Khám phá hang Dơi ở Đồng Nai - một trong 5 hang động núi lửa dài nhất Đông Nam Á

Quần thể hang động núi lửa này nằm trong khu vực rừng cây giá tỵ thuộc xã Phú Hòa, tỉnh Đồng Nai có nhiều tiềm năng rất độc đáo nhưng chưa được khai thác hết.

Quần thể hang động trong khu rừng này có nhiều dơi sinh sống nên người dân địa phương còn gọi là hang Dơi.

Ông Hồ Hữu Đức, cán bộ Trạm giống nông nghiệp La Ngà cho biết, hang Dơi là nơi trú ẩn, che giấu cho bộ đội ta thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Sau ngày đất nước thống nhất, một số người dân đã đến vùng đất này khai hoang làm nương rẫy. Thời điểm đó, họ phát hiện nhiều cửa hang lộ thiên. Người dân tò mò vào thám hiểm, tuy nhiên, do hệ thống hang chạy dài trong lòng đất, cửa hang hẹp, thiếu oxy nên không ai dám vào sâu.

Hang Dơi có hình vòng cung, phần vòm phía trên khu vực gần cửa hang là những lớp nham thạch có nhiều màu sắc, trong đó chủ đạo là màu nâu, có lớp đá chảy thành từng vệt có màu vàng óng ánh rất đẹp mắt. Nhiều đoạn hang chiều cao thấp hơn và có thể đụng đến đầu người.

Khảo sát của các nhà khoa học cho rằng, hang Dơi có đoạn dài nhất là 426m, tạo thành một dải hang liên tục, không đứt gãy, nơi được ghi nhận là rộng nhất của hang với chiều cao 4m và rộng 10m. Nếu xem như đây là một hang động duy nhất của hệ thống, tính cả phần sụp đổ, hang dơi này có tổng chiều dài 534m và được coi là một trong 5 hang dung nham dài nhất khu vực Đông Nam Á.

Theo tài liệu công bố của Viện Sinh học Nhiệt đới (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), tháng 2/2013, các nhà khảo sát Viện Sinh học Nhiệt đới và Hội hang động Berlin (Cộng hòa Liên bang Đức), đã khảo sát sơ bộ nhóm hang động nguồn gốc dung nham tại khu vực huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai, dọc Quốc lộ 20 đi Đà Lạt.

Các hang động này được hình thành khi dòng dung nham, có thể thuộc kỷ đệ tứ, từ rất nhiều núi lửa hình nón nhỏ ở huyện Phú Tân và Định Quán, tỉnh Đồng Nai. Quá trình này tạo ra các đoạn hang động hình ống điển hình gần bề mặt mà chỉ được biết đến khi miệng hang sụp đổ. Nhóm nghiên cứu đã khảo sát 11 ống hang dung nham với tổng chiều dài 1,8km.

“Hang động dài nhất được tìm thấy là hang Dơi, một hang dài ngăn cách bởi sự sụp đổ, đứt gãy tạo ra hai hang gồm hang Dơi 1 và hang Dơi 2. Hang có một vài đoạn phân nhánh và kết nối lại cũng như có nhiều lối vào. Nơi được ghi nhận là rộng nhất của hang Dơi có chiều cao 4m và chiều rộng 10m”, tài liệu của Viện Sinh học Nhiệt đới cho biết.

Các hang tại khu vực này có nhiều loài động vật cư ngụ. Trong đó dơi là loài hiện diện khá nhiều với quần thể lên đến hàng ngàn con trong một số hang. Ngoài ra còn có nhiều loài động vật khác thuộc nhóm nhện, rết, bọ cạp, dế hang…

Hiện nay, chính quyền địa phương đang tuyên truyền để người dân bảo vệ quần thể hang dung nham trên. Một số khu vực, Hội bảo vệ thiên nhiên đã cắm bảng đề nghị người dân không vào hang săn bắt dơi nhằm bảo vệ tính đặc trưng, tính đa dạng sinh học đối với các loài sinh vật sống trong hang.

Lãnh đạo Trạm giống nông nghiệp La Ngà cho biết, do rừng giá tỵ được bảo vệ nghiêm ngặt nên những năm qua ít người dân xâm nhập rừng cũng như tự ý vào hang để thám hiểm. Đơn vị quản lý rừng và chính quyền địa phương tuyên truyền để người dân cùng chung tay bảo vệ hệ thống hang động cũng như bảo vệ rừng, không vào hang săn bắt động vật, đặc biệt là loài dơi.

Một số đoàn chuyên gia về hang động đã đến khảo sát và đề xuất phối hợp cùng địa phương xây dựng, tổ chức thành điểm du lịch khám phá hang động. Tuy nhiên, đến nay, địa phương và các đơn vị chưa thống nhất quy hoạch cũng như khai thác, bảo tồn hệ thống hang động núi lửa độc đáo này.