Tích cực chống hạn đầu vụ mùa

Các hồ nước đã phải xả nước tăng số lần tưới nên mực nước hiện tại đã cạn kiệt và đều thấp hơn cùng kỳ năm 2014, có hồ đã xấp xỉ mực nước chết như hồ Đập Trời, Thường Xung, đập dâng Thác La, hồ Yên Thắng, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước phục vụ đầu vụ mùa năm 2015. Tình trạng khô hạn còn ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra tình trạng thiếu cả nước sinh hoạt ở một vài vùng của huyện Nho Quan.

Hiện nay, khó khăn nhất về nguồn nước và khô hạn xảy ra chủ yếu trên địa bàn huyện Nho Quan và cục bộ một số diện tích của các huyện Yên Mô, thành phố Tam Điệp. Toàn tỉnh có trên 8.000 ha sản xuất vụ mùa bị khó khăn về nguồn nước tưới đầu vụ. Theo dự báo của ngành khí tượng thủy văn, trong thời gian tới nắng nóng khô hạn, thiếu nước sẽ tiếp tục diễn ra, xâm nhập mặn tiếp tục lấn sâu vào vùng cửa sông ven biển.

Trước tình hình khô hạn và khó khăn về nguồn nước phục vụ sản xuất, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh đã xây dựng phương án phòng, chống hạn đầu vụ mùa năm 2015 với phương châm "chống tích cực ngay từ giờ đầu, ngày đầu", không để xảy ra tình trạng hạn cục bộ kéo dài, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến cây trồng. Đồng thời chỉ đạo các Chi nhánh phối hợp với địa phương thực hiện ngay các biện pháp chống hạn vụ mùa.

Trong đó chú trọng các biện pháp công trình cụ thể cho từng vùng khác nhau. Đối với vùng thủy triều, các đơn vị kiểm soát chặt chẽ độ mặn khi mở cống lấy nước. Những diện tích có cốt đất cao, xa công trình không tưới được bằng thủy triều, Công ty chủ động lắp đặt máy bơm dầu, đồng thời sử dụng các trạm bơm dã chiến, cần thiết phối hợp với các địa phương huy động nhân dân tập trung dùng gầu, guồng bơm tát để đảm bảo tiến độ làm đất gieo cấy trong khung thời vụ. Vùng bơm điện, các Chi nhánh chủ động vận hành máy bơm theo hợp đồng với các đơn vị dùng nước. Thực hiện vận hành máy bơm đúng quy trình quy phạm, tranh thủ lúc triều cường, kênh dẫn đang chứa đầy nước và thời gian thấp điểm ban đêm để bơm nước. Với vùng tưới kênh Cánh Diều, bám sát lịch gieo cấy của HTX, phối hợp chặt chẽ với Công ty cổ phần Nhiệt điện Ninh Bình thông báo kế hoạch lấy nước, hiệp y để nhà máy điện chủ động phát điện tăng mực nước trên kênh.

Theo ông Vũ Tiến Lộc, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh, tình trạng khô hạn, các loại máy bơm tưới hoạt động liên tục nên điện năng tiêu thụ đã tăng trên 21% so với cùng kỳ năm 2014. Tuy khó và tốn kém hơn nhưng ở vùng thủy triều, bơm điện vẫn còn có khả năng khắc phục được và vùng gặp khó khăn nhất vẫn là vùng hồ. Đến thời điểm ngày 8-6-2015, các hồ cơ bản đã cạn kiệt, Công ty đã chỉ đạo Chi nhánh Khai thác công trình thủy lợi huyện Yên Mô, Nho Quan phối hợp chặt chẽ với các địa phương, bằng mọi biện pháp đảm bảo đủ nước làm đất gieo cấy vụ mùa trong khung thời vụ.

Tổ chức lấy nước tập trung, không lấy tràn lan, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả. Triển khai đồng loạt các biện pháp cụ thể cho từng hồ để khắc phục sự thiếu hụt nguồn nước hồ. Riêng khu vực hồ Đập Trời với dung tích còn lại không đảm bảo đủ nước một đợt làm đất gieo cấy cho gần 500 ha của xã Quảng Lạc và xã Sơn Hà, Công ty đang triển khai nạo vét khơi thông dòng chảy trong lòng hồ về cống, lắp đặt các máy bơm dầu để bơm tận dụng triệt để nguồn nước còn lại trong hồ; đồng thời xả hết nguồn nước dự trữ khoảng 300.000 m3 ở đập Cây Trầu.

Để bổ sung thêm nguồn nước cho khu vực này, Công ty đã phối hợp với các địa phương và đơn vị liên quan sửa chữa trạm bơm cấp nước sạch xã Quảng Lạc (hiện đã ngừng hoạt động) bơm nước ngầm hỗ trợ nguồn nước vào hệ thống kênh của hồ Đập Trời; sửa chữa lại trạm bơm Bến Nhảy, lắp đặt thêm 1 tổ máy bơm có công suất 410 m3/h, nạo vét tuyến kênh dài 225m nối vào kênh tưới trạm bơm Bến Nhảy và cục bộ một số đoạn kênh tiếp theo để bơm tưới mở rộng diện tích cho hơn 40 ha và phục vụ dân sinh thuộc thôn Quỳnh Sơn, hỗ trợ tưới một phần diện tích của HTX Quỳnh Phong do hồ Đập Trời đảm nhiệm.

Với các biện pháp đã và đang triển khai, đến thời điểm này Công ty đã đảm bảo trên 15.500 ha đủ nước làm đất (chiếm 43% tổng diện tích hợp đồng tưới tiêu với các huyện, thành phố). Ngoài ra, Công ty còn bơm nước cho người dân thôn Sào Nậm (xã Văn Phú) và Đại Thắng (xã Văn Phương) lấy nước phục vụ sinh hoạt. Hiện còn gần 60% diện tích sản xuất vụ mùa chưa có nước làm đất, trong thời gian tới Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh tiếp tục phối hợp với các đơn vị, địa phương tích cực triển khai các giải pháp chống hạn, lấy nước phục vụ sản xuất và dân sinh n

Bài, ảnh: Hồng Giang