Ghi nhận từ Giải vật "Mùa xuân thượng võ" năm 2025
Đã thành thông lệ, vào đầu xuân, một trong những giải thể thao được tổ chức sớm nhất là Giải vật "Mùa xuân thượng võ" năm 2025. Lấy nền tảng từ giải vật đầu xuân của các lò vật nổi tiếng, như: Liễu Đôi (Liêm Túc, Thanh Liêm), Phúc Châu (Hợp Lý, Lý Nhân), Vũ Bản (Bình Lục)…
Giải vật Mùa xuân thượng võ vừa mang đậm giá trị truyền thống, vừa được kết hợp với những môn vật võ mới phù hợp với xu hướng và tạo thêm phần phong phú cho giải. Năm nay là năm thứ 28 giải được tổ chức, với mục đích phát huy truyền thống thượng võ và trong khung thời gian của đại hội thể dục thể thao (TDTT) các cấp tỉnh Hà Nam năm 2025 – 2026, vì vậy Giải vật Mùa xuân thượng võ 2025 được coi là giải thi đấu đầu tiên của các môn, nội dung nằm trong chương trình Đại hội TDTT cấp tỉnh lần thứ VII năm 2026. Giải thi đấu 2 nội dung Vật và Jujitsu với sự tham gia của gần 200 vận động viên (VĐV) đến từ 6 huyện, thị xã, thành phố và Liên đoàn Võ thuật tỉnh.
Ngoài các nội dung vật tự do nam, vật tự do nữ và vật dân tộc nam, năm nay lần thứ ba, Ban Tổ chức giải tiếp tục đưa môn Jujitsu vào thi đấu với 4 nội dung sở trường của VĐV Hà Nam là Jujitsu Newza No Gi nam, nữ và Jujitsu Newza Gi nam, nữ. Đưa các nội dung Jujitsu vào thi đấu cũng là để các địa phương chủ động chuẩn bị lực lượng phát triển phong trào và hướng tới là môn thi chính thức trong các kỳ đại hội TDTT trong tương lai. Đây cũng là cách thức tuyển chọn, bổ sung lực lượng VĐV thành tích cao của môn Jujitsu cho Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu (HLTĐ) TDTT tỉnh. Để đánh giá phong trào và giữ gìn truyền thống, năm nay Ban Tổ chức chỉ trao cờ và giải thưởng nhất, nhì, ba toàn đoàn cho những đơn vị nào tham gia đủ hai môn thi đấu và có nội dung vật dân tộc nam.
Do có phong trào, nhân tố làm thể thao và lực lượng VĐV đông đảo nên trong 12 trận đối kháng của 12 hạng cân chung kết nội dung No Gi nam, nữ và Gi nam, nữ, huyện Thanh Liêm đã giành được 4 huy chương Vàng (HCV). Ngoài Thanh Liêm, Duy Tiên và Phủ Lý là hai đơn vị có nhiều câu lạc bộ (CLB) võ thuật phát triển nên chuyển sang No Gi và Gi nam, nữ khá thuận lợi vì kỹ thuật tương đồng nên không bất ngờ khi Duy Tiên giành 3 HCV và thành phố Phủ Lý giành 2 HCV. Có thêm các nội dung của Jujitsu, thành phố Phủ Lý đã xóa được “vùng trũng” khi tham gia Giải vật "Mùa xuân thượng võ" hằng năm. Điều đặc biệt năm nay là thi đấu nội dung đại hội, nên để các CLB, võ đường lớn có thể tham gia và cổ động phong trào, Liên đoàn Võ thuật tỉnh thành lập đoàn, lấy VĐV từ các CLB, võ đường có tiếng của tỉnh tham gia. Tuy số lượng VĐV tham gia không đông, nhưng đơn vị Liên đoàn Võ thuật tỉnh cũng giành được 1 HCV, bằng với Kim Bảng.
Cũng nhằm mục đích để các địa phương chủ động hơn nữa trong việc phát triển phong trào và tuyển chọn VĐV tham gia thi đấu, đánh giá thực lực của các đơn vị, các VĐV năng khiếu của Trung tâm HLTĐ TDTT tỉnh không được về thi đấu các nội dung của môn Vật cho huyện nhà như những năm trước. Kết quả đã khẳng định đơn vị làm thực lực, có tính kế thừa đã đạt thành tích cao và đơn vị làm chưa bài bản, không có tính bền vững, thiếu hụt VĐV kết quả còn hạn chế. Điều đó thể hiện rõ ở nội dung vật tự do nam, nữ. Nội dung này chỉ có 10 trận thi đấu chung kết, trong đó Thanh Liêm thắng áp đảo với 5 HCV. Với hai nội dung này, năm nay Phủ Lý vượt lên các đơn vị Kim Bảng và Bình Lục, giành được 2 HCV. Kim Bảng vẫn được biết đến là đơn vị có lợi thế về vật tự do nữ vì đây là đơn vị có sự hỗ trợ của các HLV Bộ môn Vật Trung tâm HLTĐ TDTT tỉnh, sự đồng hành của một số trường học có phong trào TDTT nổi trội, nhưng năm nay Kim Bảng chỉ giành 1 HCV, bằng với Bình Lục.
Vật dân tộc nam thi đấu 4 hạng cân, đơn vị nào muốn tranh vị trí xếp hạng và giành giải toàn đoàn phải có VĐV đăng ký thi đấu một trong 4 hạng cân của nội dung này. Với số lượng VĐV đông đảo, trên 40 VĐV nên Thanh Liêm có đủ VĐV ở cả 4 hạng cân của nội dung vật dân tộc. Cùng với lực lượng hùng hậu, Thanh Liêm còn có lợi thế hơn khi Sới vật Liễu Đôi được đầu tư xây dựng bài bản, có Hội vật Liễu Đôi được công nhận Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, hội vật truyền thống của xã thường xuyên được tổ chức và liên tục nhiều năm liền đăng cai Giải vật "Mùa xuân thượng võ" nên vật dân tộc Thanh Liêm chưa có đối thủ soán ngôi. Với nội dung này, Thanh Liêm năm nay tiếp tục giành 4 HCV cho 4 hạng cân từ 50 kg đến trên 65 kg. Tham gia nội dung vật dân tộc còn có các đơn vị: Bình Lục, Phủ Lý, Lý Nhân và Liên đoàn Võ thuật tỉnh. Bình Lục vốn nổi tiếng với lò vật Vũ Bản, những năm trước sau một thời gian không còn sự bảo trợ từ huyện, phong trào có phần trầm lắng, nhưng năm nay trở lại, Bình Lục cho thấy sự bền bỉ của phong trào vật truyền thống cũng như phong trào võ thuật nói chung từ cơ sở. Lý Nhân với lò vật Phúc Châu cùng giành được 2 huy chương nhưng không có HCV. Lý Nhân mạnh về võ thuật nhưng phong trào có phần suy giảm, không giành được HCV. Duy Tiên có một số CLB võ thuật mạnh, nhưng do mai một truyền thống, không có VĐV thi nội dung vật dân tộc nên tuy giành được 3 HCV vẫn không thể cạnh tranh với các đơn vị khác, tiêu biểu là Bình Lục có 2 HCV. Kết quả, huyện Thanh Liêm giành tổng số 13 HCV, giành Cờ và giải Nhất toàn đoàn; thành phố Phủ Lý được 4 HCV, giành Cờ và giải Nhì toàn đoàn; huyện Bình Lục được 2 HCV, giành Cờ và giải Ba toàn đoàn.
Vì là giải thi đấu đại hội nên giải năm nay không có nội dung thi đấu vật anh tài – nội dung dành cho những VĐV có đẳng cấp cao và vật lão đô. Không thi đấu, nhưng các VĐV vẫn tham gia biểu diễn tại giải nên khán giả vẫn được thưởng thức những nét tinh hoa của vật truyền thống. Tham gia vào phần biểu diễn còn có nhiều võ sinh nhỏ tuổi của các CLB võ thuật trong toàn tỉnh đã làm cho giải đấu sôi động và mang đặc thù riêng.
Nhận xét về giải năm nay, ông Nhữ Mạnh Tùng, Phó Giám đốc Trung tâm HLTĐ TDTT tỉnh cho biết: Khi không còn cơ chế cho VĐV năng khiếu về thi đấu cho cơ sở, chất lượng phong trào của các đơn vị được bộc lộ rõ hơn. Thanh Liêm có lợi thế nhiều VĐV nhưng chỉ nghiêng về vật dân tộc là chủ yếu. Kim Bảng có lợi thế về vật tự do nữ, cũng có trò thi đấu vật trong hội làng Phương Lâm (xã Đồng Hóa) rất nổi tiếng nhưng lại không kết hợp được hai nội dung này trong tham gia thi đấu Giải vật "Mùa xuân thượng võ" của tỉnh. Duy Tiên và thành phố Phủ Lý vật không phải là thế mạnh nên trước đây có phần không chú trọng, nhưng năm nay trở lại với sự chuẩn bị lực lượng chu đáo và thi đấu có tính toán, Phủ Lý đã giành thứ hạng cao, đoạt giải Ba toàn đoàn. Điều đáng mừng của giải là có nhiều VĐV trẻ tham gia, tuy kỹ thuật thi đấu phải học hỏi thêm nhưng đây chính là lớp kế cận cho phong trào vật võ của các đơn vị, là lực lượng tạo nên thành công của Giải vật "Mùa xuân thượng võ" hằng năm nói riêng và các giải vật võ khác của tỉnh, của Liên đoàn nói chung.
