Có mặt tại Hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi huyện Gia Viễn năm học 2017-2018 từ khá sớm, cô giáo trẻ Trần Thị Thu Hiền, Trường THCS Gia Lạc không giấu nổi sự hồi hộp. Cô Hiền dạy môn văn học, có 4 năm gắn bó với nhiệm vụ của một giáo viên chủ nhiệm. Sự nhiệt huyết trong công việc đã giúp cô Hiền trở thành đại diện cho nhà trường tham gia Hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi được Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Gia Viễn tổ chức lần đầu tiên. Cô Hiền tâm sự: Khác với giáo viên bộ môn là nỗ lực truyền thụ kiến thức, tăng hứng thú của học sinh đối với môn học thì nhiệm vụ của một giáo viên chủ nhiệm lại khó khăn hơn hẳn. Bởi lẽ bên cạnh việc truyền dạy kiến thức thì cô giáo chủ nhiệm sẽ là người gần gũi, giúp đỡ và rèn giũa các em hoàn thiện về mặt nhân cách, đạo đức. Mỗi học sinh là một tính cách, một hoàn cảnh, vì vậy, để làm tốt nhiệm vụ của một giáo viên chủ nhiệm lớp thì điều quan trọng nhất là phải gần gũi, lắng nghe và thấu hiểu suy nghĩ của các em. Đến với hội thi, chúng tôi không đặt nặng về danh hiệu mà quan trọng hơn cả là được giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm với những đồng nghiệp làm công tác chủ nhiệm.
Cô Hiền là một trong 21 giáo viên chủ nhiệm xuất sắc của các trường THCS trong toàn huyện đến với Hội thi này. Trước đó, để có mặt tại Hội thi cấp huyện, các thí sinh trải qua các vòng thi: Thi hồ sơ, thi hiểu biết, thi thuyết trình giáo án. Theo đánh giá của lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Gia Viễn thì ở phần thi hồ sơ chủ nhiệm, nhiều hồ sơ đã thể hiện rõ kế hoạch, mục tiêu và giải pháp cụ thể, phù hợp với từng đối tượng học sinh. Với lòng yêu nghề, các thí sinh đã đề cập đến nhiều phương thức giáo dục đạo đức, rèn luyện đội ngũ tự quản, đưa ra phương pháp chủ nhiệm khoa học, phù hợp với tâm lý lứa tuổi, sát thực tế tại các đơn vị trường học. Đối với phần thi hiểu biết, đề thi ra theo hướng mở, tập trung vào việc vận dụng linh hoạt, sáng tạo và gắn sát với nhiệm vụ thực tiễn của các đơn vị cơ sở, thực hiện nhiệm vụ chủ nhiệm của giáo viên. Nhờ đó, giáo viên có thể đánh giá chính xác hơn khả năng nắm bắt tư duy và vận dụng các quy định, chủ trương, tinh thần chỉ đạo của ngành Giáo dục và Đào tạo về công tác chủ nhiệm.
Phần thi xử lý tình huống sư phạm được chờ đợi nhất và được xem là phần thi then chốt để đánh giá khả năng ứng biến của người giáo viên. Nhìn chung, các thí sinh đã ứng xử khá tốt trước các tình huống sư phạm, đúng phương pháp, nghiệp vụ giáo viên. Nhiều giáo viên đã giải quyết triệt để, hợp tình, hợp lý với đối tượng, sát thực tiễn. Một số giáo viên đã liên hệ thực tế bằng cách nêu gương người thật, việc thật tại trường thông qua việc trực tiếp uốn nắn, tạo cơ hội cho học sinh sửa khuyết điểm.
Cô giáo Nguyễn Thị Nga là thí sinh được Ban giám khảo đánh giá cao khi đưa ra phương án xử lý tình huống sư phạm một cách bài bản, hợp lý. Theo đó, tình huống cô giáo Nga gặp đó là cô nhận được một thông báo của công an trên địa bàn về trường hợp một học sinh trong lớp đã tham gia vào một vụ trộm cắp tại địa phương. Đón nhận tình huống này, cô giáo Nga chia sẻ, tôi sẽ tiến hành tìm hiểu về vấn đề này thông qua các em học sinh trong lớp và đặc biệt là có cuộc nói chuyện cởi mở, thẳng thắn với cậu học trò. Tôi sẽ giúp em hiểu rằng, ở lứa tuổi các em, trong một giây phút nào đó mà phạm phải sai lầm song điều quan trọng nhất là các em phải nhận thấy được lỗi của mình và có tinh thần để sửa lỗi và khắc phục hiệu quả. Bằng sự chân thành, gần gũi và nắm bắt tốt tâm lý học sinh, tôi tin rằng em học sinh sẽ chia sẻ với tôi về sự việc đáng tiếc này. Nếu em học sinh đó khẳng định rằng mình không ăn cắp, thì tôi rất vui mừng và cho em thấy rằng tôi hoàn toàn tin tưởng ở em. Sau đó, tôi sẽ dẫn em học sinh của mình đến gặp công an để làm rõ những nghi vấn và để em học sinh có thể cung cấp cho lực lượng công an những thông tin mà em biết về vụ trộm cắp. Với phần trả lời này, cô giáo Nga đã xuất sắc được Ban giám khảo lựa chọn để trao giải nhất và đại diện cho ngành Giáo dục huyện Gia Viễn tham gia vào Hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp tỉnh.
Bà Lương Thị Hồng Thúy, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Gia Viễn cho biết: Giáo viên chủ nhiệm có vai trò đặc biệt quan trọng, có thể coi là người gần gũi, quan tâm các em như người mẹ, người cha thứ hai ở trường. ở độ tuổi THCS, các em học sinh có diễn biến tâm lý khá phức tạp. Qua những buổi học trên lớp, các thầy, cô giáo chủ nhiệm phải đối diện với rất nhiều tình huống đòi hỏi bản lĩnh, kỹ năng xử lý tình huống kịp thời của người giáo viên. Hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi được tổ chức lần đầu tiên đối với cấp THCS nhằm tạo điều kiện cho giáo viên được thể hiện năng lực sư phạm của mình, được trao đổi chuyên môn nghiệp vụ; học tập, trao đổi kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp và thể hiện vai trò của người giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục đạo đức, nhân cách cho các em học sinh. Đó là những tiền đề quan trọng trong việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông. Qua Hội thi, các giáo viên được rèn luyện, học hỏi, trau dồi về kiến thức chuyên môn, kỹ năng xử lý tình huống sư phạm nhằm tăng cường kiến thức cho bản thân và phục vụ tốt cho công tác chủ nhiệm, đóng góp vào thành tích chung của nền giáo dục huyện nhà. Đồng thời, kết quả của Hội thi là một trong những căn cứ để đánh giá thực trạng năng lực, nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ, từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực làm công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Nguyễn Hùng