Nhận diện tác động của cuộc cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 đến công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch

Ở thời điểm hiện tại, khái niệm cuộc CMCN lần thứ tư còn chưa đi đến thống nhất chung, nhưng các nghiên cứu đều cho rằng, bản chất của cuộc CMCN lần thứ tư là sự kết nối giữa thế giới thực với thế giới ảo, là sự hợp nhất của các loại công nghệ và làm xóa nhòa ranh giới giữa các lĩnh vực vật lý, kỹ thuật số và sinh học. 

Cuộc CMCN lần thứ tư được đánh giá là không những tạo ra động lực mới thúc đẩy mạnh mẽ nền kinh tế, mà còn tạo nên cuộc "đại cách mạng" trong lĩnh vực văn hóa - tư tưởng của mỗi quốc gia. Trong xu hướng ấy, công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam cũng sẽ bị tác động bởi cuộc cách mạng này. 

Những tác động thuận lợi từ cuộc CMCN lần thứ tư đến công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng:

(1) Những biến đổi của đời sống kinh tế - xã hội dưới tác động của cuộc CMCN lần thứ tư là căn cứ thực tiễn góp phần khẳng định tính cách mạng, khoa học của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh - nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam.

(2) Những thành tựu khoa học, công nghệ của cuộc CMCN lần thứ tư là yếu tố quan trọng giúp nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền tư tưởng của Đảng và là phương tiện, công cụ giúp đấu tranh phòng, chống quan điểm sai trái trên không gian mạng.

(3) Thành tựu của cuộc CMCN lần thứ tư góp phần phát huy dân chủ của Nhân dân, đồng thời giúp củng cố và tăng cường niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Bên cạnh thuận lợi, cuộc CMCN lần thứ tư cũng tạo ra những thách thức không nhỏ đối với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Lợi dụng thành tựu CMCN lần thứ tư, các đối tượng phản động, cơ hội, thù địch đã tạo ra nhiều phương thức tấn công khác nhau nhằm thực hiện âm mưu xuyên tạc, chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng; khiến cho hoạt động đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng gặp nhiều khó khăn, thách thức.

Trước đây, các đối tượng thù địch, phản động thường sử dụng các hình thức chủ yếu như rải truyền đơn, tập hợp lực lượng biểu tình, nói xấu Đảng, Nhà nước ta trên một số địa phương cụ thể. 

Tuy nhiên, cuộc CMCN lần thứ tư đã khiến cho hoạt động chống phá của các đối tượng này trở nên nguy hiểm và khó lường hơn rất nhiều lần so với giai đoạn trước. 

Hoạt động thường thấy của các đối tượng phản động, cơ hội hiện nay là xây dựng hàng loạt các trang mạng xã hội để truyền bá thông tin sai lệch, xuyên tạc, bóp méo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, từ đó tạo nên sự hỗn loạn, nhiễu loạn thông tin trong xã hội, làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân dao động về tư tưởng, mất phương hướng về chính trị tạo nên quá trình "tự diễn biến", "tự chuyển hóa". 

Chúng tận dụng tối đa các phương tiện thông tin đại chúng, công nghệ kỹ thuật số, các phương tiện trực tuyến, các diễn đàn, hội nghị quốc tế, các sự kiện chính trị, xã hội trong nước,... để xuyên tạc và tuyên truyền các quan điểm, tư tưởng sai trái, thù địch. Bằng nhiều thủ đoạn tinh vi, nhiều phương thức hiện đại, các đối tượng thù địch, phản động, cơ hội chính trị đã làm cho công tác bảo vệ Đảng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng gặp rất nhiều khó khăn.

CMCN lần thứ tư đưa đến những biến đổi to lớn trong thực tiễn, khiến cho một số nội dung lý luận của học thuyết Mác - Lênin bị thực tiễn vượt trước, tạo ra nhiều kẽ hở lý luận để các đối tượng phản động chống phá. 

Dưới tác động mạnh mẽ của cuộc CMCN lần thứ tư, thế giới ngày nay biến đổi không ngừng. Dùng lý luận của CN Mác- Lênin soi vào thực tiễn có thể thấy: bên cạnh tính khoa học, cách mạng của học thuyết thì cũng vẫn có những nhận định, dự báo, quan điểm của CN Mác - Lê nin đã bị thực tiễn vượt qua nhưng chưa được nghiên cứu bổ sung, phát triển và hoàn thiện; có những luận điểm, quan điểm chưa được nhận thức đúng dẫn tới vận dụng sai trong thực tiễn (ví dụ như nhận thức về CNXH và con đường đi lên CNXH). 

Đây chính là kẽ hở lý luận để các đối tượng thù địch, phản động lợi dụng nhằm mục đích công kích, phủ nhận tính cách mạng, khoa học của CN Mác - Lênin. 

Ở Việt Nam, cuộc CMCN lần thứ tư không chỉ tạo ra những biến đổi căn bản trong lĩnh vực kinh tế mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến các vấn đề xã hội, như phân hóa giàu nghèo, thất nghiệp, lạm phát, gia tăng bất bình đẳng xã hội… khiến một bộ phận người dân hoài nghi về vai trò lãnh đạo của Đảng.

Tốc độ phát triển công nghệ đang khiến hàng triệu người dân trong nước đứng trước nguy cơ mất việc làm dù chưa đến tuổi nghỉ hưu. Khoa học, công nghệ cũng khiến cho các vấn đề bất bình đẳng xã hội, khoảng cách giàu - nghèo trở nên khó kiểm soát. 

Người thích ứng công nghệ mới sẽ trở thành một thiểu số thông minh, giàu có, được hưởng nhiều quyền lợi trong công việc; người không thích ứng được thì trở nên lạc lõng, từ đó tạo nhiều hệ quả xấu về mặt xã hội. 

Đi kèm sự phát triển của trang web, mạng xã hội là hành vi đăng tải thông tin giả, tin xấu, là hình thành và truyền bá lối sống vô cảm với xã hội, truyền bá tư tưởng hoài nghi, chối bỏ các giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử dân tộc; là hệ lụy lệch lạc về nhận thức, sống thiếu lý tưởng của một bộ phận giới trẻ... Đó là những yếu điểm dễ bị các đối tượng phản động lợi dụng công kích, chống phá.

Trong thời gian tới, để thực hiện tốt công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó tập trung thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Hoàn thiện chính sách, pháp luật và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về thông tin, truyền thông và an ninh mạng.

Đấu tranh với thủ đoạn lợi dụng CMCN lần thứ tư để chống phá Đảng và Nhà nước ta, nhất là trên lĩnh vực chính trị tư tưởng là một cuộc chiến rất cam go, nhạy cảm và phức tạp. Điều đó đặt ra yêu cầu phải xây dựng và thường xuyên rà soát, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về thông tin, truyền thông và an ninh mạng. 

Trong đó, chú trọng hơn đến việc ban hành và tổ chức thực hiện Luật An toàn thông tin mạng, Luật An ninh mạng, Luật Công nghệ thông tin, Luật Bảo vệ Bí mật nhà nước… Song song đó, phải nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước về thông tin truyền thông và nền tảng mạng xã hội. Phát triển hệ thống cơ sở vật chất đảm bảo theo kịp tốc độ phát triển của cuộc CMCN lần thứ tư. Xây dựng, bổ sung và hoàn thiện nội dung, phương thức đấu tranh phòng, chống quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng. 

Tăng cường công tác giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng, tạo chuyển biến sâu sắc về nhận thức cho mọi tổ chức, lực lượng trong cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng.

Phải định hướng tư tưởng cho các cán bộ, đảng viên và nhân dân ý thức trách nhiệm bản thân về vai trò của việc bảo vệ nền tảng tư tưởng, về những khó khăn phức tạp khi đấu tranh chống luận điểm thù địch trong tình hình mới. 

Làm tốt công tác giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng nhằm tránh quan niệm giản đơn cho rằng, CMCN lần thứ tư chỉ thuần túy là vấn đề khoa học và công nghệ hiện đại, không liên quan đến vấn đề chính trị nên không tác động, ảnh hưởng đến công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Chỉ có nhận thức đúng mới có thái độ và trách nhiệm cao trong thực hiện nhiệm vụ, từ đó mới bảo đảm nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng được tiến hành một cách chủ động, tích cực, có hiệu quả và khắc phục được những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn.

Xây dựng, tổ chức lực lượng chuyên trách đấu tranh bảo vệ nền tảng chặt chẽ, có chất lượng cao, đồng thời phát huy sức mạnh tổng hợp của mọi lực lượng trong đấu tranh, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.         

Hiện nay, cuộc CMCN lần thứ tư buộc các lực lượng đấu tranh phải thường xuyên theo sát tình hình diễn biến tư tưởng của cán bộ, đảng viên, nhân dân và dư luận xã hội, để kịp thời xử lý, đấu tranh trước những hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Do đó, cần phải xây dựng được lực lượng chuyên trách có năng lực chuyên môn, có trình độ về mọi mặt để giữ vai trò nòng cốt, xung kích trong cuộc đấu tranh này. Đây là vấn đề vừa mang tính cấp thiết, vừa cơ bản lâu dài. 

Bên cạnh lực lượng chuyên trách, cần phải huy động sức mạnh của tất cả các tầng lớp nhân dân. Cần xây dựng một đội ngũ tiên phong tại mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương trong cả nước để thực hiện công tác vận động, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng; nhận diện, phản bác, đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, thù địch. 

Ứng dụng triệt để công nghệ 4.0 để đa dạng hóa hình thức tuyên truyền và nâng cao hiệu quả hoạt động đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng.

Trong tình hình mới hiện nay, cần ứng dụng triệt để thành tựu khoa học, công nghệ của cuộc CMCN lần thứ tư trong việc nâng cao hiệu quả tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng. 

Cần đa dạng hóa nội dung, hình thức tuyên truyền, cổ động trên nền tảng của thành tựu khoa học, công nghệ mới, bảo đảm sự nhanh nhạy, hiệu quả, sinh động, hấp dẫn, sát đối tượng. 

Đối với công tác đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái thù địch, cần tăng cường sử dụng công nghệ, kỹ thuật 4.0 để phát hiện sớm, ngăn chặn tận "gốc" nguồn phát tán những tư tưởng, quan điểm sai trái, thù địch, ngăn chặn các trang mạng độc hại. 

Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn gắn với nghiên cứu lý luận, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng theo kịp với sự phát triển của xã hội; vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để xây dựng đường lối, chính sách đúng đắn, phù hợp với thực tiễn. 

Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin cho tới nay vẫn hoàn toàn đúng đắn, khoa học và cách mạng. Nhưng những vấn đề chủ nghĩa Mác - Lênin trình bày chỉ mới là những quy luật chung nhất về tự nhiên, xã hội và tư duy, là quy luật chung nhất và tổng thể nhất của sự phát triển của thời đại. 

Thực tiễn dưới tác động của cuộc CMCN lần thứ tư đã có nhiều biến đổi to lớn. Do đó, cần phải tiếp tục đẩy mạnh tổng kết thực tiễn gắn với nghiên cứu, bổ sung, phát triển, làm rõ các vấn đề lý luận của CN Mác - Lênin nhằm đảm bảo sứ mệnh là kim chỉ nam cho hành động của các Đảng Cộng sản. 

Việc vận dụng, bổ sung, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin phải dựa trên cơ sở kiên trì chủ nghĩa Mác - Lênin, trên cơ sở bảo vệ, kế thừa, phát huy bản chất cách mạng, khoa học vốn có của chủ nghĩa Mác - Lênin, không hoang mang, dao động, mất phương hướng, không rơi vào chủ nghĩa xét lại hoặc là rơi vào giáo điều, kinh viện, bảo thủ. 

Đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng trong điều kiện cuộc CMCN lần thứ tư bùng nổ là vô cùng khó khăn và nhiều thách thức. Nhưng tin chắc rằng, với sự nỗ lực, quyết tâm của toàn thể nhân dân và mọi lực lượng; sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, kịp thời của các cấp ủy đảng, chính quyền; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng sẽ đạt được hiệu quả cao, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới.

Minh Ngân - Hoàng Nhung