Đồng chí Phạm Ngọc Tứ, Phó Chủ tịch UBND xã cho chúng tôi biết: Thôn Ngô Hạ có bề dày truyền thống, là làng văn hóa đầu tiên của xã Ninh Hòa, hơn chục năm nay không có trường hợp sinh con thứ ba. Mới đây, thôn Ngô Hạ vinh dự được Bộ Tư pháp tặng bằng khen về những thành tích xuất sắc trong công tác hòa giải giai đoạn 1998-2008.
Thôn Ngô Hạ với hơn 60 hộ, 215 khẩu, diện tích đất canh tác khoảng 50 ha, đời sống nhân dân chủ yếu làm nông nghiệp. Dân cư sống rải rác không tập trung, một bộ phận lớn sống bám trục đường 12C xen kẽ với người dân các thôn khác nên việc quản lý nhân, hộ khẩu khá phức tạp. Thêm vào đó, vì là thôn thuần nông nên phần lớn thanh niên phải đi các nơi khác làm ăn, lập nghiệp, do đó một bộ phận thanh niên đã mắc các thói hư tật xấu khiến cho thôn xóm có lúc không được bình yên.
Cũng như bao làng quê khác, trong cuộc sống có bao chuyện vui buồn ở khu dân cư, những xích mích nhỏ cần hóa giải kịp thời. Từ khi có Pháp lệnh hòa giải ở cơ sở, tổ hòa giải thôn Ngô Hạ được thành lập và thường xuyên nắm bắt, tìm hiểu diễn biến phát sinh hàng ngày trong đời sống dân cư, để hòa giải kịp thời. 7 thành viên trong tổ là trưởng các đoàn thể quần chúng như: Ban công tác mặt trận, Hội nông dân, Hội phụ nữ… và các cụ có uy tín trong thôn xóm.
Tổ hòa giải làm việc theo phương châm hướng dẫn, thuyết phục, giúp đỡ các bên đạt được thỏa thuận, tự nguyện giải quyết với nhau những tranh chấp nhỏ. Khi phát hiện có mâu thuẫn, mất đoàn kết trong nội bộ nhân dân thuộc hội viên của tổ chức đoàn thể nào thì hòa giải viên ở tổ đó tìm hiểu nguyên nhân, đưa ra hướng giải quyết, thuyết phục có sự tham gia của tổ trưởng tổ hòa giải. Chỉ những vụ việc phức tạp, khó thì mới cần đến tập thể tổ hòa giải.
Nói về nỗi niềm của hòa giải viên, đồng chí Nguyễn Thị Tần, Tổ trưởng tổ hòa giải thôn tâm sự: Mặc dù gặp nhiều khó khăn, các thành viên hoạt động hoàn toàn tự nguyện, không có thù lao nhưng tổ hòa giải thôn Ngô Hạ luôn được củng cố và duy trì hoạt động, không bao giờ bỏ qua một sự, vụ việc xích mích dù là nhỏ. Mỗi khi hòa giải thành một sự việc, mỗi thành viên trong tổ rất vui mừng và cảm thấy công việc của mình thật sự có ý nghĩa.
Trong 10 năm hoạt động, tổ hòa giải thôn đã hòa giải thành công 105 vụ việc lớn nhỏ về đất đai, hôn nhân gia đình, chủ yếu là các xích mích nhỏ hàng ngày trong thôn. Điển hình như vụ tranh chấp lối đi giữa gia đình ông Tậu và ông Thành là anh em họ hàng khiến cho hai gia đình mất đoàn kết kéo dài nhiều năm. Trước tình hình đó, tổ hòa giải cử các tổ viên gặp gỡ riêng từng gia đình, phân tích, động viên để đôi bên tự nhận thức được việc làm của mình. Sau đó tổ họp bàn, mời cả hai bên đến hòa giải. Sau một thời gian kiên trì thuyết phục, gia đình ông Thành đã tự tháo dỡ công trình phụ của mình, để lại lối đi cho gia đình ông Tậu. Từ đó đến nay tình cảm giữa hai gia đình được hàn gắn trở nên vui vẻ, đoàn kết.
Dưới sự chỉ đạo sâu sát của cấp ủy, chính quyền địa phương, hoạt động của tổ hòa giải thôn Ngô Hạ đã góp phần giữ vững đoàn kết nội bộ nhân dân, hạn chế vi phạm pháp luật, đảm bảo trật tự an toàn xã hội ở khu dân cư. Mọi sự việc phát sinh đều được giải quyết triệt để nên 10 năm qua, thôn không có tình trạng đơn thư khiếu kiện vượt cấp. Thông qua hoạt động hòa giải đã chuyển tải những đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước tới người dân, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật.
Bài và ảnh: Thùy Phương