Ông Phạm Văn Trung, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết: Cà chua là một trong những cây rau quả cho hiệu quả kinh tế khá cao ở một số địa phương trên địa bàn tỉnh ta. Tuy nhiên, phần lớn diện tích trồng cà chua tập trung vào vụ đông, năng suất cao nhưng giá rẻ, tiêu thụ chậm. Trong vụ xuân hè và vụ hè thu do thời tiết không thích hợp cho cà chua sinh trưởng, cây bị chết nhiều vì ngập úng hoặc các bệnh như: héo xanh vi khuẩn, tuyến trùng, chết héo do nấm. Đặc biệt, nhiệt độ cao làm giảm tỷ lệ đậu quả nên năng suất thấp.
Trong sản xuất cà chua trái vụ nhiều nơi cũng đã sử dụng một số giống cà chua chịu nhiệt, tuy nhiên mức độ nhiễm sâu bệnh thường nặng, tỷ lệ cây chết rất cao. Chính vì thế, chúng tôi quyết định sử dụng thử nghiệm phương pháp ghép giống cà chua Savior trên gốc cây cà tím. Việc sử dụng bộ rễ của cây cà tím sẽ giúp cây cà chua ghép tăng khả năng thích ứng với điều kiện môi trường, hạn chế được một số loại sâu bệnh hại nên có thể đưa cây cà chua trồng trong điều kiện trái vụ (Vụ Hè thu, Xuân hè) cho năng suất đảm bảo. Đặc biệt giá thành của sản phẩm cà chua trái vụ cao hơn chính vụ nên góp phần tăng hiệu quả kinh tế cho bà con nông dân.
Vụ Hè thu 2014, Trung tâm khuyến nông tỉnh đã triển khai các mô hình trồng thí điểm giống cà chua ghép trên gốc cà tím tại 2 xã Khánh Thành (Yên Khánh) và Yên Từ (Yên Mô) với quy mô 1,5 ha. Qua theo dõi của Trung tâm cho thấy: Giống cà chua Savior ghép trên gốc cà tím có tỷ lệ sâu bệnh hại thấp hơn giống cà chua ấn Độ chịu nhiệt. Đặc biệt, tỷ lệ bệnh héo xanh ở giống ghép thấp (0,7%) nên có tỷ lệ cây sống cao, đây là điều kiện để đảm bảo năng suất. Mặt khác, tỷ lệ sống của cây giống rất cao (97%).
Trong điều kiện trồng trái vụ, năng suất của cà chua Savior ghép trên gốc cà tím đạt 1.940 kg/sào, cho lợi nhuận hơn 6,9 triệu đồng/sào (tương ứng 192,7 triệu đồng/ha) cao hơn trồng giống cà chua ấn Độ chịu nhiệt khoảng 4 triệu đồng/sào. Từ những kết quả đạt được, mô hình trồng cà chua ghép trên gốc cây cà tím đã được triển khai nhân rộng ra nhiều xã. Một số xã viên của HTX Hợp Tiến, xã Khánh Nhạc (Yên Khánh) đã mạnh dạn trồng thử giống cà chua nhót ghép trên gốc cây cà tím với diện tích khoảng 3ha. Ông Hoàng Anh Tuấn, Chủ nhiệm HTX Hợp Tiến (Khánh Nhạc) cho biết: Để nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp, trong những năm gần đây, HTX chú trọng phát triển thêm các mô hình trồng cây màu.
Đến nay, giống cà chua nhót ghép trên gốc cây cà tím là sự lựa chọn tốt để trồng trái vụ. Trong quá trình sinh trưởng, tuy trái vụ nhưng cây cà chua ghép phát triển tốt, ít sâu bệnh. Đến nay đã thu hoạch được hơn 20 tấn và được Công ty cổ phần Thực phẩm á Châu thu mua hết, sau khi trừ các chi phí đầu tư, thu lãi khoảng 40 - 50 triệu đồng.
Mô hình trồng cà chua ghép trên gốc cây cà tím trong điều kiện trái vụ đã cho thấy những tín hiệu khả quan về năng suất, lợi nhuận. Đây sẽ là một trong những giải pháp hiệu quả nhằm sử dụng đất canh tác hiệu quả, nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp cho người dân, góp phần quan trọng trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở tỉnh ta.
Thái Học