Tăng cường công tác thanh, kiểm tra chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT

UBND tỉnh đã chỉ đạo Thanh tra tỉnh thành lập Đoàn thanh tra liên ngành của tỉnh tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT đối với 11 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, trong đó có 1 doanh nghiệp nhà nước, 9 doanh nghiệp ngoài nhà nước, 1 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Thanh tra tỉnh đã chuyển hồ sơ vi phạm hành chính đối với các doanh nghiệp vị phạm sang Sở Lao động, Thương binh và Xã hội xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền, với số tiền xử phạt là 149 triệu đồng. Cùng với đó, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội phối hợp với Bảo hiểm xã hội tỉnh, Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức thanh tra 132 doanh nghiệp, chủ yếu các đơn vị nợ đọng tiền BHXH, BHYT, BHTN; chỉ đạo ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực BHXH đối với 5 đơn vị, với tổng số tiền xử phạt là 87,5 triệu đồng.

Sở Y tế phối hợp với Bảo hiểm xã hội tỉnh tổ chức thanh tra 25 cơ sở khám, chữa bệnh BHYT. Sau thanh tra thực hiện xuất toán, thu hồi về quỹ BHYT số tiền gần 1,7 tỷ đồng. Lực lượng Công an tỉnh phối hợp với Bảo hiểm xã hội tỉnh tổ chức kiểm tra đối với trên 50 đơn vị sử dụng lao động và 1 cơ sở khám chữa bệnh BHYT. Qua kiểm tra đã thu hồi 58 triệu đồng về Quỹ BHXH; các đơn vị nộp số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN trên 11 tỷ đồng (đạt tỷ lệ thu hồi nợ 75%); thu hồi về Quỹ BHYT các nội dung thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT sai quy định, số tiền gần 12 triệu đồng; chấn chỉnh cơ sở khám, chữa bệnh BHYT cấp 151 giấy nghỉ hưởng BHXH sai thẩm quyền.

Đối với ngành BHXH tỉnh, đã thực hiện tốt công tác tổ chức tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tạo điều kiện thuận lợi để công dân đến gửi đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. 5 năm qua, toàn tỉnh đã thực hiện tiếp 734 lượt công dân, tiếp nhận 102 đơn thư thuộc thẩm quyền (trong đó đơn hỏi, kiến nghị, phản ánh là 98 đơn, đơn khiếu nại là 2 đơn, đơn tố cáo là 2 đơn). Đã giải quyết, trả lời công dân 102 đơn. Không xảy ra vụ việc phản ánh đông người, phức tạp nào. So với năm 2012, các năm gần đây đơn kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo gửi đến cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh có xu hướng giảm.

Đặc biệt, Luật BHXH năm 2014 và Nghị định 21/2016/NĐ-CP ngày 31/3/2016 của Chính phủ giao quyền thanh tra, kiểm tra, xử phạt cho ngành BHXH, cùng với Bộ luật Hình sự sửa đổi được Quốc hội thông qua có hiệu lực từ ngày 1/1/2018 đã quy định việc xử lý hình sự đối với nhóm tội danh như tội gian lận, tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động… Đây được coi là những chế tài "đủ mạnh" để giải quyết tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN như hiện nay.

5 năm qua (2012-2017), ngành BHXH đã tổ chức thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN và thực hiện kiểm tra đối với 1.034 đơn vị. Trong đó: Thanh tra chuyên ngành 71 đơn vị sử dụng lao động; kiểm tra 645 đơn vị sử dụng lao động; 96 cơ sở khám, chữa bệnh BHYT; 182 đại lý thu, đại diện chi trả; 40 lượt đơn vị nội bộ ngành. Kết quả, qua thanh tra chuyên ngành phát hiện 918 lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc nhưng các đơn vị chưa kê khai tham gia, truy thu hơn 4,4 tỷ đồng, các đơn vị đã nộp tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN với số tiền 34,6 tỷ đồng (đạt tỷ lệ thu hồi nợ 80%); xử phạt vi phạm hành chính đối với 13 đơn vị, tổng số tiền phạt là 271,5 triệu đồng. Đồng thời qua kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động đã phát hiện 3.072 lao động thuộc diện tham gia BHXH, BHYT, BHTN bắt buộc nhưng các đơn vị chưa kê khai tham gia; thu hồi về Quỹ BHXH số tiền gần 185,2 triệu đồng do đơn vị sử dụng lao động thanh toán sai quy định. Kiểm tra 96 cơ sở KCB có ký hợp đồng KCB BHYT, xuất toán các nội dung cơ sở khám, chữa bệnh BHYT thanh toán sai quy định, thu hồi về Quỹ BHYT số tiền hơn 5,8 tỷ đồng.

Tuy nhiên, hiện nay tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN tại các doanh nghiệp vẫn còn diễn ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của người lao động. Để hạn chế tình trạng này, ngoài việc tổ chức thực hiện tốt chức năng thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN, ngành BHXH xác định cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN tới người sử dụng lao động và người lao động để nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật. Đồng thời, công khai các hành vi vi phạm pháp luật để tạo sự đồng thuận, ủng hộ của dư luận trong đấu tranh với các chủ thể vi phạm.

Bên cạnh đó, tiếp tục tăng cường phối hợp với cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc quản lý, đôn đốc các doanh nghiệp thực hiện tốt chính sách BHXH, BHYT, BHTN; thường xuyên trao đổi, thống nhất, tạo sự đồng thuận với các cơ quan quản lý nhà nước liên quan trong việc xử lý vi phạm của các đơn vị sử dụng lao động. Đặc biệt, cần phối hợp chặt chẽ với công đoàn các cấp, ngành Tòa án, ngành Công an để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc trong thực hiện biện pháp khởi kiện đối với những đơn vị sử dụng lao động cố tình nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN.

Hạnh Chi