Vì mục tiêu giảm bền vững số ca nhiễm mới và tử vong do HIV/AIDS

Trong công tác truyền thông, tuyên truyền, hàng năm, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tin đại chúng của tỉnh như: Báo Ninh Bình, Đài PT&TH tỉnh, Trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh; các tổ chức, đoàn thể như: Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân trong thực hiện tuyên truyền, truyền thông trực tiếp đến các đoàn viên, hội viên. Cùng với đó, tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề tại cộng đồng dân cư, các doanh nghiệp nơi có nhiều dân cư di biến động và những người có hành vi nguy cơ cao (nghiện chích ma túy, gái mại dâm, người có quan hệ tình dục đồng giới, người nhiễm HIV/AIDS và gia đình của họ…) về các biện pháp phòng chống, cung cấp địa chỉ các dịch vụ tư vấn, xét nghiệm, điều trị ARV, điều trị Methadone và các dịch vụ y tế khác. Trung tâm cũng phối hợp với ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh triển khai phong trào toàn dân phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư, giúp người dân có nhận thức đúng đắn về căn bệnh này.

Về hoạt động can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV, Sở Y tế đã chỉ đạo Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS, các Trung tâm y tế huyện, thành phố và Trạm y tế xã, phường, thị trấn triển khai các biện pháp như: Trao đổi bơm kim tiêm sạch cho người nghiện chích ma túy; phân phát bao cao su cho gái mại dâm và các hành vi tình dục không an toàn, người quan hệ tình dục đồng giới và chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone. Hiện toàn tỉnh có trên 50 đồng đẳng viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng, đã và đang tiếp cận được hàng nghìn người nghiện chích ma túy sử dụng bơm kim tiêm sạch, phân phát bao cao su cho các nhà nghỉ, khách sạn nhằm hạn chế các hành vi tình dục không an toàn. Tính đến tháng 11/2018, toàn tỉnh có gần 800 người tham gia chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng chất Methadone tại 6 cơ sở trong tỉnh, sắp tới dự kiến mở rộng ra một số xã, phường trong tỉnh.

Công tác chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS và điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được ngành Y tế chỉ đạo tích cực, hiệu quả. Toàn tỉnh hiện có 1.743 trường hợp nhiễm HIV còn sống; 1.134 trường hợp nhiễm AIDS còn sống, 9 tháng đầu năm 2018 phát hiện 82 trường hợp nhiễm HIV mới. Ngành Y tế đã mở rộng tiếp cận điều trị sớm ARV, kiện toàn 8 phòng khám ngoại trú, 1 phòng khám chuyên khoa HIV/AIDS tại Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS và 2 điểm cấp phát thuốc tại Trung tâm Cai nghiện tỉnh và Trại giam Ninh Khánh và gần 20 điểm cấp thuốc tại các Trạm y tế xã, phường, thị trấn trong tỉnh. Hiện có trên 1 nghìn bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS đang điều trị ARV tại các cơ sở y tế, mỗi năm tổ chức xét nghiệm HIV cho hàng nghìn phụ nữ trong thời kỳ mang thai nhằm phát hiện sớm nhiễm HIV và điều trị dự phòng. Cùng với đó, công tác giám sát, xét nghiệm và nâng cao năng lực phòng, chống HIV/AIDS luôn được quan tâm, bằng việc tăng cường mở rộng xét nghiệm nhanh bằng lấy máu đầu ngón tay tại tất cả các cơ sở y tế, trạm y tế các xã, phường, thị trấn; hỗ trợ chuyên môn, kỹ thuật cho tuyến cơ sở; giám sát, theo dõi và đánh giá chương trình đào tạo và đào tạo lại cho cán bộ làm công tác phòng, chống HIV/AIDS trong toàn tỉnh…

Mặc dù đạt được những kết quả phấn khởi trong công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh, nhưng theo bác sĩ Phan Khắc Lưu, Phó Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, hiện nay, khó khăn, thách thức trong công tác này là kinh phí bị cắt giảm nhiều, nguồn tài trợ từ các dự án quốc tế cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS không còn, từ đó ảnh hưởng không nhỏ đến công tác triển khai, hoạt động. Bên cạnh đó, một số địa phương chưa quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác này. Các cấp, các ngành cũng chưa đầu tư nhân lực và ngân sách địa phương đúng mức để tăng cường công tác phòng, chống HIV/AIDS. Ngoài ra, nguy cơ tiềm ẩn lây nhiễm HIV/AIDS vẫn còn cao như gia tăng sự lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục, tình dục đồng giới, gia tăng số người nhiễm HIV vốn được coi là những người ít có nguy cơ; sự tự kỳ thị, kỳ thị và phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV/AIDS, gia đình của họ trong cộng đồng vẫn còn… Đây là những rào cản lớn đối với các hoạt động trong công tác dự phòng lây nhiễm HIV.

"Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2018", được triển khai từ ngày 11/11-10/12/2018, với chủ đề: "Hãy hành động để hướng tới mục tiêu 90-90-90 vào năm 2020" (cụ thể là: Có 90% số người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình; 90% số người đã chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị ARV và 90% số người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng virus ở mức thấp để sống khỏe mạnh và làm giảm nguy cơ lây truyền HIV sang người khác) và từng bước giảm bền vững số ca nhiễm mới và tử vong do HIV/AIDS. Tỉnh Ninh Bình cần thực hiện tốt các hoạt động trong Tháng hành động quốc gia như: Lễ mít tinh và diễu hành quần chúng; tăng cường các hoạt động truyền thông với nhiều hình thức linh hoạt, đa dạng; thăm, tặng quà gia đình người nhiễm HIV; tư vấn tại các cơ sở y tế về lợi ích của xét nghiệm sớm HIV, điều trị bằng thuốc ARV; tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ và truyền thông đại chúng nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống HIV/AIDS… Tăng cường sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự quan tâm của toàn xã hội đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS. Huy động nhiều nguồn kinh phí từ địa phương, cơ sở cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Cùng với đó, tăng cường các biện pháp thông tin, giáo dục, tuyên truyền và truyền thông thay đổi hành vi, mở rộng bao phủ hoạt động can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS; đẩy mạnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc HIV/AIDS, nhất là hoạt động điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone; tăng cường công tác xét nghiệm HIV; tăng cường công tác chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS… tại các cơ sở y tế và cộng đồng, từ đó có thể đạt được mục tiêu to lớn hơn là kết thúc đại dịch HIV/AIDS ở Việt Nam vào năm 2030.

Bài, ảnh: Mỹ Hạnh