Truyền thông Mỹ tiết lộ bên chịu thiệt hại lớn nhất nếu xuất khẩu dầu mỏ của Iran bị cắt đứt
Báo The Wall Street Journal cho rằng các nhà máy lọc dầu Trung Quốc đã “nghiện” nguồn dầu giá rẻ từ Iran. Nếu xuất khẩu dầu Iran bị gián đoạn, họ sẽ lần đầu tiên trong nhiều năm phải trả giá đầy đủ cho mỗi thùng dầu thô.
Báo The Wall Street Journal của Mỹ cho biết Israel cho đến nay vẫn chưa tấn công vào các trung tâm xuất khẩu dầu mỏ của Iran. Tuy nhiên, nếu điều đó xảy ra, Trung Quốc sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề, vì nguồn cung dầu thô giá rẻ từ Iran mà nước này phụ thuộc sẽ bị cắt đứt. Đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất chính là các nhà máy lọc dầu tư nhân.
Theo dữ liệu từ công ty dữ liệu hàng hóa Kpler, hiện tại hơn 90% lượng dầu thô xuất khẩu của Iran đổ về Trung Quốc. Phần lớn người mua tập trung ở khu vực Sơn Đông, là các nhà máy lọc dầu địa phương độc lập của Trung Quốc, không thuộc sở hữu nhà nước.
Người mua dầu giá rẻ
Báo The Wall Street Journal cho biết Iran xuất khẩu khoảng 1,7 triệu thùng dầu thô mỗi ngày, chiếm chưa đến 2% nhu cầu toàn cầu. Do phần lớn các quốc gia không mua dầu thô Iran vì lo ngại các lệnh trừng phạt, Tehran buộc phải bán với giá chiết khấu và đưa ra thị trường bằng những cách thức bí mật. Chính các nhà máy lọc dầu Trung Quốc đã bắt đầu chuyển sang nhập khẩu bất hợp pháp dầu giá rẻ từ Iran vào năm 2022 để duy trì biên lợi nhuận.
Do Iran gần như không có khách hàng nào khác, các nhà máy lọc dầu Trung Quốc có khả năng đàm phán áp giá.
Ông Tom Reed, Phó Chủ tịch phụ trách mảng dầu thô Trung Quốc của công ty dữ liệu hàng hóa Argus Media, cho biết trong quá khứ, dầu Iran thường được bán với mức chiết khấu lớn so với các loại dầu cùng cấp không bị trừng phạt, chẳng hạn dầu thô hỗn hợp xuất khẩu từ Oman. Cụ thể, mức chiết khấu trung bình năm 2023 là 11 USD/thùng, còn năm 2024 là 4 USD/thùng.
Tuy nhiên, gần đây mức chênh lệch này đang thu hẹp lại, nguyên nhân chủ yếu do lo ngại xung đột với Israel và Mỹ siết chặt thực thi lệnh trừng phạt, khiến nguồn cung dầu Iran bị gián đoạn. Hiện tại, mức chiết khấu chỉ còn khoảng 2 USD/thùng.
Ngoài ra, do dầu Iran bị trừng phạt nên được thanh toán bằng nhân dân tệ thay vì đô la Mỹ, vì thế Iran hầu như chỉ có thể sử dụng nguồn thu từ dầu để mua hàng hóa Trung Quốc, càng khiến Tehran phụ thuộc sâu sắc hơn vào Bắc Kinh.
“Lần đầu tiên” phải trả giá đầy đủ
Báo The Wall Street Journal nhận định, nếu mục tiêu của Israel là thay đổi chế độ tại Iran, nước này có thể tìm cách cắt đứt nguồn tài chính từ dầu mỏ của Tehran.
Nếu Israel tấn công vào đảo Kharg ở Vịnh Ba Tư – nơi xuất phát của phần lớn tàu chở dầu Iran – thì sẽ có thể làm gián đoạn phần lớn xuất khẩu dầu của Iran. Tuy nhiên, hành động này có thể gây sốc cho thị trường dầu mỏ và khiến Nhà Trắng không hài lòng, vì Tổng thống Mỹ Donald Trump không muốn người dân Mỹ phải trả giá xăng cao hơn.
Hiện nay, các nhà máy lọc dầu Trung Quốc đã “nghiện” nguồn dầu giá rẻ từ Iran. Nếu xuất khẩu dầu Iran bị gián đoạn, các nhà máy lọc dầu tư nhân Trung Quốc sẽ lần đầu tiên trong nhiều năm phải trả giá đầy đủ cho mỗi thùng dầu thô.
