Những năm gần đây, tín dụng chính sách từ Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) thực sự đã phát huy hiệu quả và trở thành một trong những công cụ xóa đói, giảm nghèo, góp phần vào mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội của mỗi địa phương. Nguồn vốn các chương trình tín dụng như: hộ nghèo; hộ cận nghèo; học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn; nước sạch và vệ sinh môi trường; sản xuất, kinh doanh vùng khó khăn... đã tiếp thêm nguồn lực tài chính cũng như khuyến khích, động viên hàng nghìn, hàng vạn hộ gia đình nghèo và gia đình chính sách khác chuyển biến nhận thức, cách thức làm ăn để tự lực cải thiện đời sống, thoát khỏi nghèo đói, nâng cao chất lượng cuộc sống. Đặc biệt chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg giai đoạn 1 đã phát huy hiệu quả, giúp cho nhiều hộ nghèo an cư lạc nghiệp. Nhằm tiếp tục duy trì nguồn lực hỗ trợ về tài chính đối với hộ nghèo về nhà ở, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg, ngày 10-8-2015 về chính sách hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011-2015. Việc tiếp tục triển khai chương trình tín dụng về nhà ở đối với hộ nghèo có ý nghĩa sâu sắc, mở ra cơ hội cho đối tượng này được tiếp cận dòng vốn chính sách để xây mới, sửa sang nhà cửa, yên tâm phát triển kinh tế.
Theo đại diện lãnh đạo Ngân hàng CSXH tỉnh, so với Quyết định số 167 giai đoạn 1, giai đoạn 2 này có nhiều điểm quy định mới để người nghèo được hưởng ưu đãi nhiều hơn như: thời gian vay lâu hơn, mức vay cao hơn. Theo đó, chính sách này sẽ hỗ trợ những hộ gia đình nghèo có tên trong danh sách hộ nghèo được vay vốn tại Đề án hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011-2015 do ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt và cung cấp cho Ngân hàng CSXH. Trong trường hợp hộ nghèo có tên trong danh sách hộ nghèo được vay vốn tại Đề án hỗ trợ nhà ở đã được UBND cấp tỉnh phê duyệt, nhưng trong quá trình thực hiện chính sách này đã thoát nghèo, thì vẫn được xem xét cho vay vốn để làm nhà ở theo hướng dẫn tại văn bản của Ngân hàng CSXH. Về hạn mức cho vay, hộ gia đình thuộc đối tượng được vay vốn theo quy định có nhu cầu vay vốn thì được vay tối đa 25 triệu đồng/hộ. Mức cho vay tối đa đã được nâng lên thêm 17 triệu đồng so với mức cho vay tối đa 8 triệu đồng/hộ trong giai đoạn 1. Lãi suất cho vay là 3%/năm (0,25%/tháng), lãi suất nợ quá hạn bằng 130% lãi suất khi cho vay (3,9%/năm).
Thời hạn cho vay là 15 năm kể từ thời điểm hộ vay nhận nợ món vay đầu tiên, trong đó thời gian ân hạn là 5 năm đầu. Trong thời gian ân hạn, hộ vay chưa phải trả nợ, trả lãi và hộ vay bắt đầu trả nợ, trả lãi tiền vay từ năm thứ 6 trở đi. Như vậy, thời hạn cho vay của chương trình đã tăng thêm 5 năm so với thời hạn cho vay 10 năm trong giai đoạn 1. Mức trả nợ mỗi năm tối thiểu bằng 10% tổng số vốn đã vay, đặc biệt hộ vay có thể trả nợ trước hạn. Về phương thức cho vay của chương trình được thực hiện ủy thác một số nội dung công việc trong quy trình cho vay qua các tổ chức chính trị - xã hội như các chương trình tín dụng ưu đãi khác đang triển khai tại tỉnh.
Triển khai Chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, năm 2016 Ngân hàng CSXH tỉnh được phân bổ và bố trí 4,5 tỷ đồng để sẵn sàng giải ngân, kịp thời đáp ứng nhu cầu về vốn cho hộ nghèo. Để triển khai có hiệu quả chương trình, Ngân hàng CSXH tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành công văn chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương triển khai cho vay chương trình cho vay nhà ở giai đoạn 2 theo đúng quy định. Theo đó, cấp huyện, thành phố chỉ đạo UBND cấp xã, thị trấn rà soát, xác nhận, lập danh sách đối tượng vay vốn chương trình. Chi nhánh Ngân hàng CSXH tỉnh thực hiện quy trình, thủ tục cho vay chương trình nhà ở giai đoạn 2 đối với hộ nghèo theo đúng quy định, đảm bảo đơn giản, rõ ràng, dễ thực hiện.
Bên cạnh đó, Ngân hàng CSXH tỉnh cũng đã tổ chức tập huấn chương trình cho vay, nhất là những điểm mới theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ đến tất cả các cán bộ của Chi nhánh Ngân hàng CSXH. Đồng thời phối hợp tập huấn cơ chế nghiệp vụ, hướng dẫn quy trình cho vay đến các hội nhận ủy thác cấp xã, tổ tiết kiệm và vay vốn. Phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan, UBND các cấp, đặc biệt là các tổ chức hội nhận ủy thác đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến bằng nhiều hình thức để hộ nghèo nắm bắt được Quyết định mới của Thủ tướng Chính phủ.
Hiện nay, các đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh đang đẩy nhanh việc rà soát và lập danh sách hộ nghèo thuộc danh sách hộ nghèo được vay vốn tại Đề án hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011-2015, tổng hợp báo cáo UBND tỉnh phê duyệt. Trên cơ sở danh sách hộ mới thoát nghèo đã phê duyệt, Ngân hàng CSXH sẽ đối chiếu và tiến hành cho vay theo đúng trình tự thủ tục. Khi giải ngân thành công đợt cho vay năm 2016 sẽ giúp cho 180 hộ nghèo trên địa bàn tỉnh có tiền đầu tư xây sửa nhà cửa.
Hồng Giang