Từ ngày quần thể danh thắng Tràng An được công nhận là di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới, lượng khách du lịch về Ninh Bình liên tục tăng cao, doanh thu từ du lịch của tỉnh có bước phát triển nhảy vọt. Năm 2015, số lượt khách đến tham quan các điểm du lịch đạt 6 triệu lượt (gấp 2 lần so với năm 2010), doanh thu từ du lịch đạt 1.200 tỷ đồng. Năm 2016, số lượt khách đạt khoảng 6,5 triệu lượt, doanh thu đạt 1.725 tỷ đồng.Thiên nhiên đã ban tặng cho quê hương Cố đô Hoa Lư một thắng cảnh tuyệt vời, non xanh, nước biếc. Ông cha ta đã để lại cho cháu con ngày nay những giá trị lịch sử văn hóa đặc sắc riêng có của Ninh Bình. Trách nhiệm của mỗi người hôm nay không chỉ là bảo tồn, gìn giữ các giá trị đó để trao truyền cho các thế hệ nối tiếp mà còn phải phát huy tiềm năng, thế mạnh của di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới quần thể danh thắng Tràng An để phát triển du lịch, đem lại hiệu quả kinh tế- xã hội cho địa phương.
Thực hiện chủ trương đó, ngày 17-8-2016, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số: 02- NQ/TU về bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới quần thể danh thắng Tràng An trong phát triển du lịch, giai đoạn 2016-2020. UBND tỉnh cũng đã xây dựng Kế hoạch số: 19/KH-UBND ngày 09-3-2017 để triển khai Nghị quyết của Tỉnh ủy. Trong các văn bản trên đã chỉ rõ là các giá trị nổi bật toàn cầu của di sản phải được tôn trọng, giữ gìn, bảo tồn và phát huy với các tiêu chuẩn cao.
Việc bảo vệ và phát huy hiệu quả, bền vững các giá trị di sản là trách nhiệm của các cấp, các ngành, đơn vị, doanh nghiệp và của nhân dân trong tỉnh. Yêu cầu đặt ra là giữ vững danh hiệu di sản thế giới, bảo tồn và phát huy giá trị di sản phải nhằm mục đích thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống văn hóa, tinh thần cho nhân dân, đặc biệt là người dân trong vùng di sản.
Do vậy, cần phải tổ chức khai thác hợp lý và bền vững các giá trị của di sản để phục vụ phát triển du lịch, góp phần xây dựng Ninh Bình trở thành trung tâm du lịch của khu vực duyên hải Bắc Bộ và của cả nước, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế- xã hội của cả tỉnh.
Để đạt được mục đích vừa bảo tồn, vừa khai thác các giá trị của di sản phục vụ phát triển du lịch thì cần phải triển khai thực hiện nhiều nhiệm vụ. Trước hết là phải tăng cường công tác quản lý Nhà nước trong việc bảo tồn và khai thác phát triển du lịch vùng di sản.
Cấp ủy, chính quyền các cấp cần tổ chức rà soát, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, quy chế quản lý Nhà nước về bảo tồn di sản và phát triển du lịch. Xây dựng kế hoạch phối hợp thực hiện kiểm tra, giám sát và xử lý các hành vi xâm hại tới di sản và tài nguyên du lịch. Tổ chức đánh giá tác động môi trường trong khu di sản, kịp thời nhận diện, phát hiện, ngăn ngừa các tác động tiêu cực đến cảnh quan tự nhiên và môi trường văn hóa trong khu di sản.
Tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho những người làm công tác quản lý, bảo tồn và những người làm du lịch, đặc biệt là các hành vi ứng xử văn hóa, văn minh của những người làm du lịch và những người sống trong vùng di sản. Tăng cường các hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch về quần thể danh thắng Tràng An trên các phương tiện thông tin đại chúng, sách, báo, phim, ảnh cả trong nước và quốc tế để mời gọi khách du lịch về với di sản. Tiếp tục huy động và tìm kiếm các nguồn tài trợ cả trong nước và quốc tế để thực hiện các dự án tu bổ, tôn tạo, bảo tồn các di tích lịch sử, văn hóa và cảnh quan môi trường để tạo điều kiện cho du lịch phát triển trong khu di sản.
Xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi, thu hút các nhà đầu tư xây dựng cơ sở dịch vụ du lịch theo mô hình sinh thái, đơn giản, phù hợp với cảnh quan. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng, hoàn thành một số công trình, dự án của khu di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư, chuẩn bị kỷ niệm 1050 năm Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế vào năm 2018.
Nghiên cứu đưa vào khai thác một số tuyến, điểm du lịch mới trong khu di sản. Làm tốt công tác bảo tồn, quản lý di sản gắn với phát triển du lịch, đồng thời xây dựng chiến lược quảng bá, hợp tác, kết nối giữa các tuor, tuyến du lịch của di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới quần thể danh thắng Tràng An ở tỉnh Ninh Bình với các khu di sản văn hóa thế giới cả trong nước và quốc tế.
Nguyễn Đông