Thầy giáo Lê Quốc Trưởng, Phó Hiệu trưởng nhà trường, người có hơn 25 năm gắn bó với Trường THPT Yên Khánh A cho biết: Ra đời vào tháng 8-1965 trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt. Sau nhiều lần sơ tán, di dời, năm học 1969-1970, Trường THPT Yên Khánh A được chuyển về vị trí cố định tại xã Khánh Hội, huyện Yên Khánh cho đến ngày nay. Ngày đầu thành lập, Trường chỉ có 5 phòng học tranh tre, sơ tán trong nhà dân với hơn 10 thầy, cô giáo. Đến năm học 2013-2014, nhà trường đã có 33 lớp với trên 1.300 học sinh và 90 cán bộ, giáo viên, nhân viên.
Ở thời kỳ nào, nhà trường cũng luôn phát động các phong trào thi đua dạy tốt, học tốt, đảm bảo chất lượng đào tạo, có nhiều học sinh giỏi các cấp. Đặc biệt, bước vào giai đoạn mới của sự nghiệp giáo dục và đào tạo, nhà trường có nhiều giải pháp đổi mới trong công tác quản lý, chỉ đạo dạy và học, kiên quyết chống bệnh thành tích trong thi cử, trong kiểm tra đánh giá, góp phần tạo nên kết quả đáng phấn khởi. Những năm gần đây, tỷ lệ học sinh văn hóa khá và giỏi đạt từ 60% đến trên 77%, tỷ lệ lên lớp luôn đạt 100%. Kết quả xếp loại học lực, tỷ lệ đỗ tốt nghiệp của nhà trường luôn ở vị trí tốp đầu của tỉnh.
Công tác hướng nghiệp và dạy nghề luôn được chú trọng, tổ chức quản lý chặt chẽ, kết quả học sinh thi nghề phổ thông luôn đạt kết quả cao nhất trong toàn tỉnh. Chất lượng mũi nhọn được củng cố vững chắc và đạt thành tích cao trong các kỳ thi học sinh giỏi tỉnh và Quốc gia, Trường liên tục nhiều năm liền xếp thứ nhất toàn đoàn trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh. Trong 10 năm học gần đây, Trường có 445 học sinh dự thi học sinh giỏi cấp tỉnh, đạt 376 giải, với 94 giải nhất, 126 giải nhì, 104 giải ba, 52 giải khuyến khích; đặc biệt có 17 giải học sinh giỏi Quốc gia và khu vực. Tỷ lệ đỗ đại học và cao đẳng hàng năm đạt từ 82-97%; nằm trong tốp 100 trường có điểm thi đại học cao nhất toàn quốc…
Bên cạnh nhiệm vụ chính là giảng dạy và học tập, thầy và trò nhà trường luôn tích cực tham gia và đạt nhiều thành tích trong các phong trào văn hóa, văn nghệ, TDTT, các hoạt động thông tin tuyên truyền… do địa phương và ngành tổ chức. Tại các Hội khỏe Phù Đổng tỉnh, Hội thi TDTT, Hội thi Thể thao - Quốc phòng khối THPT, Hội diễn văn nghệ…, đội tuyển Trường THPT Yên Khánh A luôn là đơn vị dẫn đầu, xếp thứ hạng cao. Đảng bộ nhà trường là tổ chức cơ sở đảng đi đầu trong toàn tỉnh làm tốt công tác phát triển đảng viên trong học sinh. Trong 5 năm học (từ năm học 2008- 2009 đến năm học 2013-2014), Đảng bộ đã kết nạp và làm các thủ tục để kết nạp được 16 đảng viên mới là học sinh, là trường đầu tiên của tỉnh thực hiện thắng lợi mô hình học sinh tự quản trong nhà trường…
Trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ giáo dục, nhà trường luôn xác định công tác đội ngũ cán bộ, giáo viên là nhân tố quyết định. Trường hiện có 90 cán bộ, giáo viên, nhân viên, trong đó 100% giáo viên đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, 13 người có trình độ thạc sỹ, 31 người là giáo viên giỏi cấp tỉnh, 40 người là giáo viên giỏi cấp trường. Trường được Sở Giáo dục và Đào tạo đánh giá là trường có phong trào đổi mới phương pháp giảng dạy mạnh mẽ nhất trong toàn ngành. Là trường đầu tiên trong tỉnh có thư viện điện tử, hỗ trợ rất tích cực trong việc học tập và giảng dạy. Công tác đúc rút sáng kiến, kinh nghiệm, ứng dụng các đề tài kinh nghiệm được nhà trường đề cao chú trọng. Trong 10 năm đã có 560 sáng kiến đạt khá, giỏi cấp trường, 26 sáng kiến kinh nghiệm giỏi cấp Sở, cấp Tỉnh và 3 Bằng Lao động sáng tạo...
Thầy giáo Lê Văn Thuyết, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Gần 50 năm xây dựng và trưởng thành, Trường THPT Yên Khánh A đã có 15.845 học sinh tốt nghiệp THPT; hơn 3.000 học sinh tham gia quân đội, 58 liệt sỹ, hơn 4.500 người có trình độ đại học và sau đại học. Nhiều học sinh của Trường đã trở thành những cán bộ quản lý, cán bộ chuyên môn giỏi trên nhiều lĩnh vực và nhiều người giữ cương vị chủ chốt ở các tỉnh, thành phố, thị xã...
30 năm học liên tục (từ năm học 1981-1982 đến nay) Trường liên tục đạt danh hiệu "Trường tiên tiến xuất sắc", "Tập thể lao động xuất sắc"; được Chủ tịch nước tặng thưởng: Huân chương Lao động hạng Ba, hạng Nhì, hạng Nhất; Huân chương Độc lập hạng Ba, hạng Nhì; được công nhận trường THPT đạt chuẩn Quốc gia năm 2010; được tặng "Biểu tượng vàng nguồn nhân lực Việt Nam" lần thứ nhất năm 2011… Đặc biệt, ghi nhận và tôn vinh những thành tích đạt được vượt bậc của thầy và trò nhà trường, tháng 5 năm 2012, Chủ tịch nước đã phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới cho Trường THPT Yên Khánh A.
Mỹ Hạnh