Nỗ lực tháo gỡ mọi khó khăn, tạo đột phá phát triển nhà ở xã hội
Chiều 2/6, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị triển khai Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29/5/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội và rà soát đánh giá tình hình phát triển nhà ở xã hội 5 tháng đầu năm, kế hoạch triển khai các tháng cuối năm 2025.
Cùng dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương. Hội nghị được truyền trực tuyến đến Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Theo Bộ Xây dựng, về việc quy hoạch, bố trí quỹ đất phát triển nhà ở xã hội, tổng hợp báo cáo của các địa phương, trên địa bàn cả nước đã quy hoạch 1.309 vị trí với quy mô 9.737ha đất làm nhà ở xã hội.
Hầu hết các địa phương đều dành đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội. Nhiều địa phương đã quan tâm, dành quỹ đất nhà ở xã hội tại các vị trí thuận lợi, gần các trung tâm đô thị, khu công nghiệp, bảo đảm đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội như: Đồng Nai (951ha), Long An (507,2ha), Bình Dương (203,8ha), Quảng Ninh (173,4ha)...
Theo báo cáo của địa phương, tình hình triển khai thực hiện chỉ tiêu về nhà ở xã hội của các địa phương như sau:
Về kết quả thực hiện Đề án 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội: Cả nước có 686 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 627.867 căn, trong đó, 117 dự án hoàn thành và hoàn thành một phần, quy mô 80.811 căn; 159 dự án đã khởi công xây dựng, quy mô 135.563 căn; 416 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, quy mô 417.185 căn.
Như vậy, số lượng dự án đã hoàn thành, khởi công xây dựng đạt 51% so chỉ tiêu đã đặt ra tại Đề án đến năm 2025 (là 428.000 căn).
Kết quả đầu tư xây dựng nhà ở xã hội 5 tháng đầu năm 2025: Trên cả nước đã khởi công, đang triển khai đầu tư xây dựng 159 dự án, với quy mô 135.563 căn; trong đó khởi công mới 21 dự án, với quy mô 20.428 căn. Trong 5 tháng đầu năm, có 22.649 căn hộ nhà ở xã hội đã hoàn thành.
Nhận xét, đánh giá: Qua báo cáo của 63 địa phương và thực tế kiểm tra, Bộ Xây dựng nhận thấy đã có sự biến chuyển rõ rệt trong kết quả phát triển nhà ở xã hội của địa phương, nhiều địa phương đã quan tâm, đôn đốc việc triển khai thực hiện, có kết quả tốt; tuy nhiên, cũng còn nhiều địa phương chưa quan tâm, kết quả triển khai còn chưa đạt yêu cầu. Khả năng hoàn thành chỉ tiêu đầu tư xây dựng 100.000 căn hộ nhà ở xã hội năm 2025 của các địa phương như sau:
Các địa phương có khả năng hoàn thành chỉ tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao, gồm 20 địa phương: Bắc Ninh, Hải Phòng, Bắc Giang, Nghệ An, Đồng Nai, Hưng Yên, Đà Nẵng, thành phố Huế, Đắk Lắk, Vĩnh Phúc, Thái Bình, Hải Dương, Hòa Bình, Hà Nam, Tuyên Quang, Quảng Trị, Kon Tum, Ninh Thuận, Hậu Giang, Cà Mau. Số lượng căn hộ các địa phương có thể hoàn thành là 45.928 căn.
Các địa phương đang triển khai thực hiện, khó có khả năng hoàn thành chỉ tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao, gồm 25 địa phương: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Thanh Hóa, Quảng Ninh, Lào Cai, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bình Phước, Tây Ninh, Bình Định, Tiền Giang, Thái Nguyên, Long An, Phú Thọ, Cần Thơ, Lạng Sơn, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Tháp, Lâm Đồng, An Giang, Kiên Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Nam Định. Số lượng căn hộ các địa phương có thể hoàn thành là 24.352 căn/53.414 căn chỉ tiêu (thiếu 28.062 căn)
Các địa phương chưa triển khai thực hiện dự án nhà ở xã hội, gồm 18 địa phương (tổng chỉ tiêu 4.366 căn): Quảng Nam, Phú Yên, Vĩnh Long, Yên Bái, Bạc Liêu, Sơn La, Ninh Bình, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Đắk Nông, Sóc Trăng, Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Điện Biên, Lai Châu, Gia Lai, Quảng Ngãi.
Phát biểu ý kiến khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, Đảng, Nhà nước ta có chính sách xã hội và chính sách an sinh xã hội về nhà ở; theo đó, bảo đảm quyền có chỗ ở, quyền tiếp cận bình đẳng về nhà ở cho người dân và quan tâm cho những người yếu thế.
Nhấn mạnh cần hiểu đúng về phạm vi rất rộng của các đối tượng được hỗ trợ trong chính sách nhà ở xã hội, Thủ tướng cho biết đã từng nghe ý kiến nói rằng "tỉnh tôi không có công nghiệp, không có công nhân, nên không cần phát triển nhà ở xã hội".
Theo Thủ tướng, như thế là hiểu chưa hết chính sách, bởi chính sách nhà ở xã hội còn dành cho cả người nghèo, người khó khăn, người mới ra trường, giáo viên cắm bản, bộ đội biên phòng nơi biên giới…; tức là những người thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở nói chung.
Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo các bộ, ngành quyết liệt triển khai các nhiệm vụ, giải pháp, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, các điểm nghẽn thể chế để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.
Về hoàn thiện thể chế, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành sửa đổi, bổ sung nhiều quy định, luật liên quan đến chính sách phát triển nhà ở xã hội như Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đất đai và nhiều luật liên quan… Chính phủ đã ban hành trên 25 nghị định nhằm tạo lập hệ thống pháp luật về phát triển nhà ở xã hội.
Về công tác chỉ đạo điều hành, Chính phủ đã ban hành 22 nghị quyết, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 12 chỉ thị, quyết định, công điện; Thủ tướng Chính phủ chủ trì nhiều hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến toàn quốc với các địa phương, doanh nghiệp… với nhiều giải pháp, nhiệm vụ cụ thể, quyết liệt nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.
Ngày 3/4/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 338/QĐ-TTg phê duyệt Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030".
Theo đó, mục tiêu đến năm 2030 là phải hoàn thành ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội và năm 2025 phải phấn đấu hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội. Đến nay, kết quả như báo cáo của Bộ Xây dựng đã có nhiều chuyển biến tích cực; trong 5 tháng đầu năm 2025 đã hoàn thành 22.649 căn hộ, có thêm 21 dự án khởi công với quy mô 20.428 căn.
Thủ tướng đánh giá, thời gian qua, dù có khó khăn nhưng việc triển khai đã được tiến hành quyết liệt, nghiêm túc, nhất là Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an…
Thủ tướng nhấn mạnh, nhà ở xã hội không phải nằm ở nơi "khỉ ho cò gáy", đất "đầu thừa đuôi thẹo" mà phải đầy đủ hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông, xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục. Tuy nhiên, việc triển khai dự án nhà ở xã hội vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, trong đó tập trung chính là thể chế và thủ tục hành chính phức tạp, kéo dài.
Do đó, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đấy phát triển nhà ở xã hội ngày 6/3/2025, các cơ quan đã trình Chính phủ đề xuất Bộ Chính trị, Quốc hội về 6 cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc cho các dự án nhà ở xã hội.
Sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29/5/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội ngay tại đợt 1, kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết.
Theo Thủ tướng, Nghị quyết của Quốc hội được ban hành có nhiều cơ chế, chính sách có tính đột phá như thành lập Quỹ nhà ở quốc gia; mở rộng đối tượng là doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội được thuê nhà ở xã hội để bố trí cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của mình ở tạo điều kiện cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động yên tâm công tác, bao gồm cả công nhân, người lao động là người nước ngoài.
Nhiều nội dung tại Nghị quyết đã cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính trong phát triển nhà ở xã hội như: Giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu, không yêu cầu lập nhiệm vụ quy hoạch chi tiết, bỏ các thủ tục về thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định giá, miễn giấy phép xây dựng, thực hiện lồng ghép một số thủ tục hành chính mà theo báo cáo của Bộ Xây dựng sẽ cắt giảm được ít nhất 350 ngày.
Cùng với đó, bổ sung và giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định điều kiện để được hưởng chính sách về nhà ở xã hội đối với các đối tượng chịu tác động bởi việc tổ chức, sắp xếp lại đơn vị hành chính.
Thủ tướng nêu rõ, Nghị quyết số 201/2025/QH15 ban hành đã tháo gỡ được các điểm nghẽn thể chế để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả, cụ thể hóa được các cơ chế, chính sách đặc thù này thì tiếp tục cần phải có sự thống nhất chỉ đạo, lãnh đạo của cấp ủy, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương.
Thủ tướng đề nghị các đại biểu thảo luận, thống nhất ngay các nhiệm vụ, giải pháp để triển khai ngay Nghị quyết, không để chậm trễ; đồng thời, cần rà soát, kiểm đếm lại việc thực hiện những nhiệm vụ đã giao các bộ, ngành, địa phương, những việc làm tốt, việc chưa làm tốt; kết quả phát triển nhà ở xã hội 5 tháng đầu năm 2025 và các nhiệm vụ tiếp theo từ nay đến cuối năm 2025.
Thủ tướng đề nghị các các đại biểu đề xuất các giải pháp trên tinh thần 6 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ kết quả để triển khai có hiệu quả.
