Chủ tịch nước Lương Cường: Sự sáng tạo, tài hoa của nghệ nhân tạo nên giá trị bền vững cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống

Chiều 10/6, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Lương Cường đã gặp mặt các nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc nhân dịp kỷ niệm 20 năm Ngày thành lập Hiệp hội Làng nghề Việt Nam.

Cùng dự buổi gặp mặt có Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính; Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Lê Khánh Hải; đại diện lãnh đạo một số ban, bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo Hiệp hội Làng nghề Việt Nam và các nghệ nhân tiêu biểu cả nước.

Báo cáo tại buổi gặp mặt, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Trịnh Quốc Đạt cho biết, Làng nghề Việt Nam luôn có vị trí quan trọng trong đời sống kinh tế và văn hóa của đất nước. Những sản phẩm làng nghề luôn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc vùng miền, lưu giữ tinh hoa văn hóa ngàn đời của người dân Việt Nam.

Nghề truyền thống trong các làng nghề được truyền lại qua nhiều thế hệ, được chắt lọc và phát triển, là tài sản quý của đất nước. Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, kể từ khi thực hiện công cuộc đổi mới đất nước đến nay, làng nghề Việt Nam đã có bước phục hồi và phát triển lớn. Hiện nay, cả nước có 5.411 làng nghề và làng có nghề. Làng nghề có vị trí quan trọng trong chương trình xây dựng nông thôn mới.

Trong 20 năm hoạt động, với hơn 13 nghìn hội viên cá nhân và hội viên tập thể, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã tổ chức nhiều hoạt động tháo gỡ khó khăn cho hội viên, quảng bá và xây dựng thương hiệu nhiều làng nghề.

Hiệp hội cũng tổ chức các sự kiện, hoạt động xúc tiến thương mại, hỗ trợ để nhiều sản phẩm của hội viên có cơ hội phát triển mạnh mẽ trên thị trường trong nước và xuất khẩu; có nhiều cố gắng trong thực hiện vai trò phản biện xã hội, tập hợp rộng rãi ý kiến của hội viên trong xây dựng, thực thi chính sách, pháp luật và có đóng góp thiết thực trong phong trào xây dựng nông thôn mới, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, phát triển kinh tế, thương mại, du lịch, nâng cao thu nhập, đời sống người dân ở các làng nghề.

Hiệp Hội Làng nghề Việt Nam đã góp phần quan trọng vào việc bảo tồn và phát huy giá trị nghề thủ công truyền thống; đồng thời, đã tích cực tham gia truyền dạy nghề cho lao động nông thôn, thực hiện hàng trăm lớp đào tạo nghề, các chương trình “Khởi sự Doanh nghiệp”, “Quản trị Doanh nghiệp”, giúp các doanh nghiệp làng nghề hoạt động hiệu quả, thiết thực. Nhiều nghệ nhân của làng nghề Việt Nam đã được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú.

Chia sẻ tại cuộc gặp mặt, đại diện các làng nghề đã đề cập tới quá trình phát triển của mỗi làng nghề, những thuận lợi, khó khăn trong quá trình gìn giữ, tiếp nối và phát huy những nghề truyền thống được lưu truyền qua nhiều đời trong bối cảnh thực tiễn cuộc sống đã có nhiều thay đổi theo hướng hiện đại; đồng thời đưa ra nhiều kiến nghị để có thể bảo tồn và phát huy thế mạnh của các làng nghề truyền thống, qua đó phát huy những giá trị tinh hoa cho dân tộc.

Bày tỏ vui mừng gặp được đông đủ lãnh đạo Hiệp hội và các nghệ nhân tiêu biểu cả nước, Chủ tịch nước Lương Cường chỉ rõ, đất nước ta đã trải qua bao thăng trầm của lịch sử kéo dài hàng nghìn năm. Văn hóa Việt Nam được lưu truyền qua rất nhiều thế hệ, với những dấu ấn sâu sắc, khắc họa nên non sông, đất nước Việt Nam tươi đẹp. Con người Việt Nam thông minh, khéo léo, đoàn kết, kiên cường, nhân văn, hòa hiếu rất đáng tự hào. Và một trong những nét độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc đó chính là các làng nghề truyền thống.

Các làng nghề là nơi lưu giữ nét văn hóa thuần Việt, nơi sản xuất những sản phẩm thủ công mỹ nghệ, không chỉ có giá trị sử dụng, mà còn mang tính nghệ thuật cao, thể hiện sự tài hoa, sáng tạo và khéo léo của nghệ nhân Việt Nam, đồng thời, là nơi giải quyết việc làm cho hàng triệu lao động, góp phần chuyển dịch cơ cấu, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập quốc tế.

Chủ tịch nước khẳng định, trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước trước đây, cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay, Đảng, Bác Hồ và Nhà nước luôn quan tâm, đề cao, đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách để các làng nghề, nghệ nhân có cơ hội phát triển, cống hiến tài năng, sáng tạo, gìn giữ, bảo tồn và cung cấp nhiều sản phẩm văn hóa truyền thống giàu bản sắc, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và vươn ra thị trường quốc tế, đóng góp tích cực vào nền kinh tế, xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Vui mừng trước sự phát triển lớn mạnh của lực lượng nghệ nhân, với đội ngũ đông đảo, có tay nghề cao được xã hội công nhận, Chủ tịch nước nhấn mạnh, thời gian qua, trong bối cảnh thị trường trong nước và quốc tế rất khó khăn, nhưng với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành Trung ương, địa phương, các nghệ nhân, với lòng yêu nghề, trách nhiệm và tâm huyết cháy bỏng, đã đoàn kết, nỗ lực vượt qua khó khăn, đổi mới và nâng cao chất lượng sản phẩm, tìm kiếm thị trường để vươn lên và đã có bước phát triển mới.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước ghi nhận và biểu dương những kết quả rất đáng tự hào của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam và của các nghệ nhân trong cả nước trong thời gian qua; đồng thời hoan nghênh các bộ, ngành Trung ương và địa phương đã chủ động, tích cực phối hợp tham mưu với Đảng, Nhà nước đề ra các chính sách, giải pháp nhằm khôi phục, bảo tồn, tôn vinh, phát triển làng nghề truyền thống, tạo sinh kế cho người dân, phát huy giá trị nghề thủ công truyền thống cùng bản sắc văn hóa làng nghề trong tiến trình hội nhập quốc tế sâu rộng của đất nước.

Nêu rõ đất nước đang chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh và thịnh vượng với nhiều thuận lợi, thời cơ, đan xen không ít khó khăn, thách thức, Chủ tịch nước cho rằng trong quá trình phát triển, thủ công mỹ nghệ, ngành có sự cạnh tranh gay gắt do yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao của hội nhập quốc tế và phát triển đất nước dù đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, rất đáng tự hào, nhưng cũng còn không ít tồn tại, khó khăn cần được khắc phục và tháo gỡ.

Trong bối cảnh đó, để làng nghề tiếp tục phát triển mạnh mẽ, những sản phẩm thủ công truyền thống ngày càng vươn xa, có uy tín và thương hiệu ngày càng lớn trên thị trường trong nước và quốc tế, Chủ tịch nước đề nghị các cấp, các ngành, các địa phương, Hiệp hội làng nghề và các nghệ nhân cần đặc biệt quan tâm việc bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc, coi đây là nhiệm vụ chiến lược, là nghĩa vụ, trách nhiệm của mọi cấp, mọi ngành và của toàn xã hội.

Theo Chủ tịch nước, sự sáng tạo và tài hoa của các nghệ nhân là yếu tố quan trọng nhất tạo nên sự độc đáo và giá trị bền vững cho những sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống; các nghệ nhân không chỉ là những thợ lành nghề mà còn là những người mang trong mình khát vọng sáng tạo, niềm đam mê và tình yêu lớn với nghề.

Đánh giá trong mọi giai đoạn phát triển của đất nước, làng nghề vẫn là nơi bảo đảm cuộc sống vững bền, là trụ đỡ an toàn, gần gũi dễ tiếp cận nhất cho lực lượng lao động nông thôn, bảo đảm an sinh xã hội.

Chủ tịch nước lưu ý cần đẩy mạnh hơn nữa công tác đào tạo nghề, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ đối với lực lượng lao động trẻ của khu vực nông thôn; không ngừng quan tâm, chăm lo nâng cao đời sống, vật chất, tinh thần của nhân dân các làng nghề.

Cùng với đó, Chủ tịch nước yêu cầu tiếp tục phát huy vai trò của các tổ chức xã hội, xã hội nghề nghiệp, hiệp hội, hội nghề, hội làng nghề, ngành hàng trong liên kết, tập hợp sức mạnh cùng phát triển; tổ chức sản xuất, kinh doanh, xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm; nâng cao năng suất, chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm gắn với việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đáp ứng ngày càng tốt hơn thị hiếu người tiêu dùng và xã hội; đồng thời, phải đặc biệt chú ý xây dựng, bảo vệ thương hiệu và tổ chức tạo nguồn nguyên liệu bền vững trong quá trình sản xuất, kinh doanh.

Cần đặc biệt quan tâm đến bảo vệ môi trường trong các làng nghề, tuyên truyền, vận động nhân dân triển khai áp dụng mô hình phát triển kinh tế bền vững, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường; phát triển nghề đi đôi với phát triển bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao chất lượng sống an toàn cho nhân dân trong các làng nghề. (Chủ tịch nước Lương Cường)

Cần tích cực phổ biến, cập nhật kiến thức, đào tạo, tập huấn nâng cao tay nghề một cách có hệ thống, bài bản; tăng cường kỹ năng, thị hiếu thị trường, khơi dậy tài năng sáng tạo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người sản xuất; nâng cao hiểu biết pháp luật, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, tạo không gian, môi trường thuận lợi để các thế hệ nghệ nhân, thợ giỏi và nhân dân làng nghề phát triển tối đa tiềm năng.

Chủ tịch nước cho rằng song song với đó cần đặc biệt quan tâm đến bảo vệ môi trường trong các làng nghề, tuyên truyền, vận động nhân dân triển khai áp dụng mô hình phát triển kinh tế bền vững, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường; phát triển nghề đi đôi với phát triển bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao chất lượng sống an toàn cho nhân dân trong các làng nghề.

Ghi nhận những ý kiến, kiến nghị của đại diện hiệp hội và các nghệ nhân, Chủ tịch nước cũng đề nghị các bộ, ngành, các cơ quan, tổ chức liên quan tăng cường nghiên cứu, đề xuất tham mưu các giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển làng nghề ở Việt Nam; đồng hành, hỗ trợ các làng nghề, khuyến khích tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc, tôn vinh, động viên các nghệ nhân, thợ giỏi, đặc biệt là thế hệ trẻ gắn bó, giữ gìn, bảo tồn, phát huy nghề truyền thống.

Cần quan tâm hơn nữa đến chính sách đãi ngộ đối với các nghệ nhân; bồi dưỡng, nhân rộng các điển hình tiên tiến; tiếp tục đẩy mạnh việc công nhận danh hiệu vinh dự nhà nước - Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú - kịp thời, có tính lan tỏa cao.

NDO