Phương pháp tiếp cận mới để sản xuất, truyền tải và lưu trữ năng lượng bền vững
Nỗ lực tìm kiếm và sử dụng hiệu quả năng lượng xanh, cũng như các hành động cấp bách nhằm giảm phát thải và đẩy nhanh cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu là nội dung của tọa đàm “Cơ sở hạ tầng bền vững và giao thông xanh” - sự kiện điểm nhấn thứ 3 trong chuỗi hội thảo “Khoa học vì Cuộc sống” do Quỹ VinFuture tổ chức (ngày 19/12/2023).
Giao thông xanh sẽ thành hiện thực trong 5-10 năm tới
Trong báo cáo công bố ngày 20/11/2023, Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) cho biết, thế giới vẫn tiếp tục thải lượng khí nhà kính kỷ lục vào khí quyển. Mức tăng này chủ yếu là do đốt nhiên liệu hóa thạch và các hoạt động công nghiệp.
UNEP cảnh báo nhiệt độ Trái Đất có nguy cơ tăng thêm 2,9 độ C trong thế kỷ này, vượt xa các giới hạn then chốt. Trước tình thế đó, UNEP kêu gọi “những nỗ lực đầy tham vọng và khẩn cấp từ tất cả các quốc gia nhằm giảm việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch và nạn phá rừng”. Trong đó, giao thông xanh được xem là một trong những giải pháp bền vững với hiệu quả đột phá.
Những phát kiến nổi bật trong lĩnh vực giao thông xanh trải dài từ các vật liệu mới giúp cải tiến hiệu suất khai thác và lưu trữ năng lượng tái tạo cho tới điện khí hóa các phương tiện di chuyển.
Giáo sư Soumitra Dutta, Hiệu trưởng Trường Kinh doanh Saïd thuộc Đại học Oxford (Vương quốc Anh), thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture, đồng thời là chủ tọa của tọa đàm, lạc quan rằng tốc độ đổi mới của công nghệ sẽ biến tương lai giao thông xanh trở thành hiện thực trong vòng 5-10 năm tới.
UNEP cảnh báo nhiệt độ Trái Đất có nguy cơ tăng thêm 2,9 độ C trong thế kỷ này, vượt xa các giới hạn then chốt. Trước tình thế đó, UNEP kêu gọi “những nỗ lực đầy tham vọng và khẩn cấp từ tất cả các quốc gia nhằm giảm việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch và nạn phá rừng”. Trong đó, giao thông xanh được xem là một trong những giải pháp bền vững với hiệu quả đột phá.
“Sự phát triển của xe điện, pin lithium và các nguồn năng lượng thay thế khác đã cho phép tạo ra các phương tiện di chuyển xanh thay thế cho phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch và các nền tảng giao thông mới được hỗ trợ bởi công nghệ số. Do đó, một tương lai về sự đổi mới của các phương tiện giao thông rất đáng mong đợi”, vị Giáo sư của Đại học Oxford dự báo.
Giáo sư Dutta cũng nhắc đến vai trò của các công nghệ số trong việc chuyển đổi xanh. Theo ông, nhân loại sẽ thấy rất nhiều sự đổi mới trong tương lai. Thế giới thực sẽ kết hợp với thế giới kỹ thuật số và tạo ra nhiều sản phẩm dựa trên các phương tiện di chuyển hiện tại, như ô-tô, xe tay ga, xe buýt...
Vai trò của hợp tác quốc tế trong triển khai công nghệ bền vững
Tại tọa đàm do Quỹ VinFuture tổ chức, những trí tuệ xuất chúng trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển xanh sẽ chia sẻ về các phương pháp tiếp cận mới để sản xuất, truyền tải và lưu trữ năng lượng bền vững. Các chuyên gia cũng sẽ trao đổi về vai trò của các loại vật liệu mới hiện nay, đồng thời đánh giá về các chính sách và nỗ lực phát triển xanh trên thế giới.
Ở khía cạnh chính sách, một nội dung quan trọng của tọa đàm chắc chắn sẽ nhận nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu từ khắp nơi trên thế giới, đó là những chia sẻ, thảo luận về vai trò của hợp tác quốc tế trong thúc đẩy và triển khai công nghệ bền vững.
Đặc biệt, “bàn tròn khoa học” VinFuture còn có sự đóng góp ý kiến từ các khách mời tham dự - bao gồm đại diện các đơn vị nghiên cứu khoa học trong nước, nhóm chuyên gia và đơn vị doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách. Điều này được kỳ vọng sẽ đem đến những đánh giá sâu sắc và toàn diện vì theo Giáo sư Dutta, “thách thức trong việc thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng hoặc giải pháp công nghệ này trên thực tế thường không chỉ liên quan đến bản thân công nghệ”.
Thay vào đó, Giáo sư Dutta cho rằng khó khăn thường nằm ở bối cảnh tổ chức, bối cảnh xã hội nơi mà các công nghệ và dự án cơ sở hạ tầng này cần được triển khai.
“Lịch sử cho thấy rằng quá trình đổi mới công nghệ diễn ra nhanh chóng hơn khi các ý tưởng được chia sẻ một cách rộng rãi. Nếu luồng thông tin và trao đổi ý tưởng về công nghệ đổi mới bị gián đoạn, tốc độ chung của sự đổi mới trên toàn thế giới cũng sẽ bị chậm lại. Để đạt được mục tiêu phát triển bền vững, chúng ta cần sự hợp tác giữa các chính phủ và tổ chức để gỡ bỏ những rào cản và xây dựng một tương lai bền vững dựa trên sự hợp tác toàn cầu”, Giáo sư Dutta nhấn mạnh.
Giáo sư Quarraisha Abdool Karim, chủ nhân Giải đặc biệt VinFuture mùa đầu tiên và hiện là Thành viên Hội đồng Sơ khảo VinFuture, đánh giá cao vai trò kết nối cộng đồng khoa học toàn cầu của Giải thưởng. Theo Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới, VinFuture giống như một lời nhắc nhở, thu hút sự chú ý nhiều hơn của cộng đồng quốc tế đến hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới vì lợi ích xã hội.
“Các tọa đàm trong khuôn khổ lễ trao giải hay các hội thảo mà VinFuture tổ chức quanh năm, với chủ đề xoay quanh các thách thức toàn cầu, đang thực sự giúp gắn kết giới khoa học quốc tế, tập hợp những người có chung tầm nhìn và khát vọng xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn”, Giáo sư Karim đánh giá.
