Tượng đài bất tử giữa sóng nước Trường Sa
Cách đây 37 năm, ngày 14/3/1988, trên vùng biển Gạc Ma, thuộc huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa, 64 cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam đã anh dũng hy sinh để bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Trong lòng mỗi người dân Việt Nam và kiều bào ta ở nước ngoài luôn ghi nhớ công lao to lớn của những người lính biển. Các anh đã hy sinh, tạo vòng tròn bất tử, như một lời nhắc nhở để thế hệ mai sau luôn trân trọng gìn giữ, tiếp tục có nhiều việc làm thiết thực, góp phần xây dựng vùng biển hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.
Đã thành thông lệ, mỗi lần tàu và phương tiện của ta đi qua vùng biển Gạc Ma, Cô Lin, Len Đao đều tổ chức Lễ tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ đã anh dũng hy sinh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Quy mô buổi lễ tùy thuộc vào điều kiện cho phép, nhưng đều bày tỏ thành kính và tri ân sâu sắc đối với những người con ưu tú của dân tộc đã ngã xuống để bảo vệ từng tấc đất, sải biển.
Mãi khắc ghi tên tuổi các anh
Tháng 4/2024, tôi có dịp được tham gia cùng Đoàn công tác của thành phố Hải Phòng và các cơ quan, đơn vị thăm quân dân huyện đảo Trường Sa và Nhà giàn DK1. Chuyến công tác này có một vị khách “đặc biệt” - cựu chiến binh Phạm Văn Định, Phó Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Tâm An Hải Phòng. Ông Định nguyên là đồng đội của cán bộ, chiến sĩ Tàu 604 đã hy sinh tại Gạc Ma năm 1988. Ông chia sẻ: Trước lúc xảy ra sự kiện năm 1988 tại Trường Sa, ông được đơn vị cho nghỉ phép. Nếu không có kỳ nghỉ phép tại gia đình thì ông cũng đã nằm lại nơi biển sâu.
Buổi lễ trang nghiêm, cả đoàn công tác và cựu chiến binh Phạm Văn Định đều thành kính, thầm mong các anh hãy an lòng, yên nghỉ trong bóng hình sóng nước, phù độ cho thế hệ hôm nay và mai sau mài sắc ý chí quyết tâm, mãi giữ vững Trường Sa và giữ yên biển, trời thiêng liêng của Tổ quốc.
Với cựu chiến binh Đoàn Hữu Thấn (hiện đang ở xã Tân Lập, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước), người trực tiếp có mặt ở Gạc Ma năm đó vẫn luôn in đậm trong tim về sự mưu trí, dũng cảm của đồng đội. Năm 1988, Trung sĩ Đoàn Hữu Thấn là thủy thủ mặt boong Tàu HQ 604, Lữ đoàn 125, Quân chủng Hải quân (nay là Lữ đoàn 125, Vùng 2, Quân chủng Hải quân). Ông Thấn cho biết: Sáng 14/3/1988, mặc cho đạn pháo của đối phương bắn trực tiếp xối xả về phía tàu của ta, Thuyền trưởng Vũ Phi Trừ vẫn bình tĩnh chỉ huy, động viên cán bộ, chiến sĩ trên tàu vừa chiến đấu tự vệ, vừa cấp cứu thương binh và cứu chữa tàu. Gần 8 giờ 30 phút ngày 14/3/1988, Tàu HQ 604 chìm xuống biển. Thuyền trưởng Vũ Phi Trừ và nhiều cán bộ, chiến sĩ trên tàu đã anh dũng hy sinh cùng với con tàu vì nhiệm vụ đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
“Khi tàu chìm, tôi là một trong số cán bộ, chiến sĩ rời tàu sau cùng, sau đó bơi ngược dòng nước, rồi bám vào phao cứu sinh của tàu. Sau đó được đồng đội trên các xuồng của Tàu HQ 505 làm nhiệm vụ ở đảo Cô Lin đến hỗ trợ và chuyển cùng với thương binh đưa về đảo Sinh Tồn để cứu chữa. Hoàn thành nhiệm vụ với Tổ quốc năm 1989, tôi trở về xây dựng quê hương, đất nước...” - ông Đoàn Hữu Thấn xúc động chia sẻ.
Trở về với đời thường, những người lính biển như ông Phạm Văn Định, ông Đoàn Hữu Thấn… tiếp tục tham gia phát triển kinh tế-xã hội ở địa phương, làm nhiều việc tốt mỗi ngày. Mỗi độ tháng 3, ký ức về năm tháng cống hiến với biển, đảo luôn tràn đầy trong tâm trí những người lính biển.
Để cho biển, đảo ngày càng đẹp hơn
Tiếp nối truyền thống Hải quân nhân dân Việt Nam anh hùng, trong những năm qua, Bộ đội Hải quân đã tích cực phối hợp cùng các lực lượng khác làm nhiệm vụ trên biển, đảo, nhà giàn… luôn phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân giao phó để bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia từ hướng biển. Các xã đảo Song Tử Tây, Sinh Tồn hay thị trấn Trường Sa… thuộc huyện đảo Trường Sa hôm nay đang đổi thay từng ngày. Trong đó, tiếng trẻ em ê a học bài trong lớp học; các âu tàu, làng chài là nơi cấp nước ngọt và hỗ trợ sửa chữa hỏng hóc tàu thuyền miễn phí cho ngư dân, cung cấp nhiên liệu bằng giá ở đất liền để bà con yên tâm bám ngư trường truyền thống, làm ăn sinh sống, khai thác hải sản bền vững; các bệnh xá với phương tiện ngày càng hiện đại để chăm sóc sức khỏe, cấp cứu quân dân ngày một tốt hơn. Trường Sa nơi trở thành chốt giữ tiền tiêu trên Biển Đông của đất nước ngày một vững chắc hơn.
Là công dân Việt Nam có lẽ ai cũng mong muốn được đến với Trường Sa một lần để thấy Tổ quốc ta đẹp vô cùng, sự tài tình của các thế hệ đi trước trong gìn giữ chủ quyền. Hằng năm, Quân chủng Hải quân đều tổ chức các đoàn ra thăm quân và dân huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa và Nhà giàn DK1 trên thềm lục địa phía nam của Tổ quốc. Qua các chuyến đi, nhiều đại biểu trở thành “đại sứ” tuyên truyền về biển, đảo, về bộ đội hải quân, gắn kết kiều bào ta ở nước ngoài… để chung tay, góp sức làm cho biển, đảo mỗi ngày thêm đẹp, xanh hơn.
Dịp này, các đơn vị quân đội nói chung, Quân chủng Hải quân nói riêng đang đẩy mạnh thực hiện đợt thi đua cao điểm “Thần tốc-Quyết thắng” chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng quần đảo Trường Sa, 50 năm Ngày giải phóng miền nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), 70 năm Ngày thành lập Hải quân nhân dân Việt Nam (7/5/1955-7/5/2025) và 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2025). Đợt thi đua cao điểm “Thần tốc-Quyết thắng” diễn ra từ ngày 1/3 đến 19/5/2025, với các nội dung, chỉ tiêu chủ yếu: Nhận thức, trách nhiệm và ý chí quyết tâm cao nhất; thực hiện nhiệm vụ chính trị đạt kết quả cao nhất; xây dựng chính quy, chấp hành pháp luật, kỷ luật nghiêm nhất.
Khu tưởng niệm Chiến sĩ Gạc Ma tại xã Cam Hải Đông, huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa được khánh thành vào dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh-Liệt sĩ (tháng 7/2017). Khu tưởng niệm rộng 2,5 ha, được xây dựng trên ngọn đồi cát, phía đông đại lộ Nguyễn Tất Thành. Trong khu tưởng niệm, cụm tượng đài “Những người nằm lại phía chân trời”, với “Vòng tròn bất tử” cao 15,9m, có hình tượng các chiến sĩ, thể hiện tinh thần bất khuất của những người lính sẵn sàng xả thân để bảo vệ độc lập, chủ quyền của Tổ quốc. Tượng đài được điêu khắc gồm cụm 9 nhân vật, đại diện cho 64 cán bộ, chiến sĩ ở tư thế giương cao lá cờ Tổ quốc trước lúc hy sinh.
Hằng năm, khu tưởng niệm đón hàng chục nghìn người đến tham quan. Khu tưởng niệm Chiến sĩ Gạc Ma đã trở thành địa chỉ quen thuộc với mỗi tập thể, cá nhân khi đến Khánh Hòa. Cũng từ tham quan, học tập tại đây, PGS,TS Ngô Văn Minh (Học viện Chính trị khu vực 3 - Đà Nẵng) đã kỳ công đi tìm di ảnh của liệt sĩ Trần Quốc Trị (hy sinh ngày 14/3/1988) để bổ sung đủ 64 di ảnh các liệt sĩ trong khu tưởng niệm.
Những cán bộ, chiến sĩ đầy nhiệt huyết và sức trẻ đã anh dũng hy sinh mãi mãi nằm lại nơi biển sâu, trong sóng nước Trường Sa, nhưng ý chí quật cường của các anh đã trở thành tượng đài bất tử về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tiếp nối truyền thống đấu tranh giữ nước bất khuất của dân tộc Việt Nam.
