Tìm kiếm: văn hóa truyền thống

Tết là thời khắc thiêng liêng chuyển giao giữa năm cũ và mới, thời điểm trọng đại nhất trong vòng quay bất tận của vũ trụ. Việt Nam có 54 dân tộc anh em với những phong tục đón Tết độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của từng tộc người.

Từ nhiều đời nay, lễ hội là nơi sinh hoạt văn hóa đặc sắc trong đời sống tinh thần và tâm linh của người dân Việt Nam. Tại lễ hội - người dân được trở về với lịch sử cha ông, với cội nguồn dân tộc, tưởng nhớ công ơn người đi trước, cầu mong những điều tốt lành. Đồng thời là nơi người dân được vui chơi, giải tỏa, bù đắp về tinh thần sau những ngày lao động vất vả. Để các lễ hội giữ được bản sắc văn hóa truyền thống, đòi hỏi các cấp, các ngành liên quan và toàn xã hội chung tay đẩy lùi sự xâm lấn của yếu tố xã hội hóa, thương mại hóa và các hiện tượng tiêu cực khác, trả lại cho lễ hội nét đẹp vốn có của nó.

Để lễ hội đầu năm thực sự trở thành nét đẹp văn hóa truyền thống, những năm qua huyện Yên Khánh đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo để vừa gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống, vừa bài trừ được các hủ tục lạc hậu. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với với đồng chí Tạ Quang Thao, Trưởng phòng Văn hóa-thông tin huyện Yên Khánh để cùng tìm hiểu về vấn đề này.

Vào mỗi dịp Tết đến xuân về người dân trên khắp mọi miền của Tổ quốc và khách nước ngoài lại nô nức đổ về các lễ hội Ninh Bình. Yếu tố làm nên sức hấp dẫn tại các lễ hội Ninh Bình chính là vẻ đẹp của văn hóa truyền thống.

Văn hóa truyền thống Ninh Bình vừa có nét riêng bản địa, vừa mang tính sắc vùng miền do yếu tố hội tụ, giao thoa của các nền văn minh, văn hóa tích hợp nên nét văn hóa của thành phố Ninh Bình rất đa dạng, phong phú. Đây là điều kiện thuận lợi để thành phố phát huy giá trị văn hóa truyên thống, góp phần xây dựng thành phố văn minh, hiện đại.

Ninh Bình là tỉnh có thế mạnh về các nghề thủ công mỹ nghệ, nhiều làng nghề có lịch sử hàng trăm năm. Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tiểu thủ công nghiệp ở địa phương đã trở thành nhân tố quan trọng trong việc xây dựng nông thôn mới. Do vậy, phát triển bền vững làng nghề là một hướng đi tích cực, đúng đắn, góp phần giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, nâng cao thu nhập, gìn giữ và phát triển văn hóa truyền thống. Tuy nhiên, với việc phát triển một cách tự phát, không có sự đầu tư, nhiều làng nghề đã ngừng hoạt động, nhiều làng nghề đang đứng trước nguy cơ mai một…

Là phường trung tâm của thành phố Ninh Bình, trong những năm qua, cùng với việc chú trọng phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng diện mạo đô thị xanh, sạch, đẹp, phường Đông Thành còn quan tâm thực hiện tốt công tác chăm sóc người có công. Đã từ lâu, công tác "Đền ơn, đáp nghĩa" trên địa bàn phường đã trở thành nét đẹp văn hóa, truyền thống, nhận được sự tham gia hưởng ứng của các đoàn thể, hội viên, đoàn viên, người dân và các tổ chức, doanh nghiệp đứng chân trên địa bàn.

Lễ hội Hoa Lư (trước đây là Lễ hội Trường Yên) là một lễ hội thường niên lớn nhất của tỉnh Ninh Bình nhằm kỷ niệm sự kiện Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế và để tri ân, hoài niệm về các vị tiền bối đã có công với dân, với nước. Lễ hội Hoa Lư lớn không chỉ bởi tầm vóc, quy mô tổ chức mà còn bởi đây chính là nơi hội tụ, kết tinh bản sắc văn hóa truyền thống của Ninh Bình, là niềm tự hào của biết bao thế hệ người dân đất Cố đô.

"Dù ai xuôi ngược trăm miền/Tháng ba mở hội Trường Yên thì về". Hội Trường Yên (nay là Lễ hội Hoa Lư) đã đi vào ca dao, đi vào tâm thức của người dân Ninh Bình nhiều thế hệ. Và cứ mỗi dịp tháng ba, như một lời hẹn ước với quá khứ, những người con Ninh Bình ở khắp mọi miền Tổ quốc lại chộn rộn trở về trảy hội.

Lễ hội Hoa Lư (trước đây là lễ hội Trường Yên) là lễ hội lớn nhất của tỉnh Ninh Bình, được tổ chức thường niên tại Khu di tích lịch sử - văn hóa Cố đô Hoa Lư, xã Trường Yên, huyện Hoa Lư nhằm tri ân công đức Đinh Tiên Hoàng Đế và các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước, thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc. Năm nay, Lễ hội Hoa Lư tiếp tục được tổ chức theo quy mô cấp tỉnh, với vị thế là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, do đó, những ngày trước khai hội, công tác chuẩn bị đã được các cấp, các ngành, đơn vị liên quan tập trung triển khai, thực hiện chu đáo, bài bản, phấn đấu có một lễ hội truyền thống trang trọng và xứng tầm, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của vùng đất Cố đô Hoa Lư lịch sử.

Tham dự ngày hội "Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc", Chủ tịch nước Trần Đại Quang mong muốn các già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo, người có uy tín tiêu biểu đại diện các dân tộc tích cực vận động đồng bào thực hiện tốt chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước; tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc.

Lễ hội Hoa Lư (trước đây là Lễ hội Trường Yên) là một lễ hội thường niên lớn nhất của tỉnh Ninh Bình nhằm kỷ niệm sự kiện Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế, tri ân các vị tiền bối đã có công với dân với nước. Lễ hội này lớn không chỉ bởi tầm vóc, quy mô tổ chức mà còn bởi đây chính là nơi hội tụ, kết tinh bản sắc văn hóa truyền thống của Ninh Bình, là niềm tự hào của người dân Cố đô Hoa Lư. Không ở đâu trên mảnh đất Ninh Bình những sắc màu văn hóa lại được dịp phô diễn, tỏa hương khoe sắc như tại Lễ hội Hoa Lư.

Nho Quan là vùng đất cổ với lịch sử định cư của nhiều cộng đồng người, trong đó có người Mường. ở mỗi vùng đất mà họ định cư, người Mường đều duy trì được những nét văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc mình. Một trong những nét văn hóa đó chính là nghệ thuật hát Đúm.

Chào mừng kỷ niệm 34 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20-11-1982 - 20-11-2016), cùng với các hoạt động thi đua "dạy tốt học tốt" của các thày cô giáo và học sinh, những ngày qua tại các trường học trên địa bàn tỉnh đã diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao sôi nổi, tạo không khí vui tươi, phấn khởi và tinh thần hướng về nét đẹp văn hóa truyền thống "tôn sư trọng đạo" của người Việt Nam.

Xã Quảng Lạc, huyện Nho Quan có tới trên 70% dân số là người Mường. Bởi vậy, ở đây còn lưu giữ được nhiều nét văn hóa độc đáo của dân tộc Mường trong lễ cưới hỏi. Làm thế nào để khơi dậy, bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống ấy, đồng thời loại bỏ dần các hủ tục lạc hậu để mỗi lễ cưới thực sự trở thành niềm hạnh phúc lứa đôi và trở thành một nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Mường? Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Văn Thái, Chủ tịch UBND xã Quảng Lạc.

Mới chỉ phát triển ở xã Gia Vân (huyện Gia Viễn) trong thời gian ngắn, song loại hình du lịch cộng đồng homestay đã bước đầu phát huy hiệu quả giúp người dân địa phương xóa đói, giảm nghèo và đặc biệt còn giúp người dân tích cực bảo tồn và phát huy những nét văn hóa độc đáo của dân tộc Việt Nam.

Gia đình là tế bào của xã hội, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, chống lại các tệ nạn xã hội, tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Xây dựng gia đình hạnh phúc là nghĩa vụ và trách nhiệm của mọi thành viên, làm tiền đề quan trọng thúc đẩy việc hoàn thành nhiệm vụ, công việc mà xã hội giao phó.

Lễ hội truyền thống Trường Yên sắp khai hội, Nhà hát Chèo Ninh Bình đang tích cực tập luyện, chuẩn bị chương trình nghệ thuật mở màn trong ngày khai hội truyền thống sao cho trang trọng, hoành tráng, ấn tượng, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống, lịch sử của vùng đất Cố đô Hoa Lư địa linh nhân kiệt.

Chọi gà là một thú chơi dân gian mang đậm nét văn hóa truyền thống có sức hút rất lớn với mọi lứa tuổi bởi tính chất giải trí nhưng vẫn chứa đựng tinh thần thượng võ.

Khi những ngày cuối cùng của năm cũ đi qua, người Việt bao giờ cũng nghĩ ngay đến việc treo một quyển lịch mới trong nhà như một nét văn hóa truyền thống. Chính vì thế với người Việt, lịch không chỉ đơn thuần là để xem ngày tháng, ghi công việc mà còn là món quà dành tặng người thân, bạn bè, đối tác… rất ý nghĩa khi Tết đến, xuân về.

Việc phát triển của các làng nghề truyền thống hiện nay có vai trò và ý nghĩa rất lớn đối với việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế cũng như gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp. Nhiều năm qua, phường Ninh Phong (thành phố Ninh Bình) đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp để bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị làng nghề mộc Phúc Lộc của địa phương.

Nhằm đưa ra một quy trình thống nhất trong việc tổ chức lễ hội, để giữ gìn và phát huy tốt nhất các giá trị văn hóa truyền thống của cha ông, sáng 17/6, UBND tỉnh tiếp tục tổ chức hội nghị góp ý kiến về kịch bản tổ chức lễ hội truyền thống Trường Yên. Đồng chí Trần Hữu Bình, TVTU, Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì hội nghị.

Nho Quan là huyện miền núi của tỉnh, nơi có đồng bào dân tộc Mường tập trung đông nhất và còn lưu giữ được khá nhiều các giá trị văn hóa truyền thống thông qua các tập tục, làng nghề, lễ hội… Bên cạnh đó, trên địa bàn huyện Nho Quan cũng tập trung khá nhiều các điểm du lịch nổi tiếng, thu hút sự quan tâm của du khách.

"Đến hẹn lại lên", Lễ hội truyền thống Trường Yên đang cận kề. Năm nay là năm đầu tiên Lễ hội Trường Yên được tổ chức với vị thế là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Những ngày này, ai cũng náo nức hướng về lễ hội bằng những việc làm thiết thực, ý nghĩa. Mỗi địa phương, đơn vị đều tích cực chuẩn bị các chương trình, tiết mục văn hóa đặc sắc để góp phần tạo nên một lễ hội Trường Yên giàu bản sắc văn hóa, tạo ấn tượng đối với du khách thập phương về trẩy hội.

Từ năm 2013, Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có hướng dẫn về việc sử dụng di sản văn hóa trong dạy học tại các trường phổ thông, trung tâm giáo dục thường xuyên. Đây là hoạt động nhằm góp phần giáo dục toàn diện học sinh, giữ gìn và phát huy giá trị của di sản văn hóa truyền thống tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Tại Ninh Bình, sau một năm thực hiện thí điểm, Sở Giáo dục và Đào tạo đã hướng dẫn triển khai đại trà việc sử dụng di sản văn hóa trong dạy học tại các nhà trường…