưới khuyến công viên của tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan, tổ chức triển khai phân bổ nguồn kinh phí hợp lý và có hiệu quả. Trong đó, có 20 đề án đào tạo nghề, tiếp nhận, chuyển giao công nghệ, tiến bộ khoa học vào sản xuất và 3 đề án đầu tư xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật.
Hoạt động khuyến công trong năm qua đã tập trung vào các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp truyền thống có thế mạnh của tỉnh theo Nghị quyết 04 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, đồng thời chú trọng đến việc nhân cấy nghề mới cho các xã thuần nông ở huyện Yên Mô, các xã có diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi tại các huyện Gia Viễn, Yên Khánh.
Các chương trình đào tạo nghề của khuyến công Ninh Bình luôn gắn liền với doanh nghiệp, giáo viên truyền nghề là nghệ nhân, thợ giỏi trong các doanh nghiệp, học viên chủ yếu là nông dân, học sinh phổ thông. Việc hỗ trợ kinh phí cho các đơn vị để dạy nghề vừa giúp cho người lao động giảm bớt khó khăn khi học nghề, vừa tạo cơ hội cho họ có nghề để giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống.
Bên cạnh đó, các chương trình như: Tập huấn nâng cao kỹ năng quản trị doanh nghiệp, khởi sự doanh nghiệp, cung cấp thông tin giới thiệu sản phẩm, hỗ trợ cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn đổi mới và ứng dụng tiến bộ KHKT, hỗ trợ xây dựng các mô hình trình diễn kỹ thuật sản xuất mới… Những hoạt động thiết thực này đều tập trung hỗ trợ và khuyến khích các cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn đầu tư nâng cao năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động và tạo thu nhập cho người lao động.
Từ sự hỗ trợ của nguồn kinh phí khuyến công, các nghề và làng nghề ở Ninh Bình đã được khôi phục và ngày càng phát triển. Một số nghề mới được du nhập và nhân rộng như nghề thêu, mây tre đan, dệt may, chế biến các sản phẩm từ bèo, cói… Tổng số người lao động được đào tạo nghề trong năm 2008 từ hoạt động khuyến công là 2.250 người với kinh phí trên 15 tỷ đồng (trong đó kinh phí do các đơn vị thụ hưởng đóng góp trên 13 tỷ đồng), sau khi được đào tạo, đa số lao động đều có việc làm ổn định nhờ sự liên kết chặt chẽ giữa đào tạo với tổ chức sản xuất.
Trong năm qua, Trung tâm Khuyến công tỉnh đã phối hợp với Viện Nghiên cứu kinh tế và Phát triển của Trường Đại học Kinh tế quốc dân mở lớp đào tạo nâng cao năng lực quản lý cho 100 học viên tại các cơ sở CN-TTCN của huyện Kim Sơn về kỹ năng quản trị doanh nghiệp, tài chính doanh nghiệp, tín dụng xuất khẩu… giúp nâng cao trình độ quản trị của các doanh nghiệp xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ.
Phát huy kết quả đã đạt được, chương trình khuyến công năm 2009 hướng tới mục tiêu tạo chuyển biến rõ rệt về nhận thức để phát triển sản xuất CN - TTCN và dịch vụ ở nông thôn. Trong đó, hoạt động khuyến công sẽ ưu tiên tổ chức đào tạo nghề cho lao động mới và đào tạo nâng cao để phát triển các sản phẩm công nghiệp nông thôn phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Tăng kinh phí đào tạo cho các huyện, thị xã đáp ứng nhu cầu về nguồn nhân lực có tay nghề cho các cơ sở, các khu, cụm công nghiệp nông thôn. Ngoài ra, hoạt động khuyến công còn hỗ trợ việc chuyển giao công nghệ, khuyến khích các doanh nghiệp công nghiệp nông thôn đầu tư, nhập khẩu thiết bị, đổi mới công nghệ để duy trì và phát triển sản xuất, tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm...
Để đạt mục tiêu này Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp tỉnh sẽ tiếp tục thực hiện theo phương châm "làm đâu chắc đó, nhân cấy nghề nào được nghề đó", các cán bộ Trung tâm sẽ đi điều tra, tìm hiểu mong muốn của nhân dân, nghiên cứu tìm nguồn nguyên liệu và cả đầu ra cho sản phẩm, rồi mới tiến hành mở lớp đào tạo, nhân cấy nghề. Đồng thời hỗ trợ cho các cơ sở công nghiệp nông thôn đổi mới công nghệ, đẩy nhanh quá trình liên kết để hợp tác và hỗ trợ nhau về nguyên liệu, nhân lực, thị trường… tiến tới phát triển các cụm công nghiệp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp tại khu vực nông thôn.
Bài, ảnh: Quốc Khang