Dân tộc thiểu số liên khu Việt Bắc với công tác hậu cần Chiến dịch Điện Biên Phủ
Trong hồi ký "Điện Biên Phủ - Điểm hẹn lịch sử", Đại tướng Võ Nguyên Giáp hồi tưởng lại: "Đường ra mặt trận hết núi lại đèo, suối rồi lại suối. Qua những khu rừng âm u rậm rạp, những sườn núi chênh vênh, lại đến những đồi tranh trơ trụi. Các suối phần lớn chưa có cầu". Ban Tham mưu Chiến dịch dành nhiều thời gian làm việc với cơ quan cung cấp xác định những yêu cầu mới về lương thực, đạn dược.Nhu cầu bảo đảm vật chất dự kiến ban đầu là 434 tấn đạn, 7.730 tấn gạo, 140 tấn muối, 465 tấn thực phẩm khô, lúc này đã tăng gấp ba! Riêng về gạo cần tới trên 20.000 tấn". Nhưng khó khăn không thể làm nản lòng những người mang trong mình lòng yêu nước nồng nàn và quyết tâm đánh giặc còn cao hơn núi. Hồi ký của Đại tướng Võ Nguyên Giápkể tiếp: "Trên những chiếc cầu tre mảnh khảnh, hoặc những cầu gỗ ghép bằng thân cây của công trình mới bắc qua suối, những chị dân công đòn gánh cong oằn vì gạo, đạn, cười nói vui vẻ vượt qua.Những anh dân công xe thồ lầm lũi điều khiển chú "voi con" đi thoăn thoắt trên đường. Vận tải xe thồ đã trở thành binh chủng vận tải quan trọng thứ hai, đứng sau xe cơ giới. Những đoàn ngựa thồ của đồng bào Mông từ rẻo cao xuống, những chị dân công người Tày, người Nùng, người Thái, người Dao…, chấm phá thêm màu sắc cho bức tranh liên hoàn dài vô tận. Lại có cả những đàn bò nghênh ngang, những chú lợn chạy lon ton dưới sự dẫn dắt kiên nhẫn của những chiến sĩ cung cấp, cũng đi ra mặt trận".
Xe đạp thồ định mức 200 kg thì hầu hết đều đưa lên 300 kg. Ta chủ trương vận chuyển bằng phương tiện cơ giới là chính nhưng không quên khai thác những phương tiện vận chuyển nửa thô sơ và thô sơ: Xe thồ, xe ngựa, xe trâu, xe cút kít, xe quệt, bè mảng... Trong đó, riêng xe đạp thồ được huy động tới mức tối đa, số lượng lên tới 20.000 xe. Mỗi xe thồ lúc đầu chở 100 kilôgam, sau đó nâng lên 200, 300 kilôgam. Một dân công Phú Thọ - anh Ma Văn Thắng, chở được tới 352 kilôgam. Năng suất xe đạp thồ gấp hơn mười lần dân công gánh bộ; gạo ăn dọc đường cho người chuyên chở cũng giảm đi bằng ấy lần. Tính ưu việt của xe đạp thồ còn ở chỗ, có thể hoạt động trên những tuyến đường mà xe ô tô không thể đi được. Chính phương tiện vận chuyển này đã gây nên bất ngờ lớn với quân địch, làm đảo lộn những tính toàn của chúng trước đây. Khắp các địa phương,cáctỉnhvùng núi Tây Bắc,từ vùng cao đến vùng thấp, đồng bào các dân tộc: Thái, Mông, Hà Nhì, Mảng Ư... đều thi đua phục vụ Chiến dịch. Chị em phụ nữ người dân tộc xưa nay vốn không hay đi xa nhà, chỉ quay sợi dệt vải, lo nội trợ gia đình; nay, theo tiếng gọi của Đảng cũng nô nức lên đường, chẳng quản bom đạn, khó khăn đã cùng với nam giới làm đường, gánh gạo, tải thương... Nhiều gia đình mang cả ngựa thồ, thuyền,mảng của nhà mình đi chở vũ khí, lương thực phục vụ vài ba tháng. Nhiều người đã hết thời gian quy định vẫn tình nguyện phục vụ lâu thêm.Theo báo cáo của Khu ủy Tây Bắc, nhân dân các dân tộctỉnhLai Châu đã đóng góp cho Chiến dịch Điện Biên Phủ như sau: Gạo 2.666 tấn (vượt mức giao 64 tấn); thịt 226 tấn (vượt 43 tấn); rau xanh 210 tấn; huy động được 16.972 dân công, tính ra bằng 517.210 ngày công; 348 con ngựa thồ; 38 thuyền mảng; góp hơn 25.070 cây gỗ các loại để chống lầy, làm đường cho xe pháo vượt qua.Trong cả Chiến dịch, nhân dân các dân tộctỉnhĐiện Biên đã góp được 555 tấn gạo, 36 tấn thịt, 104 tấn rau, 64.070 ngày công. Những tấn gạo, thịt, rau ở ngay chiến trường này đặc biệt quý giá, vì không những có giá trị dinh dưỡng tươi ngon hơn việc chuyển từ hậu phương xa đến, mà còn giải quyết được kịp thời, tại chỗ cho bộ đội. Là hậu phương trực tiếp của Mặt trận Điện Biên Phủ, mặc dù mới được giải phóng (tháng 10 năm 1952), nhưng với quyết tâm hoàn thành vượt mức kế hoạch cung cấp lương thực, thực phẩm nuôi quân, đồng bào Thái ở Mường Lò, đồng bào Tày ở Thượng Bằng La, Đại Lịch (Văn Chấn - Yên Bái) tuy mới thu hoạch vụ mùa đầu tiên, nhưng cũng đã đóng góp 500 tấn lương thực. Ở vùng Yên Bình, Lục Yên (Yên Bái), ngày giao lương đã thực sự trở thành ngày hội. Từ các huyện vùng thấp đến vùng cao, lương thực không ngừng được chuyển về các kho của Tổng cục Cung cấp để cung cấp cho tiền phương. Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, nhân dân Yên Bái được giao nhiệm vụ xay giã 1.578 tấn thóc. Hàng nghìn cối nước đã mọc lên ở các xã: Hưng Khánh, Hồng Ca, Thượng Bằng La, Tân Thịnh, giã gạo phục vụ bộ đội ăn no đánh thắng. Trong Chiến cục Đông Xuân 1953 - 1954 và Chiến dịch Điện Biên Phủ, tỉnh Yên Bái đã cung cấp cho mặt trận 1.880 tấn gạo, 1.372 con trâu, bò, 489 con lợn và 2.700kg ngô, đỗ, lạc. Phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ, thanh niên, phụ nữ tỉnh Yên Bái hăng hái xung phong đi dân công. Lần đầu tiên, phụ nữ người Mông xuống núi, phụ nữ Thái rời khung cửi trong mùa dệt, nhập vào đoàn quân tiếp lương, tải đạn. Trong Chiến dịch này, Yên Bái huy động 31.652 lượt dân công, trung bình cứ 4 người dân thì có 1 người đi phục vụ Chiến dịch. Trong đội hình dân công đã xuất hiện nhiều tấm gương xuất sắc, tiêu biểu là: Anh Hà Văn Lô, dân tộc Tày ở Đồng Khê (Văn Chấn - Yên Bái) đã dũng cảm chở hàng an toàn vượt qua những trọng điểm ác liệt, được Bác Hồ tặng quà và Huy hiệu của Người. Tháng cuối của Chiến dịch,cả vùngTây Bắc mưa tầm tã, nhưng nhiệm vụ hậu cần vẫn hoàn thành trên mọi mũi tiến công trong mọi tình huống. Lương thực, đạn dược đầy đủ, không bị ẩm mốc. Trong chiến hào đánh lấn, lửa đạn mịt mù, chiến sĩ ta vẫn có cơm ăn, nước uống.
Có tổng cộng 34.931 dân công phục vụ trực tiếp cho Chiến dịch Điện Biên Phủ (28.619 dân công đi bộ, 6.312 dân công đi cùng với xe đạp thồ, tương ứng với 6.312 xe đạp thồ), trong đó gần một nửa là đồng bào dân tộc thiểu số các tỉnh vùng Đông Bắc và Tây Bắc. Họ đã góp phần xương máu làm nên kỳ tích bảo đảm hậu cần cho 87.000 bộ đội trực tiếp tham gia chiến đấu. Cả nước (gồm cả những người trực tiếp phục vụ ở tiền tuyến và những người ở hậu phương) đã vận chuyển hơn 20.000 tấn lương thực, đạn dược cho hỏa tuyến, dân công lên tới 261.450 người, 20.991 xe đạp thồ, 914 ngựa, 736 xe trâu kéo, 1.000 thuyền. Tổng cộng là 12 triệu ngày công. Về thực phẩm, chỉ tính từ tháng 11 năm 1953 đến tháng 5 năm 1954, riêng các tỉnh liên khu Việt Bắc đã cung cấp 454.352 tấn thịt trâu, bò; 181.644 tấn đỗ, lạc; 42.456 tấn đường… Sau này, khi cả hai bên tiến hành tổng kết chiến tranh, về phía Pháp đã kết luận: Quân Pháp thua trận ở Điện Biên Phủ cơ bản là do không đánh giá được hết sức mạnh tinh thần của Việt Minh. Quân Pháp cho rằng, họ sẽ chiếm ưu thế tuyệt đối về phương tiện, vũ khí và kinh nghiệm chiến tranh, trong đó, đặc biệt là vận chuyển bằng đường không.Thực tế, khi cả hai bên cùng chuẩn bị cho Chiến dịch, cầu hàng không của quân Pháp đã phát huy hiệu quả to lớn trong việc vận chuyển cung cấp hậu cần và lực lượng cho Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Nhưng khi bắt đầu Chiến dịch, các sân bay của quân Pháp bị Việt Minh đánh chia cắt khống chế, pháo phòng không của Việt Minh lần đầu xung trận đã ngăn cản đắc lực không cho máy bay của quân Pháp thả dù tiếp tế, nên đã gây khốn đốn cho quân Pháp. Quân Pháp cũng không thể tưởng tượng Việt Minh lại có thể huy động được sức người, sức của to lớn đến như vậy, chỉ bằng những đôi chân, đôi tay và đôi vai, những chiếc xe đạp thồ, những chiếc bè mảng, những con vật kéo… hết sức thô sơ trên những con đường mòn hiểm trở, nhưng đã vận chuyển được một khối lượng hàng hóa, lương thực, đạn dược khổng lồ phục vụ cho tiền tuyến. Chính nhờ sức mạnh to lớn ấy, trong đó có phần đóng góp rất quan trọng và trực tiếp của đồng bào dân tộc thiểu số các tỉnh liên khu Việt Bắc, nên chúng ta đã làm nên một chiến thắng Điện Biên Phủ vô cùng oanh liệt. Trận đánh ấy về sau đã được thế giới tôn vinh là một trong những trận chiến tiêu biểu của lịch sử chiến tranh thế giới và tiêu biểu của thế kỷ XX./. --------------------- Nguồn tham khảo: - "Điện Biên Phủ - Văn kiện Đảng, Nhà nước". Nxb Chính trị Quốc gia, 2004;- "Điện Biên Phủ - tuyển tập hồi ký (trong nước)". Nxb Chính trị Quốc gia, 2004;- Hồi ký "Điện Biên phủ - Điểm hẹn lịch sử" của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Nxb Chính trị Quốc gia, 2004;- Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam. Theo Dangcongsan.vn |
Đọc nhiều
