Nhiều khó khăn tác động đến thu ngân sách
Hầu hết các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Nhiều doanh nghiệp phải giảm công suất hoặc tạm dừng hoạt động do gián đoạn chuỗi cung ứng nguyên, vật liệu đầu vào và thiếu thị trường tiêu thụ sản phẩm đầu ra, hoạt động sản xuất, kinh doanh bị ngưng trệ trong khi khả năng thu ngân sách phụ thuộc nhiều vào sự phục hồi của các doanh nghiệp. Hiện nay, các lĩnh vực sản xuất của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh phụ thuộc rất nhiều vào nguyên, nhiên liệu nhập khẩu chủ yếu là từ ấn Độ, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, đều là các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID-19.
Bên cạnh đó, việc triển khai thực hiện Nghị định số 41/2020/NĐ-CP ngày 8/4/2020 của Chính phủ về việc gia hạn nộp thuế và tiền thuê đất cho đối tượng chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và bảo đảm trật tự an toàn xã hội trong bối cảnh đại dịch COVID-19 ... đã ảnh hưởng trực tiếp đến số thu ngân sách Nhà nước năm 2020.
Lĩnh vực xuất, nhập khẩu gặp khó khăn so với cùng kỳ là do dịch bệnh COVID-19 ảnh hưởng đến hoạt động ngoại thương, làm sụt giảm nhu cầu tiêu thụ đầu ra nên các đối tác đã và sẽ còn giãn hoãn, hủy các đơn đặt hàng, gây sụt giảm kim ngạch xuất khẩu và sản lượng.
Đặc biệt, ngành sản xuất ô tô là ngành hàng chiếm tỷ trọng chủ yếu trong số thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh, tuy nhiên, hiện đang gặp khó khăn. Trong khi năm 2019 và quý I năm 2020, trung bình Tập đoàn Thành Công xuất kho cho đại lý từ 7.000-10.000 xe/tháng, thì trong tháng 4, 5/2020 chỉ xuất kho cho đại lý được khoảng 1.000 xe/tháng. 6 tháng đầu năm nay, số lượng ô tô sản xuất ra của Tập đoàn Thành Công chỉ đạt 28,7 nghìn chiếc, giảm 9,5% so với cùng kỳ.
Nhà máy cũng đã cho công nhân nghỉ luân phiên 50% số lượng do nhu cầu giảm. Lượng linh kiện nhập khẩu của Tập đoàn Thành Công đã đặt mua từ trước đang tồn đọng tại cửa khẩu và trong kho ngoại quan nhiều. Theo thống kê của ngành Hải quan, trong tháng 4 và tháng 5 năm nay có rất ít tờ khai nhập khẩu vào nội địa và chưa có kế hoạch sản xuất, kinh doanh dài hạn đến hết năm 2020. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến số thu ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực xuất, nhập khẩu trên địa bàn tỉnh.
Ngoài nguyên nhân khách quan là dịch bệnh COVID-19 làm nhiều nước và vùng lãnh thổ buộc phải đóng cửa, hạn chế giao thương để tập trung phòng chống dịch bệnh thì việc các Hiệp định tự do thương mại có hiệu lực trong năm 2020 như Hiệp định AHKFTA, EVFTA và IPA, Việt Nam - Cu Ba đã ảnh hưởng không nhỏ đến số thu ngân sách Nhà nước về xuất, nhập khẩu trên địa bàn tỉnh năm 2020 và những năm tiếp theo.
Trong bối cảnh tình hình kinh tế - xã hội có nhiều biến động phức tạp do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nhưng Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã có những giải pháp chỉ đạo đồng bộ, điều hành quyết liệt, dứt điểm, hiệu quả, linh hoạt ngay từ những tháng đầu năm để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp, khuyến khích đầu tư, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, tạo tiền đề quyết định tăng trưởng nguồn thu ngân sách, hỗ trợ doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh do ảnh hưởng của dịch COVID-19.
Đồng thời, chú trọng việc tuyên truyền chính sách thuế và hỗ trợ người nộp thuế, làm tốt công tác cải cách hành chính thuế, tạo động lực cho doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh. Các ngành, các cấp đã lắng nghe những phản hồi, ý kiến của người nộp thuế; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế đối với các lĩnh vực có nguy cơ tiềm ẩn rủi ro cao về thuế, chấn chỉnh và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về thuế.
Do vậy, thu ngân sách Nhà nước 6 tháng đầu năm đạt được kết quả khả quan. Tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn đạt 8.766.099 triệu đồng, đạt 60,7% dự toán HĐND tỉnh giao, tăng 11,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, thu nội địa thực hiện 6 tháng đầu năm là 5.946.848 triệu đồng, đạt 65,7% dự toán HĐND tỉnh giao, tăng 26% so với cùng kỳ; thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu trên địa bàn đạt 2.813.236 triệu đồng, bằng 52,1% so với dự toán HĐND tỉnh giao và đạt 89,3% so với cùng kỳ năm trước.
Tiếp tục các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp
Dự toán thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh năm 2020 đã đề ra, tổng thu ngân sách đạt 14.450 tỷ đồng. Đây là thách thức không nhỏ trong điều kiện tình hình 6 tháng cuối năm được dự báo sẽ còn nhiều khó khăn, thách thức do ảnh hưởng nặng nề từ dịch COVID-19.
Để hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội cũng như nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước năm 2020, các cấp, các ngành trong tỉnh cần tập trung đẩy mạnh các giải pháp cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, tăng cường các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh, thu hút đầu tư, tạo nguồn thu ổn định, bền vững cho ngân sách Nhà nước.
Hỗ trợ các doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất, kinh doanh, duy trì hoạt động. Hỗ trợ người lao động, đảm bảo an sinh xã hội. Thực hiện các giải pháp tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội, giảm lãi suất ngân hàng, hỗ trợ chủ lao động giải quyết chi trả tiền cho lao động tạm ngừng, nghỉ việc theo quy định.
Tăng cường công tác quản lý thu ngân sách Nhà nước gắn với nuôi dưỡng nguồn thu, chống thất thu ngân sách Nhà nước và thu hồi nợ đọng thuế, phấn đấu hoàn thành dự toán thu ngân sách Nhà nước. Theo đó, tập trung rà soát lại quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, triển khai có hiệu quả việc đấu giá quyền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất và đấu thầu dự án có sử dụng đất để tạo nguồn vốn thanh toán nợ xây dựng cơ bản và tiếp tục đầu tư hoàn thiện các dự án trọng điểm. Rà soát cơ chế, chính sách về đất đai, giải quyết kịp thời các vướng mắc về thủ tục giao đất, đấu giá đất, cho thuê, chuyển quyền sử dụng đất; đôn đốc thu, nộp kịp thời các khoản thu từ đất vào ngân sách Nhà nước.
Tăng cường công tác phân tích, dự báo, đánh giá đầy đủ tác động của dịch COVID-19, những yếu tố ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn như: giảm thu do chính sách, do các yếu tố khách quan, làm rõ những khoản thu còn thất thu, các nguồn thu tiềm năng..., từ đó có phương án chỉ đạo, điều hành thu kịp thời, phấn đấu hoàn thành dự toán thu ngân sách Nhà nước năm 2020 đã được HĐND tỉnh giao.
Theo dõi, nắm bắt hoạt động sản xuất, kinh doanh của người nộp thuế, kiểm soát chặt chẽ tình hình kê khai, nộp thuế gắn với việc phát hành, sử dụng hóa đơn của các doanh nghiệp để kịp thời phát hiện và kiên quyết xử phạt các trường hợp khai sai, khai thiếu số thuế phải nộp, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp để gian lận, trốn thuế. Thực hiện tốt công tác giải quyết hồ sơ hoàn thuế, miễn, giảm thuế đảm bảo đúng đối tượng, đúng chính sách pháp luật thuế.
Các cấp, các ngành kịp thời nắm bắt, chia sẻ và tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân phát triển sản xuất, kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ thuế. Quản lý thu đúng, đủ, kịp thời nhưng không gây phiền hà, sách nhiễu cho người nộp thuế, dừng thanh tra, kiểm tra tại doanh nghiệp nếu không cần thiết và không phát hiện dấu hiệu vi phạm về thuế.
Hướng dẫn và khuyến khích người nộp thuế sử dụng các giao dịch điện tử trong khai thuế, nộp thuế nhằm giảm thời gian, chi phí. Tổ chức đối thoại và lắng nghe ý kiến người nộp thuế để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho người nộp thuế. Tuyên dương kịp thời thành tích của các tổ chức, cá nhân có ý thức chấp hành tốt nghĩa vụ nộp thuế, đóng góp số thu lớn cho ngân sách Nhà nước.
Bài, ảnh: Bảo Yến