Qua việc kiểm điểm, từng tập thể, cá nhân sẽ tự nhìn nhận lại kết quả công tác sau một năm, thấy rõ những ưu điểm, những việc đã làm được, đồng thời tự mình chỉ ra những hạn chế, thiếu sót để có các biện pháp sửa chữa, khắc phục trong thời gian tới và là căn cứ cho việc đánh giá, xếp loại tổ chức cơ sở Đảng và đảng viên. Kết quả đánh giá, xếp loại sẽ giúp cho cấp ủy cấp trên và người lãnh đạo, quản lý biết rõ được thực trạng của các tổ chức Đảng và đảng viên trong đảng bộ, chi bộ mình, nhận rõ điểm mạnh, điểm yếu của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở từng địa phương, đơn vị để kịp thời có các giải pháp làm tốt công tác xây dựng Đảng, nhất là công tác tổ chức cán bộ. Đồng thời, mỗi năm, các tập thể và từng cá nhân thông qua việc kiểm điểm tự phê bình, phê bình và đánh giá, xếp loại chất lượng là dịp để tập thể cấp ủy, lãnh đạo cơ quan, đơn vị và mỗi một đảng viên tự soi, tự sửa lại mình.
ở đảng bộ tỉnh ta, ngày 16/11/2020, Tỉnh ủy đã ban hành Kế hoạch số: 04-KH/TU kiểm điểm, đánh giá, xếp loại chất lượng tổ chức Đảng và tập thể, cá nhân cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý năm 2020. Trên cơ sở kế hoạch của Tỉnh ủy, các đảng ủy, huyện, thành ủy trực thuộc tỉnh cũng đã ban hành kế hoạch hoặc hướng dẫn, chỉ đạo các đảng ủy, chi ủy cơ sở thuộc cấp mình tiến hành kiểm điểm đánh giá, xếp loại tổ chức cơ sở đảng và đảng viên năm 2020.
Nhiệm vụ đặt ra lúc này là mỗi một tổ chức đảng, mỗi cán bộ lãnh đạo các cấp và đảng viên cần quán triệt và thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên về việc kiểm điểm đánh giá, xếp loại chất lượng tổ chức cơ sở đảng, đảng viên, sao cho đạt được mục đích và yêu cầu đề ra là phải đảm bảo nghiêm túc, chặt chẽ, khách quan, thực chất.
Muốn vậy, các cấp ủy đảng, cán bộ lãnh đạo các cấp và đảng viên phải nắm vững đối tượng và nội dung kiểm điểm, thành phần hội nghị kiểm điểm và các bước tiến hành. Trước hết cần chuẩn bị tốt báo cáo kiểm điểm của tập thể và bản kiểm điểm của cá nhân, trong đó phải chỉ rõ ưu điểm, kết quả đạt được, hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân; kết quả khắc phục những hạn chế, khuyết điểm đã được cấp có thẩm quyền kết luận hoặc được chỉ ra ở các kỳ kiểm điểm trước; giải trình những vấn đề được gợi ý kiểm điểm của cấp ủy cấp trên (nếu có); nêu rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân và phương hướng, biện pháp khắc phục hạn chế, khuyết điểm. Nội dung kiểm điểm tập thể và cá nhân trong từng lĩnh vực đã được văn bản hướng dẫn cụ thể.
Năm nay là năm thứ 2 tiếp tục thực hiện nội dung sau khi kiểm điểm, phân tích làm rõ trên từng lĩnh vực, cả tập thể và cá nhân đều có mục tự đánh giá về cấp độ thực hiện là: xuất sắc, tốt, trung bình và kém. Cuối cùng là tập thể và cá nhân tự nhận xếp loại chất lượng theo 4 mức là: hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; hoàn thành tốt nhiệm vụ; hoàn thành nhiệm vụ và không hoàn thành nhiệm vụ….
Bên cạnh đó, để đánh giá xếp loại chính xác chất lượng đối với tổ chức đảng, đảng viên, tập thể, cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp ngoài việc tự đánh giá, xếp loại chất lượng của tổ chức, cá nhân đó còn phải được lấy ý kiến của các chủ thể tham gia khác. Ví dụ như các chủ thể tham gia đánh giá, xếp loại chất lượng đối với đảng bộ các huyện, thành phố, gồm: Thường trực HĐND tỉnh, lãnh đạo UBND tỉnh, các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc của Tỉnh ủy, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị- xã hội cấp tỉnh…
Như vậy là việc kiểm điểm, đánh giá, xếp loại chất lượng tổ chức đảng và tập thể, cá nhân đã được các cấp ủy Đảng xây dựng kế hoạch hoặc hướng dẫn tổ chức thực hiện cụ thể, vấn đề quyết định để đánh giá chính xác là cấp ủy các cấp, nhất là người đứng đầu cần quán triệt và thực hiện nghiêm túc việc kiểm điểm, đánh giá, xếp loại. Tránh tình trạng việc tổ chức kiểm điểm, đánh giá, xếp loại tổ chức Đảng và đảng viên làm một cách hình thức, chiếu lệ, nể nang, "dĩ hòa vi quý", hoặc như khi xây dựng chuẩn bị các bản kiểm điểm của tập thể và cá nhân, chỉ đề cập nhiều phần ưu điểm mà thấy ít khuyết điểm và chưa làm rõ trách nhiệm của cá nhân gắn với trách nhiệm chung của tập thể trên từng lĩnh vực phụ trách công tác.
Do vậy, cấp ủy cấp trên phải tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện kiểm điểm, đánh giá, xếp loại chất lượng tổ chức đảng, đảng viên và tập thể, cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp bảo đảm khách quan, toàn diện, thực chất. Đặc biệt, cấp ủy cấp trên trực tiếp của cơ sở cần có hướng dẫn cụ thể hóa hơn nữa các tiêu chí đánh giá, xếp loại chất lượng của từng loại hình tổ chức cơ sở Đảng, trong đó lấy việc thực hiện hoàn thành nhiệm vụ chính trị làm thước đo chính để kiểm điểm, đánh giá, xếp loại tổ chức Đảng và cán bộ, đảng viên.
Nguyễn Đông