MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội từ tỉnh đến cơ sở đã chủ động nghiên cứu lựa chọn các nội dung giám sát, phản biện xã hội có trọng tâm, trọng điểm. Nội dung góp ý xây dựng Đảng, chính quyền gắn với các nhiệm vụ trọng tâm của tỉnh, của các địa phương, đơn vị và những vấn đề được đông đảo nhân dân quan tâm; đã bám sát chương trình công tác của cấp ủy, chính quyền các cấp và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương để đề xuất nội dung giám sát, phản biện, góp ý.
Với phương pháp, cách làm linh hoạt, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các thành phần tham gia giám sát, phản biện và các hình thức giám sát phù hợp với tình hình, đặc điểm của địa phương, kết quả giám sát, phản biện, góp ý được cấp ủy, chính quyền, nhân dân đồng tình cao.
Tuy nhiên, công tác triển khai, thực hiện nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của một số đoàn thể chính trị - xã hội cấp huyện, cấp xã chưa chủ động.
Công tác phản biện xã hội của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp còn có mặt hạn chế, chưa tổ chức được hội nghị phản biện, nội dung phản biện chưa tập trung vào các chính sách, chương trình, kế hoạch, đề án phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, chủ yếu mới thực hiện nội dung tham gia góp ý vào các dự thảo văn bản. Việc góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền ở cấp huyện và cấp xã còn hạn chế và lúng túng, hiệu quả còn thấp.
Nguyên nhân của những tồn tại trên là do giám sát, phản biện là việc khó, liên quan đến nhiều đối tượng, nhiều lĩnh vực, trong đó có những lĩnh vực nhạy cảm, do vậy nhận thức và trách nhiệm phối hợp của một bộ phận cán bộ, đảng viên là đối tượng giám sát chưa cao. Năng lực thực hiện công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ còn hạn chế (nhất là cấp xã), rất ít người được đào tạo chính quy về luật, đa số chưa có kinh nghiệm trong công tác giám sát, phản biện. Cấp ủy, chính quyền ở một số nơi chưa quan tâm định hướng lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện để MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội thực hiện công tác giám sát, phản biện xã hội.
Vai trò chủ trì của MTTQ phối hợp với các tổ chức thành viên ở một số nơi chưa rõ; chưa phát huy sự tham gia của các ban tư vấn, các chuyên gia, cộng tác viên tham gia giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.
Thời gian tới, để thực hiện tốt hơn nữa vai trò giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội cần tiếp tục quán triệt đến cán bộ, đảng viên và nhân dân về ý nghĩa, mục đích, quan điểm, tính chất, nội dung của Quyết định 217-QĐ/TW, Quyết định 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị; hướng dẫn MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp, thực hiện tốt Quy định số 124-QĐ/TW của Ban Bí thư về phát huy vai trò giám sát của nhân dân trong việc giám sát cán bộ, đảng viên thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII).
Tích cực tham mưu với cấp ủy tiếp tục quan tâm lãnh đạo MTTQ thực hiện nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội, góp ý đối với những nội dung quan trọng trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng. Phối hợp chặt chẽ với chính quyền để có điều kiện thuận lợi về cơ chế, về thông tin, tài liệu liên quan đến hoạt động giám sát, phản biện, góp ý của MTTQ và các đoàn thể. MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp trong tỉnh tiếp tục phát huy các hình thức giám sát, phản biện, góp ý đã có hiệu quả trong thực tiễn.
Hướng dẫn cấp cơ sở lựa chọn hình thức giám sát phù hợp, tăng cường hình thức giám sát thường xuyên, đột xuất thông qua ý kiến của nhân dân; giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên (theo Quy định số 124-QĐ/TW ngày 02/02/2018 của Ban Bí thư).
Thực hiện tốt việc nắm bắt tình hình nhân dân, kịp thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, hội viên và nhân dân với cấp ủy, chính quyền các cấp. Thông qua đó phát hiện những nội dung nhân dân đang quan tâm để thực hiện nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Tham mưu với cấp ủy chuẩn hóa đội ngũ cán bộ MTTQ và các đoàn thể.
Thường xuyên bồi dưỡng, trang bị kiến thức, kỹ năng về quy trình, phương pháp giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền cho cán bộ MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội...
Bùi Quang