Việt Nam tham dự sự kiện điều ước liên quan Hiệp định về Biển cả - văn kiện quan trọng nhất về biển từ đầu thế kỷ 21 đến nay
Ngày 9/6, trong khuôn khổ Hội nghị Đại dương lần thứ 3 của Liên hợp quốc (UNOC 3), tại Nice, Cộng hòa Pháp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cùng các nhà lãnh đạo thế giới tham gia sự kiện đặc biệt để cổ vũ và thúc đẩy tiến trình ký kết Hiệp định Biển cả.
Sự kiện Điều ước quốc tế đặc biệt được Liên hợp quốc tổ chức long trọng nhằm đề cao Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học biển ở vùng biển ngoài phạm vi tài phán quốc gia (còn gọi là Hiệp định Biển cả) cũng như thúc đẩy các nước trở thành thành viên điều ước quốc tế về biển quan trọng nhất từ đầu thế kỷ 21 cho đến nay. Sự kiện có sự tham gia của 35 quốc gia là các nước ký hoặc nộp lưu chiểu văn kiện phê chuẩn, phê duyệt Hiệp định trong thời gian diễn ra UNOC 3.
Mở đầu sự kiện, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã mời lãnh đạo các quốc gia và Tổng Thư ký Liên hợp quốc cùng chụp ảnh kỷ niệm, thể hiện quyết tâm của cộng đồng quốc tế trong việc bảo tồn và sử dụng bền tài nguyên sinh vật biển. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã trao văn kiện đối ngoại cho bà Elinor Jane Britt Hammarskjöld, Phó Tổng Thư ký kiêm Cố vấn Pháp lý của Liên hợp quốc, thông báo việc Chính phủ Việt Nam phê duyệt Hiệp định Biển cả.
Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên ký Hiệp định ngay ngày đầu mở ký và nằm trong nhóm những nước đi đầu trong việc hoàn thành các thủ tục nội bộ để trở thành thành viên của Hiệp định. Điều này truyền đi thông điệp mạnh mẽ về một Việt Nam là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, chung tay cùng các quốc gia trên thế giới giải quyết các vấn đề toàn cầu liên quan đến biển và đại dương.
Việc Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự hoạt động ý nghĩa liên quan đến Hiệp định Biển cả thể hiện sự quyết tâm và hành động cụ thể của Chính phủ Việt Nam trong nỗ lực chung của cộng đồng thế giới để xây dựng đại dương hòa bình, thịnh vượng và phát triển bền vững. Tại Hội nghị UNOC 3, cộng đồng quốc tế thể hiện mong muốn sớm đạt được con số 60 nước hoàn thành các thủ tục phê chuẩn, phê duyệt, để sớm đưa Hiệp định Biển cả có hiệu lực trong năm 2025.
Tài nguyên gen biển tại vùng biển ngoài quyền tài phán quốc gia là một nguồn lợi mới đầy tiềm năng trong thế kỷ 21. Vùng biển ngoài quyền tài phán quốc gia chiếm hơn 60% bề mặt đại dương đặc biệt phong phú về đa dạng sinh học, với nhiều loại gen quý hiếm, có tiềm năng kinh tế lớn và giá trị cao về khoa học, đặc biệt về y dược và dược mỹ phẩm… Hiện nay, hầu như chỉ có các nước phát triển và công ty tư nhân sở hữu công nghệ biển và công nghệ sinh học hàng đầu, với nguồn tài chính dồi dào mới có khả năng thu thập nguồn gen biển khơi và phát triển ứng dụng đem lại lợi nhuận, trong khi chưa có văn kiện quốc tế nào quy định về nghĩa vụ chia sẻ lợi ích cũng như việc bảo tồn nguồn lợi này.
Hiệp định Biển cả là một dấu mốc lịch sử trong nỗ lực của cộng đồng quốc tế về bảo vệ môi trường biển, trong bối cảnh thực hiện Chương trình nghị sự 2030, đặc biệt là Mục tiêu phát triển bền vững số 14 về bảo tồn và sử dụng bền vững đại dương, biển và tài nguyên biển. Đây là hiệp định thứ ba được đàm phán và ký kết trong khuôn khổ Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, tái khẳng định vai trò, tầm quan trọng của Công ước như là khuôn khổ pháp lý toàn diện điều chỉnh mọi hoạt động trên biển và đại dương, trong đó có việc khai thác, chia sẻ lợi ích công bằng và bảo tồn nguồn gen biển tại các vùng biển quốc tế. Hiệp định sẽ có hiệu lực 120 ngày sau khi có 60 quốc gia nộp văn kiện phê chuẩn hoặc phê duyệt.
