Đồng chí Nguyễn Sơn Hà, Phó Giám đốc Công ty cho biết: Vụ đông xuân 2014-2015, Công ty đảm nhiệm tưới tiêu cho trên 37.633 ha lúa, hơn 3.764 ha mạ, màu, cây công nghiêp và cấp nước cho gần 1.500 ha nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh. Để đảm bảo đủ nước phục vụ sản xuất vụ đông xuân theo kế hoạch đề ra, Công ty đã chỉ đạo các Chi nhánh tiến hành kiểm tra, đánh giá công trình sau mùa mưa lũ, trên cơ sở đó lập kế hoạch sửa chữa kịp thời những công trình hư hỏng. Từ đầu tháng 10, cùng với việc đảm bảo nước phục vụ sản xuất cây vụ đông, Công ty đã đầu tư trên 10 tỷ đồng để triển khai sửa chữa, đại tu 46 hạng mục công trình; đồng thời huy động công nhân khẩn trương nạo vét 53 tuyến kênh mương, tổ chức dọn cỏ rác 182 tuyến kênh; đại tu, sửa chữa, thay bi, bạc, ống bơm, các thiết bị điện 30 máy bơm thuộc 17 trạm bơm tưới và kiểm tra, sửa chữa hàng trăm cống dưới đê, cống nội đồng... đảm bảo 100% số công trình vận hành hết công suất phục vụ cho công tác tưới, tiêu vụ đông xuân.
Trong quá trình vận hành, Công ty đã chỉ đạo các Chi nhánh tăng cường công tác kiểm tra, rà soát, phát hiện kịp thời hư hỏng của máy móc thiết bị, công trình trong quá trình phục vụ, nếu có hư hỏng phải tập trung sửa chữa ngay. Đồng thời chuẩn bị đầy đủ dầu, mỡ, vật tư dự phòng, đáp ứng yêu cầu tưới tiêu; bố trí nhân lực để vận hành máy bơm, trực đóng mở cửa cống và đo thử mặn tại 25 điểm thuộc các tuyến sông; trong đó huyện Kim Sơn 15 điểm, Yên Khánh 6 điểm, Yên Mô 4 điểm. Các Chi nhánh KTCTTL huyện phối hợp với các HTX tiến hành kiểm tra khơi thông dòng chảy, giải tỏa đăng đó, vó, bèo trên các tuyến sông, trục tiêu, đảm bảo cho việc lấy nước tưới và tiêu thuận lợi. Các huyện, thành phố, thị xã cũng đã phát động nhân dân ra quân làm thủy lợi nội đồng, tập trung nạo vét kênh mương dẫn nước tưới tiêu, cửa cống lấy nước, bể hút trạm bơm; tôn cao khép kín bờ vùng, bờ thửa; xây đúc công trình đầu mối, cống đầu kênh và kiên cố hóa kênh…, góp phần chủ động nguồn nước.
Trên cơ sở các công trình đầu mối hiện có, Công ty chỉ đạo các Chi nhánh KTCTTL phối hợp chặt chẽ với các địa phương, các HTX nông nghiệp xây dựng kế hoạch và biện pháp tưới tiêu cụ thể đối với từng vùng, từng giai đoạn đưa nước phục vụ sản xuất vụ đông xuân. ở giai đoạn làm đất, đối với vùng tưới bằng thủy triều của Kim Sơn, Yên Khánh và một phần của huyện Yên Mô, các Chi nhánh bám sát lịch thủy triều, lịch xả nước của các hồ thủy điện để triển khai lấy nước sớm, thời gian đưa nước đổ ải đợt 1 bắt đầu từ ngày 23-12-2014; đồng thời bố trí công nhân trực 24/24 giờ tại 25 điểm trên các sông để đo mặn và tranh thủ nước thủy triều cao, độ mặn cho phép, vận hành các cống, trạm bơm đưa nước đổ ải, làm đất gieo cấy lúa đông xuân.
Trong những ngày lấy nước thủy triều, âu sông Vân, âu sông Mới mở liên tục để nâng đầu nước và tiếp nước ngọt, đẩy mặn cho các cống trên tuyến sông Vạc, sông Mới. Trong quá trình lấy nước, các cống phải đóng, mở theo quy luật thủy triều, phải kiểm tra độ mặn chặt chẽ, tuyệt đối không để nước mặn vào đồng. Những diện tích không tưới bằng thủy triều được, các xã, HTX huy động máy bơm các loại bơm đủ nước phục vụ đổ ải, làm đất. Đối với vùng bơm điện, Công ty huy động toàn bộ các trạm bơm tưới bơm nước phục vụ làm đất và tưới dưỡng cho lúa, hoa màu.
Thời gian bơm tùy thuộc vào lịch gieo cấy, cơ cấu cây trồng của từng địa phương, như: Thành phố Ninh Bình, huyện Hoa Lư, Gia Viễn, thị xã Tam Điệp từ ngày 25-12-2014 bắt đầu vận hành máy bơm đưa nước làm đất; huyện Nho Quan từ ngày 3-1-2015… Đối với diện tích tưới bằng hệ thống kênh Cánh Diều với tổng diện tích trên 1.000 ha thuộc 9 xã của thành phố Ninh Bình và huyện Yên Khánh, từ ngày 20-12-2014, mở các cống đầu kênh để đưa nước vào hệ thống kênh trục phục vụ nhân dân làm đất gieo cấy lúa đông xuân. Đối với vùng hồ huyện Nho Quan, từ ngày 5-1-2015 bắt đầu đưa nước tưới phục vụ làm đất; các hồ trên địa bàn huyện Yên Mô từ ngày 15-1-2015 bắt đầu đưa nước tưới nước phục vụ làm đất. Trong quá trình vận hành và sử dụng nước hồ, các địa phương cần thực hiện đúng theo quy trình, triệt để tiết kiệm nước và điều hành đúng lịch, không để lãng phí nguồn nước.
Đối với vùng tạo nguồn, các Chi nhánh đảm bảo đủ nguồn nước trong hệ thống để các HTX vận hành các trạm bơm điện dã chiến, bơm dầu, gầu guồng… bơm tát cho diện tích theo hợp đồng. Trong giai đoạn cuối vụ, theo dự báo nguồn nước tưới cũng gặp nhiều khó khăn, nhất là một số diện tích tưới chủ yếu bằng nước hồ. Vì vậy, các địa phương cần sớm triển khai xây dựng phương án, biện pháp chống hạn và chủ động chuẩn bị sẵn sàng phương tiện máy bơm dầu, bơm điện, gầu, guồng để bơm tát cho lúa, hoa màu. Công ty chỉ đạo các Chi nhánh KTCTTL huyện tăng cường kiểm tra đồng ruộng và quy trình vận hành các cống, trạm bơm để có biện pháp chỉ đạo việc tưới, tiêu nước đạt hiệu quả cao, góp phần giành thắng lợi vụ sản xuất đông xuân 2014- 2015.
Thanh Chiên