Giải pháp kỹ thuật mang nhiều lợi ích cho ngành điện

Trước đây, để khảo sát phụ tải đang sử dụng trên pha nào của lộ đường dây hạ thế hiện nay đang sử dụng phổ biến hai giải pháp. Đối với giải pháp 1, tại mỗi cột điện có công tơ khách hàng, công nhân trèo lên cột điện lần tìm xem nguồn công tơ đấu vào dây pha nào. Từ đó thống kê khách hàng đang sử dụng điện thuộc pha nào. Cách làm này có ưu điểm là làm thủ công phương pháp đơn giản, song việc công nhân đến mỗi cột trèo lên xác định pha của phụ tải rất mất thời gian, độ chính xác không cao. 

Chưa kể là khi phụ tải đang ở địa bàn có biến động lớn về thời tiết chuyển mùa: nắng nóng, mưa rét,… thì giải pháp này chưa đáp ứng kịp thời cho công việc. Giải pháp 2, để xác định các pha của nguồn 3 pha hạ thế theo máy biến áp, từ đó xác định được các pha từng lộ trên mỗi sợi dây hạ thế. Trước đó, phải cắt Aptomat nguồn điện của lộ đường dây cần xác định, tiến hành các bước kỹ thuật: dùng bút thử điện, đo từng hộp công tơ, đo lần lượt đến hết lộ đường dây…để tìm. Giải pháp này thực hiện đơn giản, không phải trèo lên ngọn cột lần tìm đầu dây, độ chính xác cao; song cũng có nhược điểm là phải cắt điện và đóng điện 2 lần mới thực hiện được, phải khảo sát 2 lần cho một trạm biến áp, lộ đường dây, nên hiệu suất công việc chưa cao, chưa kể tính khả thi thấp, do không thực hiện thường xuyên, liên tục được.

Để khắc phục những hạn chế trên của các giải pháp truyền thống, nhóm tác giả đề xuất xây dựng giải pháp "Nghiên cứu, chế tạo thiết bị xác định pha khách hàng sử dụng điện, phục vụ công tác cân pha để tăng năng suất lao động, giảm tổn thất điện năng và nâng cao chất lượng cung cấp điện". Giải pháp đưa ra là sử dụng bộ thiết bị xác định pha của phụ tải, bao gồm: thiết bị lắp đặt ở đầu nguồn (máy mẹ) có 4 đầu vào nối với 3 dây pha và 1 dây trung tính; thiết bị đi đo ở phụ tải (máy con) có 2 que đo. Hai thiết bị này (máy mẹ và máy con) liên lạc với nhau thông qua sóng vô tuyến RF. Khi máy mẹ được đấu nối vào 3 pha hạ thế và trung tính ở trạm biến áp (tại aptomat tủ hạ thế) làm nhiệm vụ phát, nhận tín hiệu với máy con. Máy con được đấu nối với phụ tải sử dụng điện (tại aptomat về nhà khách hàng), máy con sẽ nhận tín hiệu máy mẹ và phân tích xem đang được đấu nối vào pha nào (các pha được quy định từ đầu nguồn đầu vào máy mẹ). Sau khi khảo sát xong, căn cứ mức độ mang tải của từng pha, đặc thù lưới điện hạ thế của trạm biến áp, mức độ sử dụng điện của từng khách hàng và đặc trưng phụ tải của từng khách hàng để thực hiện cân đảo pha cho đến khi trạm biến áp cân pha trên từng lộ hạ thế và lộ tổng. Được biết, với không gian thoáng, không vật cản thì khoảng cách kết nối của 2 thiết bị đạt trên 1 km, còn với môi trường có nhiều vật cản thì khoảng cách kết nối của 2 thiết bị khoảng 500m.

Giải pháp sáng kiến kỹ thuật này đã mang về nhiều lợi ích cho ngành điện. Về kỹ thuật, giải pháp giúp công tác cân pha phụ tải được thực hiện đơn giản hơn, thuận tiện hơn, góp phần giảm tổn thất kỹ thuật trên đường dây, nâng cao chất lượng điện áp, giảm nguy cơ hỏng hóc thiết bị của khách hàng do sụt áp ở pha bị quá tải, giảm suất sự cố do quá tải lệch pha gây ra, tối ưu hóa sử dụng công suất của máy biến áp phân phối. Giải pháp đưa ra tăng năng suất lao động vì giúp cho công nhân ngành điện giảm được việc đi lại do khảo sát thủ công, giảm số lần phải trèo lên ngọn cột điện để xác định vị trí pha, giảm áp lực công việc cho công nhân. Giải pháp áp dụng vào thực tiễn đã đem lại hiệu quả kinh tế cho ngành điện Ninh Bình. 

Qua quá trình triển khai thực tế tại Công ty TNHH MTV Điện lực Ninh Bình thống kê cho thấy: So với giải pháp truyền thống với khối lượng 250 khách hàng, 85 hộp công tơ 1 pha và 3 pha, 30 cột điện thì 1 nhóm 2 người khảo sát với thời gian là 10 giờ. Khi thực hiện áp dụng thiết bị của giải pháp mới, thời gian khảo sát chỉ còn là 2 giờ. Như vậy về thời gian hiệu quả là 8h cho một nhóm 2 công nhân tương đương với 2 công. Hiện ở địa bàn tỉnh Ninh Bình, Công ty đang quản lý là 335 nghìn khách hàng, nếu khảo sát hết thì hiệu quả về nhân công sẽ giảm được 2.680 công, mang về nguồn lợi khoảng 1.340 triệu đồng do giảm được nhân công. Cùng với đó, giải pháp kỹ thuật này còn làm lợi khi giảm tổn thất điện năng trên đường dây do lệch pha. Nhờ đó, các trạm biến áp sau khi cân đảo pha đã giảm tổn thất điện năng từ 0,1% đến 1%. Hiện nay mức tiêu thụ mỗi tháng trên địa bàn toàn tỉnh là 70 triệu kWh và giá điện 1.500 đồng/kWh và mức tính bình quân tổn thất giảm 0,2%, thì mỗi năm giải pháp đã làm lợi cho ngành điện khoảng 2,5 tỷ đồng.

Giải pháp này hiện đang triển khai áp dụng hiệu quả tại Công ty TNHH MTV Điện lực Ninh Bình và được công nhân trong ngành hưởng ứng, vì vừa giảm nhân công, vừa giảm áp lực khi đi xác định pha phụ tải hạ thế. Hơn thế nữa, giải pháp áp dụng vào thực tiễn ngày càng nâng cao chất lượng dịch vụ của Công ty, đồng thời giúp khách hàng sử dụng nguồn điện có chất lượng đảm bảo, góp phần nâng cao hình ảnh của Công ty nói riêng và ngành điện nói chung.

Bài, ảnh: Minh Đường