Những khó khăn trong công tác xây dựng trường chuẩn quốc gia ở Thanh Liêm
Hiện nay, trên địa bàn huyện Thanh Liêm đã có 52 trường học được công nhận đạt chuẩn (đạt 100%), với 17 trường mầm non, 18 trường tiểu học và 17 trường THCS đạt chuẩn, trong đó có 20 trường đạt chuẩn mức độ 2. Tuy nhiên, vẫn còn không ít khó khăn làm ảnh hưởng tới mục tiêu giữ chuẩn và chất lượng công tác xây dựng trường chuẩn quốc gia cho các nhà trường trên địa bàn huyện.
Theo đánh giá của Phòng Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) huyện, qua công tác kiểm định đánh giá chất lượng để công nhận trường đạt chuẩn quốc gia, nâng chuẩn và công nhận lại theo quy định, các trường học trên địa bàn huyện không còn tình trạng nợ chuẩn. Nhưng hầu hết các trường đều có những khó khăn, nhất là về cơ sở vật chất.
Ông Đỗ Văn Bính, Phó Trưởng phòng GD&ĐT huyện Thanh Liêm cho biết: Nếu căn cứ theo các quy định về tiêu chuẩn, tiêu chí hiện hành về xây dựng trường chuẩn của các nhà trường đã cơ bản bảo đảm được. Nhưng nếu áp các yêu cầu, quy định về điều kiện tổ chức dạy học và thực hiện các hoạt động giáo dục theo chương trình giáo dục phổ thông mới thì cơ sở vật chất trong các trường học chưa thể đáp ứng.
Hiện nay, 100% các trường đã đạt chuẩn đủ điều kiện bố trí 1 lớp học/phòng nhưng diện tích các phòng học còn nhỏ, mới chỉ đạt bình quân hơn 40m2/phòng. Trong khi đó, dự báo học sinh các cấp học sẽ tăng theo từng năm học, sĩ số học sinh/lớp cũng tăng, gây nhiều khó khăn cho việc tổ chức dạy học của các nhà trường. Các phòng học được xây dựng kiên cố nhưng theo quy định phải qua thời gian sử dụng tối thiểu là 50 năm mới được phá bỏ để xây mới nếu có nhu cầu vì thế trước mắt các nhà trường vẫn phải chấp nhận việc dạy và học trong điều kiện khó khăn này.
Trường THCS Thanh Tâm được công nhận đạt chuẩn quốc gia từ năm 2007. Qua công tác tự đánh giá, đến nay nhà trường đã có được một số tiêu chí bảo đảm tốt yêu cầu xây dựng trường chuẩn như: tổ chức và quản lý nhà trường với cơ cấu tổ chức bộ máy, các khối lớp, số học sinh, điểm trường theo quy định, quản lý tốt hoạt động giáo dục; đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên đạt chuẩn, có năng lực chuyên môn vững vàng; có kết quả giáo dục theo từng năm học đạt cao…
Song, theo Hiệu trưởng Nguyễn Thanh Liêm, nhà trường đang gặp phải khó khăn do điều kiện cơ sở vật chất còn hạn chế làm ảnh hưởng đến việc xây dựng nhà trường và giữ mức chuẩn. Hơn 10 năm thực hiện các nhiệm vụ giáo dục của một trường đạt chuẩn trong điều kiện chỉ có 8 phòng học được xây dựng từ những năm 90 do Tổ chức phi chính phủ Plan tài trợ và 4 phòng dành làm khu hiệu bộ được tận dụng sử dụng từ một công trình xây dựng cách đây hàng trăm năm.
Mặc dù tỉ lệ học sinh của nhà trường chỉ khoảng 32,6 học sinh/lớp nhưng do diện tích các phòng học nhỏ hẹp, chỉ khoảng hơn 30m2/phòng nên việc tổ chức các hoạt động giáo dục trong lớp học rất khó. Giáo viên các lớp phải chia học sinh thành các nhóm nhỏ để thực hiện các nội dung bài học, mất nhiều thời gian, công sức của giáo viên và làm giảm tính hiệu quả của các hoạt động. Năm 2019, với sự quan tâm của địa phương, nhà trường được ưu tiên xây dựng mới một công trình nhà 3 tầng với 18 phòng học.
Đến thời điểm đầu năm học 2020 - 2021, tuy công trình chưa được chính thức hoàn thiện và đưa vào sử dụng nhưng do các yêu cầu về dạy và học nên nhà trường đã phải chuyển tạm 4 lớp sang học khu mới. Các phòng học cũ được sử dụng cho các lớp còn lại và dùng làm các phòng bộ môn. Như vậy, sẽ có quá nửa công việc dạy và học của nhà trường vẫn đang phải tiếp tục thực hiện trong điều kiện khó khăn về cơ sở vật chất.
Không chỉ vướng về diện tích phòng học, việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ giáo dục của các trường học trên địa bàn còn chưa thực sự thuận lợi do việc xây dựng thiếu đồng bộ, chắp vá. Vào mỗi năm học, có tới 50% số trường vừa sửa chữa, tu bổ, xây mới các đơn nguyên, vừa dạy và học, ảnh hưởng không nhỏ tới cảnh quan trường học và công tác quản lý nhà trường. Khi chưa giải quyết được những bất cập từ “bài toán” phòng học thì ngành giáo dục, các nhà trường và các địa phương còn phải đối diện với yêu cầu mới về cơ sở vật chất cho thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới như: phải có phòng khoa học, nhà tập đa năng… đòi hỏi cần có sự đầu tư kinh phí tương đối lớn.
Thực tế cho thấy, chỉ riêng một dãy phòng học cấp THCS đạt chuẩn cũng cần tới 5-7 tỷ đồng. Đó là chưa kể đến kinh phí phục vụ việc mua sắm trang thiết bị, đồ dùng dạy học tối thiểu. Lượng kinh phí khổng lồ này đã và đang thực sự là một khó khăn đối với ngân sách địa phương. Đã có nhiều địa phương quyết liệt trong việc tìm nguồn, tạo nguồn, kêu gọi đầu tư, thực hiện xã hội hóa để hỗ trợ giáo dục, xây dựng trường chuẩn nhưng đây không phải là việc dễ làm và địa phương nào cũng có thể làm được. Do nguồn kinh phí đầu tư hạn hẹp, nhiều đơn vị trường học đạt chuẩn rơi vào tình trạng xuống cấp về cơ sở vật chất. Thực tế này không chỉ ảnh hưởng đến việc duy trì, giữ vững mức độ chuẩn để có thể được công nhận lại sau 5 năm mà còn ảnh hưởng cả tới chất lượng giáo dục toàn diện.
Năm học 2020-2021, ngành giáo dục huyện Thanh Liêm phấn đấu có 100% trường học tiếp tục giữ vững chuẩn quốc gia, trong đó có 11 trường được kiểm tra công nhận lại và nâng mức chuẩn. Để thực hiện được điều đó, cần có sự quan tâm hỗ trợ từ nhiều phía giúp ngành giáo dục và các trường học trên địa bàn huyện tháo gỡ những khó khăn trong quá trình xây dựng trường chuẩn.
