Tranh thủ giờ ra chơi, em Hoàng Minh Tuấn, học sinh lớp 12B1, Trường THPT Kim Sơn B đến gặp Ban tư vấn tuyển sinh của trường nhờ các thầy cô tư vấn để có quyết định cuối cùng cho việc chọn khối thi, chọn trường, chọn ngành trong kỳ thi ĐH, CĐ năm nay. Em cho biết: Thực tế em cũng đã có quyết định và tham khảo ý kiến bố mẹ, nhưng em vẫn chưa thực sự yên tâm nên cần sự tư vấn của Ban tuyển sinh, nhất là vấn đề tìm việc làm sau khi tốt nghiệp. Sau khi nghe Tuấn nói rõ nguyện vọng bản thân, điều kiện kinh tế gia đình muốn dự thi khối A và B, vào Trường ĐH Kinh tế quốc dân Hà Nội và Học viện Quân y, các thầy, cô giáo làm công tác tư vấn (trong đó hầu hết là các thầy, cô đang dạy các môn học mà Tuấn chọn thi) cho rằng, em chọn hai trường ĐH đó là phù hợp với khả năng, trình độ và tính cách của mình. Việc trước mắt là tập trung học tốt các môn thi theo khối đã đăng ký và các môn thi tốt nghiệp THPT. Tuấn cho biết, qua việc gặp gỡ, trao đổi với các thầy, cô trong Ban tư vấn tuyển sinh của trường, em thấy yên tâm hơn và quyết định làm 2 hồ sơ đăng ký thi vào Trường ĐH Kinh tế quốc dân Hà Nội và Học viện Quân y với sự quyết tâm rất cao và tin tưởng mình sẽ đỗ vào một trong hai trường đó…
Cô giáo Nguyễn Thị Hằng, giáo viên Văn, chủ nhiệm lớp 12B9, Trường THPT Kim Sơn B cho biết: Là giáo viên dạy văn, học sinh học môn văn đồng nghĩa với việc dự thi khối C, D… và thường không có nhiều trường ĐH, CĐ để lựa chọn. Do đó khi tư vấn cho học sinh, tôi thường xuyên tham khảo trên các kênh thông tin đại chúng để nắm bắt được đầu ra của các ngành, nghề, từ đó tư vấn cho các em nên lựa chọn những trường nào phù hợp với năng lực, trình độ, điều kiện, hoàn cảnh, tính cách của từng em, cố gắng giúp các em hiểu rõ trình độ thực của mình, mình đang đứng ở vị trí nào, tránh chạy theo tâm lý đám đông, theo sở thích nhất thời… Cá nhân tôi cho rằng, khi tư vấn cho các em học sinh, cần dựa vào 4 yếu tố cơ bản, đó là: năng lực trình độ của học sinh, đầu ra khi tốt nghiệp ngành nghề đó, điều kiện kinh tế gia đình và cuối cùng mới là sở thích cá nhân.
Thầy giáo Vũ Xuân Sinh, Hiệu trưởng Trường THPT Kim Sơn B, Trưởng Ban công tác tuyển sinh nhà trường cho biết: Ngay từ tháng 2/2013, nhà trường đã lên kế hoạch công tác tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2013. Theo đó, thành lập Ban công tác tuyển sinh, chọn cử người làm công tác tuyển sinh; tổ chức nhiều lần họp phụ huynh ở các lớp để tư vấn, trao đổi thông tin, tình hình học tập của học sinh, giúp phụ huynh có cái nhìn đầy đủ, qua đó định hướng cho con em mình ngành dự thi phù hợp với năng lực, sở thích. ở góc độ tư vấn, nhà trường dán đầy đủ thông tin của các trường ĐH, CĐ để học sinh tham khảo, tìm hiểu; tăng cường tư vấn, tuyên truyền cho học sinh về chọn trường thi, ngành nghề, phát hồ sơ, tài liệu tuyển sinh và hướng dẫn học sinh làm các thủ tục về hồ sơ…
Cùng với đó, nhà trường tổ chức cho 400 học sinh lớp 12 thi thử đề thi ĐH, qua đó giúp các em đánh giá đúng năng lực, trình độ thực của mình để chọn đúng khối, đúng trường, đúng ngành học… Tuy chưa đến ngày hết hạn nộp hồ sơ, nhưng theo số liệu ước tính của Ban công tác tuyển sinh nhà trường, bình quân mỗi học sinh đều làm từ 2-3 hồ sơ, toàn trường có khoảng 1 nghìn hồ sơ nộp thi vào các trường ĐH, CĐ năm 2013. Theo đánh giá, phân loại sơ bộ, số lượng học sinh chọn thi khối A, B, vào các ngành tự nhiên, KHKT vẫn chiếm số lượng nhiều hơn cả. Kết quả kỳ thi ĐH, CĐ năm 2012, Trường THPT Kim Sơn B tăng 86 bậc, nằm trong tốp 300 trường trên hơn 2 nghìn trường THPT trong toàn quốc có điểm bình quân 3 môn thi đại học cao. Kỳ thi ĐH, CĐ 2013 năm nay, Trường tập trung đẩy mạnh công tác tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh, phấn đấu tỷ lệ học sinh thi đỗ ĐH, CĐ đạt kết quả cao hơn năm ngoái…
Tại Trường THPT Yên Khánh A, là trường có bề dầy thành tích học tập tốt, tỷ lệ học sinh đỗ ĐH luôn nằm trong tốp 100 trường có điểm thi đại học cao nhất, thầy giáo Lê Văn Thuyết, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Năm nay, nhà trường tiếp tục làm quyết liệt công tác tư vấn, định hướng nghề nghiệp, bởi thực tế qua nhiều năm cho thấy, việc định hướng nghề nghiệp đúng cho các em không chỉ làm tăng tỷ lệ thí sinh thi đỗ ĐH, CĐ chính quy mà còn tạo thương hiệu cho nhà trường khi có lượng học sinh khá, giỏi đỗ vào những trường ĐH tốp đầu.
Ngoài làm tốt công tác phối kết hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh để tuyên truyền, tư vấn về công tác tuyển sinh cho học sinh; tại Phòng bảng tin nhà trường còn tuyên truyền về hình ảnh và chỉ tiêu tuyển sinh một số trường ĐH, CĐ và TCCN chính quy trong toàn quốc để học sinh tham khảo, lựa chọn. Kỳ thi ĐH, CĐ năm 2012, Trường có 525 học sinh, nộp hơn 1 nghìn hồ sơ đăng ký vào các trường ĐH, CĐ chính quy. Năm nay, với 534 học sinh, Ban công tác tuyển sinh nhà trường dự kiến có khoảng 800 hồ sơ. Thuận lợi cơ bản của Trường THPT Yên Khánh A là trình độ và nhận thức của học sinh tương đối tốt, do đó việc tuyên truyền, tư vấn cho gia đình và học sinh nhận thức việc lựa chọn ngành nghề để đăng ký thi tuyển rất thuận lợi.
Đồng thời, Trường cũng chú trọng việc thi thử để đánh giá trình độ học sinh, đã tổ chức 4 lần thi thử cho học sinh lớp 12, kết quả phân loại khá tốt, qua đó giúp các em đánh giá đúng năng lực, trình độ của mình, từ đó các thầy, cô giáo bộ môn cũng xác định được năng lực, trình độ của từng em để có kế hoạch giảng dạy, phụ đạo, bồi dưỡng kịp thời, trước mắt là kỳ thi tốt nghiệp THPT, tiếp đến là kỳ thi ĐH, CĐ năm 2013…
Theo ông Nguyễn Văn Sản, Trưởng phòng Giáo dục chuyên nghiệp-Giáo dục thường xuyên - Sở Giáo dục và Đào tạo, kỳ thi ĐH, CĐ năm 2012, tỉnh Ninh Bình có gần 20 nghìn hồ sơ của thí sinh đăng ký dự thi vào các trường ĐH, CĐ. Kết quả, Ninh Bình là tỉnh xếp thứ 9/63 tỉnh, thành phố về điểm trung bình 3 môn thi, với số điểm bình quân của tất cả các khối thi là 12,23 điểm, có 41 thí sinh có điểm thi đứng trong tốp 28 điểm trở lên… Phát huy kết quả của năm học trước, ngay từ khi bước vào đầu năm học 2012-2013, Sở Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các trường THPT, Trung tâm GDTX đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy học, đặc biệt quan tâm đến học sinh khối lớp 12 trong việc ôn thi tốt nghiệp THPT và thi tuyển ĐH, CĐ.
Theo đó, các đơn vị, trường học tổ chức hội nghị nâng cao chất lượng thi tốt nghiệp THPT và thi tuyển sinh ĐH, CĐ từ lớp, tổ chuyên môn, toàn trường; tổ chức kiểm tra đánh giá năng lực học sinh lớp 12 đối với từng môn học, trên cơ sở đó, đề ra những giải pháp thích hợp nhằm nâng cao tỷ lệ tốt nghiệp THPT và thi đỗ ĐH, CĐ. Ngoài ra, các đơn vị, trường học còn tích cực phối hợp với cha mẹ học sinh trong việc tổ chức phụ đạo, tư vấn hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 định hướng chọn ngành, chọn nghề, chọn trường phù hợp với năng lực học tập của bản thân; đồng thời thực hiện đúng quy trình lập hồ sơ đăng ký dự thi, đảm bảo tốt nhất các quyền lợi học sinh trong kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2013.
Hiện nay, trên cơ sở kế hoạch của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức tập huấn cho lãnh đạo, cán bộ tuyển sinh các trường THPT, các Trung tâm GDTX và các phòng Giáo dục và Đào tạo về công tác tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2013. Các trường THPT, Trung tâm GDTX và phòng Giáo dục và Đào tạo huyện, thành phố, thị xã đã tích cực và làm tốt công tác tư vấn tuyển sinh đối với thí sinh và phụ huynh về việc chọn ngành, nghề, trường thi, khối thi; thực hiện công tác nhập dữ liệu tuyển sinh 2013 ngay từ cấp trường, đảm bảo tính chính xác, tuyệt mật...
Được biết, thời hạn thu nhận hồ sơ ĐKDT, lệ phí ĐKDT được quy định thống nhất trên phạm vi toàn quốc, theo hệ thống của Sở Giáo dục và Đào tạo là từ ngày 11/3-2013 đến 17h ngày 11/4/2013; tại các trường tổ chức thi, thí sinh nộp từ ngày 12/4-2013 đến 17h ngày 19/4/2013 (do trùng vào ngày nghỉ lễ nên Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định lùi thời gian nhận hồ sơ đăng ký dự thi tại các trường tổ chức thi đến 17h ngày 22/4/2013). Như vậy, so với quy định cũ, thí sinh có thêm 3 ngày để cân nhắc chọn trường và nộp hồ sơ.
Có thể thấy, việc chọn nghề, chọn trường, chọn ngành học là quyết định hệ trọng trong cuộc đời mỗi con người, bởi "lựa chọn nghề là lựa chọn cho cả tương lai". Để đạt được hiệu quả, các em học sinh rất cần được tư vấn hướng nghiệp phân luồng với những hình thức phù hợp. Hơn nữa, qua việc tư vấn đúng, trúng và hiệu quả sẽ tạo tiền đề cho việc đào tạo đội ngũ nhân tài, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội của cả nước nói chung, của tỉnh Ninh Bình nói riêng…
Mỹ Hạnh